Το άρθρο που ο Τσώρτσιλ εξέφραζε θαυμασμό για τον Χίτλερ. Γράφτηκε δύο χρόνια πριν το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τα επαινετικά του λόγια και για τον Μουσολίνι

Έμεινε στην ιστορία ως ένας από τους «αρχιτέκτονες» του θριάμβου των Συμμάχων απέναντι στη Ναζιστική Γερμανία και όπως όλοι οι ηγέτες εκείνης της εποχής, υπήρξε μια αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Για πολλούς ιστορικούς, θεωρείται ο κορυφαίος Βρετανός όλων των εποχών.

Ο «Πατέρας της Νίκης», όπως ονομάστηκε, συνέβαλε καταλυτικά στη διαμόρφωση των διεθνών συσχετισμών αλλάζοντας την επικρατούσα τάξη στη μεταπολεμική περίοδο.

Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, χαρακτηρίστηκε ως ο «προστάτης» της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

Υπήρξε φανατικός πολέμιος των Εργατικών στη Μεγάλη Βρετανία, ωστόσο διαφωνούσε συχνά με την Πολιτική Κατευνασμού (Appeasement Policy) που ακολούθησαν οι επίσης συντηρητικοί προκάτοχοί του, Στάνλεϊ Μπάλντουιν και Νέβιλ Τσάμπερλεϊν, προκειμένου να διατηρήσουν όσο το δυνατόν καλύτερες σχέσεις με τους Ναζί.

Για τον Μπάλντουιν μάλιστα, πίστευε ακράδαντα πως η διαλλακτική του στάση απέναντι στον Αδόλφο Χίτλερ είχε δώσει στο Γερμανό δικτάτορα την εντύπωση πως οι Βρετανοί δεν θα τον πολεμούσαν, εάν έπεφταν θύμα επίθεσης.

Ήταν ακόμη βαθιά του πεποίθηση πως ο Μπάλντουιν, σε αντίθεση με τον Τσάμπερλεϊν, θα έπρεπε να κατηγορηθεί περισσότερο από τις επόμενες γενεές για τις πολιτικές του που οδήγησαν στον «πιο αχρείαστο πόλεμο της ιστορίας».

Στις 30 Σεπτεμβρίου 1938, υπεγράφη η «Συμφωνία του Μονάχου», η οποία έδωσε το πράσινο φως στον Χίτλερ να διαμελίσει την Τσεχοσλοβακία και να ξεκινήσει ανενόχλητος την επέλασή του στην υπόλοιπη Ευρώπη.

Το αμφιλεγόμενο άρθρο για το Χίτλερ και οι ύμνοι για τον Μουσολίνι

Πριν ξεσπάσει ο δεύτερος παγκόσμιος πόλεμος, στις 17 Σεπτεμβρίου 1937, ο Τσώρτσιλ είχε γράψει ένα άρθρο στη συντηρητική εφημερίδα «Evening Standard», το οποίο διχάζει ακόμη και σήμερα τους ιστορικούς.

Στο άρθρο του με τίτλο «Friendship with Germany» (Φιλία με τη Γερμανία), έγραφε μεταξύ άλλων για τον Χίτλερ:

«Μπορεί κανείς να αντιπαθεί το σύστημα του Χίτλερ, αλλά να θαυμάζει το πατριωτικό του επίτευγμα. Εάν η χώρα μας είχε ηττηθεί, (εννοεί στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο) θα ήλπιζα να βρίσκαμε έναν πρωταθλητή τόσο θαυμάσιο ώστε να επαναφέρει την ανδρεία μας και να μας οδηγήσει στη θέση που μας αρμόζει ανάμεσα στα έθνη».

Η παρερμηνεία του άρθρου και η εξήγηση

Σύμφωνα με τον Σκοτ Μάνινγκ, καθηγητή στο Αμερικανικό Στρατιωτικό Πανεπιστήμιο και ειδικού σε θέματα στρατιωτικής, αρχαίας και κλασικής ιστορίας, το επίμαχο άρθρο του Ουίνστον Τσώρτσιλ για τον Χίτλερ δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια παρανόηση με σκοπό να προκαλέσει σοκ στους αναγνώστες και να δημιουργήσει εσφαλμένες εντυπώσεις.

Στο άρθρο του ο Τσώρτσιλ ένιωθε απογοητευμένος που ο ναζιστικός Τύπος τον θεωρούσε εχθρό της Γερμανίας.

Έγραφε πως η Μ. Βρετανία ανέκαθεν υπήρξε φιλόξενη απέναντι στους πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένων των Γερμανών και επισήμαινε πως ο μέσος Βρετανός πολίτης θα υποστήριζε μια φιλία με τη Γερμανία, μολονότι απεχθανόταν την αντιμετώπιση των Εβραίων, των Προτεσταντών ή των Καθολικών από τους Ναζί.

