Το χωριό των τσοπάνηδων που έγινε δημοφιλές χειμερινό θέρετρο. Στην σπηλιά του διατηρούσαν το περίφημο τυρί φορμαέλα. Δείτε από ψηλά την περιοχή όπου δόθηκε η μάχη που αναζωπύρωσε την ελληνική επανάσταση του ’21 (drone)

Σήμερα αποτελεί έναν από τους πιο δημοφιλείς χειμερινούς προορισμούς, αλλά δεν έφτασε τυχαία στην κορυφή των προτιμήσεων των παραθεριστών, καθώς πέρα από το κοσμοπολίτικο αέρα, τη γραφικότητα και το φυσικό τοπίο, έχει πλούσια ιστορία. Ο λόγος για την Αράχωβα ή Ράχωβα, όπως ήταν γνωστή ως τα χρόνια της Επανάστασης, που είναι χτισμένη στις νότιες ράχες του Παρνασσού, σε υψόμετρο 900 μέτρων.

H ονομασία της λέγεται ότι προέρχεται από τις αρχαιοελληνικές λέξεις «ράχις» και «ωβάς» που δηλώνει τόπο. Κάποιοι ιστορικοί θέλουν το όνοµά της σλαβικό, από το «Οrechova», που σημαίνει τόπος µε πολλές καρυδιές. Η περιοχή της Αράχωβας κατοικήθηκε από τα νεολιθικά χρόνια, όπως μαρτυρούν αρχαιολογικά ευρήματα.

Στα Ομηρικά χρόνια ήταν μία από τις επίσημες οκτώ φωκικές πόλεις, αφού η Αράχωβα και η γύρω περιοχή ανήκαν κατά την αρχαιότητα στη Φωκίδα. Περιβαλλόταν από ένα μακρύ τείχος, από το οποίο σήμερα έχουν διασωθεί ελάχιστα ερείπια στη δυτική πλευρά του χωριού.

Στην Επανάσταση του 1821 οι κάτοικοι της Αράχωβας πήραν ενεργό μέρος στον αγώνα.

Το Νοέμβριο του 1826 η Μάχη της Αράχωβας έσωσε την επανάσταση των Ελλήνων, που αργόσβηνε μετά πτώση του ηρωικού Μεσολογγίου.

Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης πρότεινε στην ελληνική κυβέρνηση να αναλάβει ο ίδιος την εκστρατεία για να ανακόψει την πορεία του εχθρού.

Ο Έλληνας οπλαρχηγός οργάνωσε τους πολεμιστές του με στόχο να περικυκλώσει τον εχθρό και να σώσει την Αράχωβα.

Το μεσημέρι της 18ης Νοεμβρίου οι Τούρκοι ξεκίνησαν την εισβολή στην Αράχωβα. Η σύγκρουση διήρκεσε όλη την ημέρα.

Ενώ τα ανατολικά αραχωβίτικα σπίτια είχαν ήδη καταληφθεί, ο Καραϊσκάκης με το στράτευμά του χτυπούσε την οπισθοφυλακή των Τούρκων.

Ο Μουσταμπέης φοβούμενος ότι θα αποκλειστεί μέσα στο χωριό, κατεύθυνε τις δυνάμεις του στο ύψωμα απέναντι από την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου.

Στις αιματηρές αναμετρήσεις που ακολούθησαν και διήρκεσαν 6 ημέρες, οι Έλληνες κατάφεραν να νικήσουν τον τουρκικό στρατό που αποτελούνταν από πάνω από 2.000 οπλίτες.

Μόλις 200-300 από αυτούς γλίτωσαν από την καταδίωξη του Καραϊσκάκη, οι οποίοι τελικά «έσβησαν» από τα κρυοπαγήματα.

Το πουρνάρι του Καραϊσκάκη

Ένα από τα αξιοθέατα της πόλης είναι ο επιβλητικός Άγιος Γεώργιος, που υπήρξε ορμητήριο του Γεώργιου Καραϊσκάκη στη μάχη της Αράχωβας.

Σύμφωνα µε το θρύλο, ένα πουρνάρι 3.000 ετών, γνωστό ως «ο πρίνος του Καραϊσκάκη», αποτέλεσε το κρησφύγετο του αγωνιστή. Στη βόρεια πλευρά του περιβόλου σώζονται µέχρι σήµερα οι πολεµίστρες που κατασκεύασε ο οπλαρχηγός για να ενισχύσει τις θέσεις του.

Κάθε χρόνο, στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου, πραγματοποιείται το γνωστό «Πανηγυράκι», μια τριήμερη γιορτή που κρατά από βυζαντινά χρόνια.

