Το αρχαίο θέατρο με την πιο εντυπωσιακή θέα. Ο λαϊκός μύθος με την ερωτευμένη κυρά του κάστρου που έσφαξε όλα τα κοκόρια

Η αρχαία Πλευρώνα βρίσκεται στους νοτιοδυτικούς πρόποδες της οροσειράς του Αρακύνθου και αποτελεί από τα σημαντικότερα μνημεία της Αιτωλοακαρνανίας.

Εκεί ορθώνεται επιβλητικό το κάστρο, αλλά και το αναστηλωμένο αρχαίο θέατρο που έχει μοναδική θέα προς προς τη θάλασσα.

Η ύπαρξη της πόλης καταγράφεται  από τον Όμηρο, ενώ ο λαϊκός μύθος με την ερωτευμένη κυρά του κάστρου, ακόμα συγκινεί.

Η περιοχή πήρε το όνομά της από τον Πλευρώνα, ο οποίος ήταν γιος του γενεάρχη της Αιτωλίας, Αιτωλού. Για αυτήν είχε γράψει ο Όμηρος στην Ιλιάδα, λέγοντας ότι είχε προσφέρει πλοία μαζί με τους Αιτωλούς στην Τροία.

Αρχικά, βρισκόταν στους λόφους Γυφτόκαστρο και Πετροβούνι, 2 χιλιόμετρα από το Μεσολόγγι. Σύμφωνα με τον γεωγράφο και φιλόσοφο Στράβωνα, η πόλη καταστράφηκε το 234 π.Χ. από τον Δημήτριο Β’ τον Μακεδόνα.

Γιατί η Νέα Πλευρώνα ονομάστηκε «Κάστρο της Κυρά Ρήνης»

Η Νέα Πλευρώνα χτίστηκε σε πιο ψηλό σημείο από την παλαιά πόλη και σήμερα έχει μείνει γνωστή με την ονομασία «Κάστρο της Κυρά Ρήνης». Σύμφωνα με την παράδοση, η κυρά Ρήνη αγαπούσε τον βασιλιά Ανήλιαγο. Την επισκεπτόταν κάθε βράδυ και έφευγε πριν ξημερώσει.

Η κυρά Ρήνη είχε αμφιβολίες, αν εκείνος την αγαπούσε εξίσου. Θεωρούσε περίεργο που δεν τον συναντούσε το πρωί. Έτσι, έδωσε διαταγή να σφάξουν όλους τους κόκορες, για να μην λαλήσουν το  ξημέρωμα.

Όταν την συνάντησε ξανά, η ώρα πέρασε χωρίς να το καταλάβει. Όταν ο Ανήλιαγος κατάλαβε πως ήταν πρωί, έτρεξε να προλάβει να πάει στο κάστρο του, πριν ανατείλει ο ήλιος.

Με τις πρώτες ηλιαχτίδες ο βασιλιάς μαρμάρωσε και χάθηκε για πάντα

Η οχύρωση της αρχαίας πόλης

Η Νέα Πλευρώνα ήταν οχυρωμένη με τείχος 2.360 μέτρων. Η θέση της ήταν εξαιρετικά προνομιακή, καθώς μπορούσε να ελέγχει όλη τη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου.

Στο υψηλότερο σημείο υπήρχε η Ακρόπολη, η οποία ήταν ξεχωριστά οχυρωμένη. Οι ιστορικοί πιθανολογούν ότι ήταν αφιερωμένη στην Αθηνά Αρακυνθία.

Το τείχος της είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα της αιτωλικής οχύρωσης και μεγάλο μέρος του διασώζεται μέχρι και σήμερα. Η πόλη ως προς την αρχιτεκτονική της ακολούθησε εν μέρει το ιπποδάμειο σύστημα. Υπήρχε αγορά και δημόσια κτίρια, που δεν έχει εξακριβωθεί ποια ήταν η χρήση τους.

Οι αρχαιολόγοι βρήκαν επίσης δεξαμενή, βάθρα αγαλμάτων και εξέδρες. Τα νεκροταφεία της Νέας Πλευρώνας είχαν μεγαλοπρεπή μνημεία «μακεδονικού» τύπου.

Το θέατρο της Νέας Πλευρώνας

Από τα πιο θαυμαστά δημόσια οικοδομήματα της πόλης είναι το θέατρο, το οποίο χρονολογείται τον 3ο αιώνα π.Χ. Είναι κτισμένο στο δυτικό τείχος του οχυρού, πλησίον της κεντρικής πύλης.

Είχε προσκήνιο δύο ορόφων, το οποίο συνδεόταν με έναν κοντινό πύργο και λειτουργούσε ως αποδυτήριο. Το κοίλο είχε κατασκευαστεί εν μέρει από τον βράχο στον οποίο είχε χτιστεί το θέατρο. Η ορχήστρα έχει διάμετρο 11,60 μέτρα και είχε κατασκευαστεί με πατημένο χώμα στο έδαφος.

Πρόκειται για ένα από τα πιο ενδιαφέροντα θέατρα της Αιτωλίας, τόσο λόγω της μοναδικής θέας που προσφέρει προς την πεδινή παραλιακή ζώνη στα δυτικά του Μεσολογγίου, όσο και λόγω μιας σημαντικής κατασκευαστικής ιδιαιτερότητας που παρουσιάζει.

Σύμφωνα με το αρχαιολόγο Λ. Κολώνα, , το προσκήνιό του έχει διαταχθεί μπροστά και σε επαφή με το τείχος, το κοίλο βλέπει προς τα δυτικά, ενώ τη λειτουργικότητα της σκηνής του θεάτρου συμπληρώνει ένας πύργος, που βρίσκεται σε επαφή με αυτή καθώς και οι εκατέρωθεν πτέρυγες του τείχους.

Από τον πύργο αυτό και προφανώς από τον υπόγειο-ισόγειο χώρο του προσκηνίου, ήταν δυνατή η έξοδος από το τείχος μέσω μικρής πυλίδας που βρίσκεται στη βόρεια πλευρά του.

Το 1898, μέρη του θεάτρου μελέτησαν οι Ρ. Χέρζογκ και Ε. Ζίμπαρθ, ενώ ολοκληρωμένη έρευνα έκανε το 1931 ο Ε. Φιχτερ.

Νεότερες ανασκαφές έγιναν το 2002 υπό το έργο «Προστασία, έρευνα και ανάδειξη τριών αρχαίων πόλεων του Νομού Αιτωλοακαρνανίας : Πλευρώνα – Οινιάδες – Πάλαιρμος», με πρόεδρο της Επιστημονικής Επιτροπής τον Δρ. Λάζαρο Κολώνα, Επίτιμο Γενικό Διευθυντή Αρχαιοτήτων & Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ.

Το θέατρο αποκαταστάθηκε από το υπουργείο Πολιτισμού, την Εφορεία Αρχαιοτήτων Αιτωλοακαρνανίας και την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας.  Έγινε στερέωση, συντήρηση, αναστήλωση στο κοίλο, τους αναλημματικούς τοίχους, την ορχήστρα, τις παρόδους, το σκηνικό οικοδόμημα, τον αποχετευτικό αγωγό και στον πύργο του θεάτρου. Τον Αύγουστο του 2023 επαναλειτούργησε.

Δείτε την εικόνα του κάστρου και του θεάτρου από ψηλά στο βίντεο του συνεργάτη μας Βαγγέλη Τσάκαλου στο κανάλι του Above View:

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: Wikipedia