Δεν επικροτούσε μια ενδεχόμενη οικονομική βοήθεια τη στιγμή που η Γερμανία εφοδιαζόταν με νέα όπλα και ζητούσε από το Χίτλερ να γίνει ο «Χίτλερ της Ειρήνης».

Άλλωστε,  πριν τον πόλεμο ο Βρετανός πολιτικός, είχε επιχειρήσει να συναντήσει το Γερμανό δικτάτορα δύο φορές στο ξενοδοχείο «Ρεγγίνα» του Μονάχου, αλλά ο Χίτλερ τον «έστησε» και στα δύο ραντεβού!

Ο Μάνινγκ καταλήγει λέγοντας πως μπορεί τα λόγια αυτά να σοκάρουν, ωστόσο εάν ληφθούν υπ’ όψιν ως μέρος του συνόλου του άρθρου και όχι ως ένα ξέχωρο απόσπασμα με τη μορφή ρήσης, τότε θα γίνει κατανοητό πως ο Τσώρτσιλ προσδοκούσε την αλλαγή της στάσης του Χίτλερ και ήλπιζε σε ένα ειρηνικό μέλλον. Τουλάχιστον, τη στιγμή που έγραφε το συγκεκριμένο άρθρο.

“Τα χέρια του είναι ματωμένα”

Πολλοί ιστορικοί τον χαρακτήρισαν υπέρμαχο και θαυμαστή του Χίτλερ ενώ άλλοι όπως ο Ινδός πολιτικός του κεντροαριστερού «Ινδικού Εθνικού Κογκρέσου», Σάσι Ταρούρ, δήλωσαν πως «έχουν και οι δύο την ίδια ποσότητα αίματος στα χέρια τους».

Στο βιβλίο του, “Inglorious Empire: What the British did to India” (Άδοξη Αυτοκρατορία: Τι έκαναν οι Βρετανοί στην Ινδία), το οποίο εκδόθηκε το Μάρτιο του 2017, ο Ταρούρ κατηγορεί το Βρετανό πρωθυπουργό για την ωμή αποικιοκρατική πολιτική που άσκησε στην Ινδία και το λιμό της Βεγγάλης το 1943, ο οποίος οδήγησε σε θάνατο 4,3 εκατομμύρια ανθρώπους.

Μάλιστα, σε ένα γράμμα προς τη μητέρα του το 1896, ο Τσώρτσιλ είχε γράψει μεταξύ άλλων, αναφερόμενος στην Ινδία, πως είναι μια «άπιστη γη υπεροπτών και ανιαρών ανθρώπων».

Αρκετοί συγγραφείς επίσης, καταπιάνονται με τη σκληρή του στάση απέναντι στην Ελλάδα κατά τα “Δεκεμβριανά”.

Χαρακτηριστικό ήταν το κυνικό τηλεγράφημα που είχε στείλει στον στρατηγό Σκόμπι που ήταν επικεφαλής του βρετανικού στρατού στην Αθήνα: «Μη διστάσεις να ενεργήσεις σαν να ήσουν σε κατακτημένη πόλη, όπου γίνεται μία τοπική εξέγερση». Οι εντολές του εισακούσθηκαν πλήρως. Οι Βρετανοί δεν ρίσκαραν να χάσουν την Ελλάδα από την επιρροή τους.

Οι ύμνοι στον Μουσολίνι

Άλλοι δίνουν έμφαση στους ύμνους του προς τον Μπενίτο Μουσολίνι τη δεκαετία του ΄20.

Ειδικότερα, ο Τομ Μπεχάν, στο βιβλίο του «Arditi del Popolo: Η ιστορία της πρώτης αντιφασιστικής οργάνωσης» αναφέρει ένα απόσπασμα της ομιλίας του Ουίνστον Τσώρτσιλ στη Ρώμη:

“Η Ιταλία παρείχε το απαραίτητο αντίδοτο στο ρώσικο δηλητήριο. Από ‘δω και στο εξής, κανένα μεγάλο έθνος δεν θα μείνει χωρίς το έσχατο μέσο προστασίας απέναντι στην ανάπτυξη καρκινωμάτων… Αν ήμουν Ιταλός θα ήμουν με όλη την καρδιά μαζί σας, από την αρχή μέχρι το τέλος, στη θριαμβευτική σας μάχη ενάντια στις βάρβαρες ορέξεις και τα πάθη του Λενινισμού”.

Το απόσπασμα δημοσιεύτηκε και στους “Times” στις 21 Ιανουαρίου 1927.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας Flickr

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Καζαμπλάνκα. Η διάσκεψη όπου οι Σύμμαχοι αποφάσισαν την εξόντωση του Χίτλερ. Η δήλωση του Ρούσβελτ που αιφνιδίασε τον Τσώρτσιλ και τα σημάδια ότι θα ακολουθούσε ο Ψυχρός Πόλεμος