Ο δρόμος με τα σκαλάκια που οδηγεί σήμερα στον Άγιο Γεώργιο, λέγεται «Εγκάρσιος» και είναι ο δρόμος που άνοιξε ο λήσταρχος Καραθανάσης το 1927, υπό την απειλή του όπλου του.

Απολαύστε μια όμορφη πτήση πάνω από την Αράχωβα με το drone του συνεργάτη μας fabdrone:

Η φορμαέλα

Η Αράχωβα πριν γίνει το κοσμοπολίτικο θέρετρο ήταν γη τσοπάνηδων. Μετά το Β’ παγκόσμιο πόλεμο, οι Αραχωβίτες ανέπτυξαν τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Πασίγνωστα είναι τα τοπικά γαλακτοκομικά προϊόντα, με πιο γνωστό το τυρί φορμαέλα, του οποίου η ονομασία και η προέλευση του έχει καθιερωθεί με απόφαση της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως προστατευόμενη ονομασία προέλευσης και για αυτό παράγεται μόνο στην Αράχωβα. Ο απόκρημνος βράχος που βρίσκεται στην είσοδο της πόλης ονομάζεται «Τυριάς».

Εκεί κατά τους καλοκαιρινούς μήνες οι βοσκοί φύλασσαν τα τυριά σε μια σπηλιά. Χρησιμοποιούσαν την σπηλιά ως φυσικό ψυγείο, για να μην χαλάσουν από την ζέστη, μέχρι να τα αγοράσουν οι τυρέμποροι.

Σήμα κατατεθέν της Αράχωβας αποτελεί ο πέτρινος πύργος του Ρολογιού, αλλιώς «η Ώρα» για τους ντόπιους.

Το «Ρολόι» κατασκευάστηκε τον 18ο αιώνα ως καμπαναριό του Μητροπολιτικού Ναού των Εισοδίων της Θεοτόκου.

Το 1870 ο καταστροφικός σεισμός που έπληξε τον Παρνασσό, του προξένησε μεγάλες ζημιές, ενώ οι Γερμανοί, κατά τη διάρκεια της κατοχής, ανατίναξαν τα ερείπια του ρολογιού.

Ο ηγούμενος του Οσίου Λουκά το ανακατασκεύασε με δικά έξοδα της Μονής. Στη δυτική έξοδο της Αράχωβας προβάλει η μορφή του Γεωργίου Καραϊσκάκη πάνω σε τριακόσιες πέτρες που θυμίζουν τα κεφάλια των νεκρών Τούρκων. Το μνημείο που στήθηκε, αμέσως μετά το τέλος της νικηφόρας Μάχης.

Στο Ηρώο λαμβάνουν χώρα εκδηλώσεις τις παραμονές των εθνικών εορτών με τις παρελάσεις των σχολείων και τις καταθέσεις στεφάνων από τους τοπικούς φορείς.

Η Αράχωβα οφείλει ένα μεγάλο μέρος του τουρισμού της στο χιονοδρομικό κέντρο αλλά και τον ιερό χώρο των Δελφών, που βρίσκεται σε κοντινή απόσταση.

Κατά το πέρασμα των χρόνων σημαντικές προσωπικότητες έχουν επισκεφθεί την Αράχωβα, όπως ο Αριστοτέλης Ωνάσης με τον Ουίνστον Τσώρτσιλ, η Μαρία Κάλλας, οι Μπίτλς, ο Κωνσταντίνος και η Άννα-Μαρία, ο βασιλιάς Παύλος και η Φρειδερίκη, η Μις Υφήλιος  Κορίνα Τσοπέη, η Τζάκι Κένεντι και τόσοι άλλοι, που άφησαν το στίγμα της παρουσίας τους στο διάσημο χωριό.

Επίσης η Αράχωβα κατά καιρούς έχει εμπνεύσει Έλληνες αλλά και ξένους κινηματογραφιστές και έχει αποτελέσει σκηνικό γυρισμάτων. Έχει «πρωταγωνιστήσει» στην περίφημη ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Το τελευταίο ψέµα», στο «Ματωµένο ηλιοβασίλεµα», στην «Καραγκούνα», την «Κόρη της Πενταγιώτισσας» και τα «Πέτρινα Χρόνια».

Δείτε την περιοχή από ψηλά μέσα από τον φακό του drone του συνεργάτη μας Nicolas Prelorentzos.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Το ενετικό λιμάνι με το κάστρο που δεν κατακτήθηκε ποτέ! Εκεί δόθηκε η ναυμαχία – ορόσημο για την Ευρώπη κατά των Οθωμανών και τραυματίστηκε ο Θερβάντες, ο συγγραφέας του «Δον Κιχώτη» (βίντεο)