Το διαφανές αυτοκίνητο που κατασκευάστηκε το 1939. Κόστισε ένα τεράστιο ποσό και έβγαλε αμέσως τα λεφτά του

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Το 1939, στη Διεθνή Έκθεση της Νέας Υόρκης παρουσιάστηκε ένα αυτοκίνητο που αποτελούσε επίτευγμα της αυτοκινητοβιομηχανίας της εποχής. Η σχεδίαση και τα μηχανικά του κομμάτια αντέγραφαν αυτά άλλων προηγμένων τύπων αυτοκινήτου. Αυτό, όμως, που το έκανε μοναδικό ήταν ότι το σασί του ήταν εξολοκλήρου από πλεξιγκλάς, ένα από τα πρώτα πλαστικά. Καθώς το υλικό αυτό είναι διάφανο, φαίνεται ολόκληρο το εσωτερικό, και η μηχανή του αυτοκινήτου. Για το λόγο αυτό έγινε γνωστό ως “αυτοκίνητο-φάντασμα”.

Πλεξιγκλάς

Στα μέσα της δεκαετίας του 1930, οι χημικοί της αμερικανικής χημικής εταιρείας Rohm & Haas προσπαθούσαν να φτιάξουν τζάμια αυτοκινήτων που να ήταν ασφαλή και να μην έσπαγαν εύκολα. Στο πλαίσιο των πειραμάτων τους συνδύασαν το γυαλί με το πλαστικό που είχε μόλις εφευρεθεί.

Έτσι κατασκευάστηκε το τζάμι για το παρμπρίζ αυτοκινήτων που αποτελούνταν από λεπτό στρώμα από διαφανές πλαστικό ανάμεσα σε δύο φύλλα γυαλιού πυριτίου. Όταν ένα τέτοιο παρμπρίζ σπάει σε μια σύγκρουση, το πλαστικό εμποδίζει τα αιχμηρά θραύσματα γυαλιού να πεταχτούν στους επιβάτες του αυτοκινήτου.

Τυχαία, οι χημικοί της Rohm & Haas συνειδητοποίησαν ότι μια από τις ακρυλικές ενώσεις που χρησιμοποίησαν για την κατασκευή του γυαλιού ασφαλείας θα μπορούσε να λειτουργήσει από μόνη της ως διαφανές υλικό για υαλοπίνακες και άλλες εφαρμογές. Ήταν στρώμα μεθακρυλικού πολυμεθυλεστέρα και του δόθηκε η ονομασία «πλεξιγκλάς».

Η Rohm & Haas αποφάσισε να προωθήσει στην αγορά το νέος της προϊόν διαφημίζοντας το μ’ ένα πρωτότυπο τρόπο.

Το «διαφημιστικό» αυτοκίνητο

Βασικός πελάτης της Rohm & Haas ήταν η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία General Motors που προμηθευόταν απ’ αυτή τα τζάμια ασφαλείας για τα αυτοκίνητά της. Οι ιθύνοντες των δύο εταιριών σκέφθηκαν να κατασκευάσουν ένα αυτοκίνητο που το σασί του θα ήταν αποκλειστικά από πλεξιγκλάς αντί για μέταλλο.

Το αυτοκίνητο θα ήταν ένα τετράθυρο μάρκας «Πόντιακ Ντελούξ Έξι» (Pontiac Deluxe Six) που κατασκεύαζε τότε η General Motors. Στον τίτλο της μάρκας του συγκεκριμένου αυτοκινήτου θα συμπεριλαμβανόταν και η λέξη «πλεξιγκλάς».

«Αυτοκίνητο φάντασμα»

Πράγματι, το αυτοκίνητο κατασκευάστηκε και παρουσιάστηκε στην Διεθνή Έκθεση της Νέας Υόρκης του 1939.

Καθώς το σασί του ήταν από πλεξιγκλάς ήταν τελείως διάφανο. Για το λόγο αυτό έγινε γνωστό ως “γυάλινο” ή “διάφανο” αυτοκίνητο. Όμως, γρήγορα οι δημοσιογράφοι του κόλλησαν το παρατσούκλι “αυτοκίνητο-φάντασμα”.

Για γίνει ακόμη πιο δραματική η εμφάνιση του αυτοκινήτου, όλα τα μηχανικά τμήματα στο εσωτερικό του κατασκευάστηκαν από χαλκό ή χρώμιο. Με τον τρόπο αυτό ξεχώριζαν ακόμη περισσότερο. Επίσης, οι τσιμούχες, φλάντζες, ζάντες ακόμη και τα ελαστικά ήταν κατασκευασμένα από λευκό καουτσούκ. Έτσι ήταν σχεδόν αόρατα.

Το αυτοκίνητο ήταν πλήρως λειτουργικό. Διέθετε εξακύλινδρο κινητήρα 85 ίππων, μηχανικό κιβώτιο τριών ταχυτήτων με μετατροπέα στήλης, ανεξάρτητη μπροστινή ανάρτηση με σπειροειδή ελατήρια, πίσω άξονα με ελατήρια και υδραυλικά φρένα τυμπάνου στους τέσσερις τροχούς. Όλα αυτά ήταν στην τεχνολογική πρωτοπορία για αυτοκίνητα στα τέλη της δεκαετίας του 1930.

Πετυχημένη διαφήμιση

Οι διεθνείς εκθέσεις της Νέας Υόρκης του 1939 και 1940 προσέλκυσαν 45 εκατομμύρια επισκέπτες, αριθμός ρεκόρ για δημόσια εκδήλωση. Το αυτοκίνητο-φάντασμα ήταν ένα από τα πιο ενδιαφέροντα αξιοθέατα των δύο εκθέσεων.

Έτσι υπήρξε ένα άκρως πετυχημένο διαφημιστικό κόλπο. Μπορεί η κατασκευή του αυτοκινήτου να κόστισε πάνω από 25.000 $, δηλαδή περίπου 460.000 δολάρια σήμερα, αλλά απόσβησε το κόστος και με το παραπάνω.

Για τους περισσότερους Αμερικανούς και ξένους επισκέπτες στις εκθέσεις της Νέας Υόρκης, το πλεξιγκλάς έγινε γνωστό από το αυτοκίνητο-φάντασμα. Η εταιρεία Rohm & Haas κατακλύστηκε από παραγγελίες. Εκτός από την κατασκευή εκατοντάδων προϊόντων από πλεξιγκλάς για την ιδιωτική κατανάλωση, η εταιρεία προμήθευσε μεγάλες ποσότητες πλεξιγκλάς για την κατασκευή καλύπτρων για τα χιλιάδες πολεμικά αεροπλάνα που κατασκευάστηκαν στις ΗΠΑ στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.