Το “εξωγήινο” χωριό με τους τεράστιους μονόλιθους. H κατοίκισή τους και οι αντικρουόμενες θεωρίες πως σχηματίστηκαν

Σε ένα μικρό χωριό της Τήνου το τοπίο από κυκλαδίτικο μετατρέπεται σε σεληνιακό.  Γρανιτένιοι ηφαιστειογενείς ογκόλιθοι βρίσκονται διάσπαρτοι στο οροπέδιο του Βώλακα, που βρίσκεται κοντά στην Χώρα του νησιού.

Οι σχηματισμοί των βράχων ενίοτε θυμίζουν πουλιά, ζώα, ανθρώπινα σώματα ή τις περισσότερες φορές απλά βόλους, από όπου προήλθε και η ονομασία του χωριού. Το πότε χτίστηκε είναι αδύνατον να προσδιοριστεί, αλλά πιθανολογείται πως είναι από τα παλαιότερα χωριά του νησιού.

Δεν αποκλείεται η περιοχή να κατοικείται πριν από το 2.000 π.Χ., καθώς μέσα σε βράχια έχουν βρεθεί δυο κομμάτια οψιδιανού, πέτρωμα φυσικού μαύρου γυαλιού με το οποίο έφτιαχναν εργαλεία εκείνης της περιόδου.

Ο ομώνυμος οικισμός με τα λιγοστά κάτασπρα σπιτάκια του, ακουμπισμένα στους τεράστιους μονόλιθους αποτελεί μοναδικό θέαμα.

Μύθοι και θεωρίες

Για τους λάτρεις της μυθολογίας, υπάρχει η εξήγηση ότι το περίεργο αυτό θέαμα είναι ένα τα τελευταία απομεινάρια της μάχης μεταξύ Γιγάντων και Τιτάνων.

Το τοπίο έχει γεννήσει θρύλους αλλά έχει προσελκύσει και το ενδιαφέρον των επιστημόνων. Έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες. Η πρώτη λέει ότι οι βράχοι προήλθαν από έκρηξη ηφαιστείου 20 περίπου εκατομμύρια χρόνια πριν.

Σύμφωνα με τη δεύτερη θεωρία, η θάλασσα έφτανε μέχρι τον Βώλακα, εκατομμύρια χρόνια πριν.

Με την απόσυρση της θάλασσας παρέμειναν τα βράχια, με το χαρακτηριστικό τους σχήμα να οφείλεται στην υδάτινη διάβρωση, ενώ μια τρίτη θεωρία αναφέρει ότι τμήμα μετεωρίτη προσέκρουσε στην περιοχή και είχε ως αποτέλεσμα τον σχηματισμό των βράχων.

Ο καθηγητής υδρογεωλογίας και τεχνικής γεωλογίας του πανεπιστημίου Αθηνών, Γιώργος Στουρνάρας, ο οποίος είναι λάτρης της Τήνου και πιστός «προσκυνητής» του εντυπωσιακού ανάγλυφου της ενδοχώρας της, έχει επισταμένα μελετήσει το γρανιτικό πεδίο της περιοχής.

Όπως διαπίστωσε, τα απόκοσμα, στρογγυλά βράχια οφείλονται στη διάβρωση και την αποσάθρωση του πετρωμένου μάγματος, του διάπυρου που γεμίζει το εσωτερικό της Γης, το οποίο βγαίνει ενίοτε στερεοποιημένο στην επιφάνεια.

Από τη στιγμή που ο γρανίτης βγήκε στην επιφάνεια σε στέρεη μορφή, τη σκυτάλη της διαμόρφωσής του πήραν τα διάφορα στοιχεία της φύσης, όπως η θερμοκρασία, οι άνεμοι και η υγρασία.

Για τους κατοίκους του χωριού, οι οποίοι είναι ελάχιστοι, οι ογκόλιθοι είναι μέρος της καθημερινότητάς τους. Πολλά από τα σπίτια του χωριού είναι χτισμένα πάνω σε βράχους, με τους τοίχους να ενσωματώνουν τις γρανιτικές σφαίρες και τα δωμάτια να ορίζονται συχνά από αυτές.

Σε ένα σπίτι, η στρογγυλή πέτρα βρίσκεται μέσα στην κρεβατοκάμαρα  με αποτέλεσμα το κρεβάτι να έχει τρία πόδια, αφού το τέταρτο ακουμπά στον βράχο.

Οι ντόπιοι λένε ότι ένα από τα καλύτερα σημεία για να θαυμάσει κανείς τη γρανιτική μεγαλοπρέπεια του τοπίου, είναι ένα άνοιγμα, γνωστό ως «του Βουράκη η Πλάκα», τρία λεπτά πίσω από την εκκλησία του χωριού.

Το χωριό των αναρριχητών

Τα βράχια του Βώλακα έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια πόλος έλξης για τους φίλους των βράχων από όλο τον κόσμο.

Αναρριχητές από τη Γερμανία κι άλλες χώρες της Ευρώπης συρρέουν στην Τήνο και επιδίδονται στο αγαπημένο τους bouldering, στην αναρρίχηση δηλαδή χαμηλού ύψους βράχων χωρίς σχοινιά.

Ο Karsten Oelze, Γερμανός γκουρού του αθλήματος, έχει χαρακτηρίσει το χωριό της Τήνου ως το μεγαλύτερο σε έκταση πεδίο boulder της Ευρώπης.

Η τέχνη του καλαθιού

Η ομορφιά, όμως και οι ιδιαιτερότητες του αυτού του μικρού χωριού δεν εξαντλούνται στο φυσικό τοπίο.

Οι κάτοικοι του Βώλακα ασχολούνταν πάντα με την καλαθοπλεκτική. Το χωριό ήταν ο βασικός προμηθευτής κοφινιών και κάθε είδους καλαθιών για τους αγρότες της Τήνου, αλλά και των γύρω νησιών.

Η μακρόχρονη ιστορία της τέχνης της καλαθοπλεκτικής επιβεβαιώνεται ακόμη και από τις δοξασίες της θρησκευτικής παράδοσης.

Η παλαιότερη καταγεγραμμένη εκκλησία της περιοχής ονομάζεται «Παναγία η Καλαμάν».

Η ιστορία της εκκλησίας αναφέρει ότι πήρε το όνομά της, όταν στα μέσα του 18^ου αιώνα πυκνά καλάμια υψώθηκαν σαν θαύμα γύρω από το ξωκλήσι που υπήρχε τότε, προστατεύοντας τους χωρικούς από την επιδρομή Αλγερινών πειρατών. Προς τιμή της Παναγίας, το 1792, στο ίδιο σημείο, οι κάτοικοι έχτισαν ένα μεγαλύτερο ξωκλήσι, το οποίο ονόμασαν «Παναγία η Καλαμάν».

Δείτε το βίντεο drone του συνεργάτη μας Up Stories από τον Βόλαξ Τήνου: