Το αποτυχημένο πραξικόπημα στην Ισπανία το 1981. Οι στρατιωτικοί που εισέβαλαν πυροβολώντας στο κοινοβούλιο. Ο αμφιλεγόμενος ρόλος του βασιλιά Χουάν Κάρλος (βίντεο)

Έξι χρόνια μετά τον θάνατο του δικτάτορα Φράνκο, η νεοσύστατη ισπανική δημοκρατία έπρεπε να ξεπεράσει ένα τρομερό εμπόδιο. 

Το 1975 ο Φράνκο πέθανε και μαζί του έσβησε και η δικτατορία.Τα πρώτα χρόνια της ισπανικής μεταπολίτευσης ήταν ταραχώδη. Τον Ιανουάριο του 1981 ο πρώτος εκλεγμένος πρόεδρος, Αδόλφο Σουάρεθ, υπέβαλε την παραίτησή του, ύστερα από τέσσερα χρόνια θητείας.

Τότε ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος, πρότεινε να τον διαδεχθεί ο Λεοπόλδο Κάλβο Σοτέλο που ανήκε στο ίδιο κόμμα, για να μην γίνουν ταραχές.

Για να συμβεί αυτό, έπρεπε να υπερψηφιστεί από τη Βουλή. Η καθοριστική ψηφοφορία είχε οριστεί για τις 23 Φεβρουαρίου. Όλα έδειχναν ότι ο Σοτέλο θα εξασφάλιζε την πλειοψηφία.

Το σχέδιο του πραξικοπήματος

Το απόγευμα της 23^ης Φεβρουαρίου η διαδικασία είχε ξεκινήσει. Οι βουλευτές ψήφιζαν. Στις 18:23, το «ναι» ενός εκ των βουλευτών διακόπηκε από μία επιβλητική φιγούρα που μπήκε με ορμή στην αίθουσα. Ήταν ο αντισυνταγματάρχης Αντόνιο Τεχέρο μαζί με μια ακολουθία στρατιωτικών.

Όλοι φορούσαν τις στολές τους και είχαν τα υπηρεσιακά τους όπλα.

Ο Αντόνιο Τεχέρο ήταν ένας 50χρονος αντισυνταγματάρχης, γνωστός νοσταλγός του Φράνκο/ πηγή: YouTube

Ο Αντόνιο Τεχέρο ήταν ένας 50χρονος αντισυνταγματάρχης, γνωστός νοσταλγός του Φράνκο. Στους κόλπους του στρατού άλλωστε, την εποχή εκείνη κυριαρχούσε το αντιδημοκρατικό αίσθημα. Πολλά από τα ανώτερα στελέχη ήταν δυσαρεστημένα με τις μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις, ιδιαίτερα ύστερα από την πράξη νομιμοποίησης του κομμουνιστικού κόμματος.

Ο Τεχέρο τέθηκε ως επικεφαλής του πραξικοπήματος. Σκοπός του ήταν να επιβάλει κυβέρνηση της αρεσκείας του. Το νέο σχήμα θα αποτελούνταν από τεχνοκράτες και  στελέχη από όλα τα κόμματα εκτός από το κομμουνιστικό. Το πλάνο δηλαδή, δεν ήταν να επιβληθεί μία δικτατορία παρόμοια με εκείνη του Φράνκο, αλλά με πολιτικό μανδύα.

Στους κόλπους του στρατού την εποχή εκείνη κυριαρχούσε το αντιδημοκρατικό αίσθημα/ πηγή: YouTube

Έγγραφα και μαρτυρίες που ήρθαν στο φως μετά από χρόνια, αποκάλυψαν ότι είχαν προηγηθεί αρκετές μυστικές συναντήσεις του βασιλιά με ανώτατους στρατιωτικούς και στελέχη των μυστικών υπηρεσιών. Ο Χουάν Κάρλος γνώριζε καλά τον αναβρασμό που επικρατούσε στο στρατό και ήθελε να προλάβει ένα επερχόμενο πραξικόπημα.

Ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος/ πηγή: Wikimediamtx Commons

Υπό το πρίσμα αυτό, φέρεται να οργάνωσε ένα σχέδιο που σκοπό είχε τη δημιουργία μιας κατάστασης εκτάκτου ανάγκης. Έτσι, θα δικαιολογούταν ο έκτακτος σχηματισμός μίας κυβέρνησης που θα ενέπνεε ασφάλεια και σταθερότητα.

Ο Τεχέρο, επομένως, ήταν το εκτελεστικό όργανο του πρώτου μέρους του σχεδίου. Ο ρόλος του ήταν να προκαλέσει την αρχική αναταραχή.

Όταν μπήκε στη Βουλή με τους άντρες του, περπάτησε μέχρι το κέντρο του Ημικυκλίου και διέταξε τους πάντες να παραμείνουν ακίνητοι. Ύστερα, άρχισαν να πυροβολούν στον αέρα. Οι περισσότεροι βουλευτές κρύφτηκαν κάτω από τα έδρανα για να προστατευτούν από τις σφαίρες. Εν τω μεταξύ, οι κάμερες κατέγραφαν τα πάντα.

Οι επόμενες ώρες ήταν εφιαλτικές τόσο για τους εγκλωβισμένους βουλευτές, όσο για τον ισπανικό λαό. Τα νέα είχαν διαδοθεί και όλοι πλέον έτρεμαν μία δεύτερη εποχή Φράνκο.

«Η νύχτα των τρανζίστορ»

Εν τω μεταξύ, ο βασιλιάς ήταν «εξαφανισμένος». Λίγο μετά τη μία τα ξημερώματα έκανε δημόσια δήλωση καταδικάζοντας το πραξικόπημα. Μέχρι εκείνη την ώρα, οι πολίτες παρακολουθούσαν με αγωνία τις εξελίξεις μέσω του ραδιοφώνου.

Ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος βγήκε να κάνει την πρώτη δημόσια δήλωση καταδικάζοντας το πραξικόπημα λίγο μετά τη μία τη νύχτα/ πηγή: YouTube

Ο στρατηγός Αλφόνσο Αρμάδα είχε πάει νωρίτερα στο κοινοβούλιο για να έρθει σε συμφωνία με τον Τεχέρο και να σχηματίσει την έκτακτη κυβέρνηση. Ο Αρμάδα ήταν άτομο της εμπιστοσύνης του βασιλιά Χουάν Κάρλος και λέγεται ότι ήταν κανονισμένο να ορκιστεί ως πρόεδρος του νέου σχήματος.

Ωστόσο, ο Τεχέρο παρέκκλινε από το σχέδιο. Δεν δέχθηκε την πρόταση του Αρμάδα και τον έδιωξε.

Όπως αποδείχθηκε ο τελικός σκοπός του Αντόνιο Τεχέρο ήταν η επιβολή μίας στρατιωτικής χούντας.

Αυτή ήταν η αρχή του τέλους. Η Βουλή περικυκλωνόταν με ολοένα και περισσότερες αστυνομικές δυνάμεις και μέχρι το πρωί της 24^ης Φεβρουαρίου, ο αντισυνταγματάρχης ήταν πλήρως αποδυναμωμένος. Ενισχύσεις δεν είχαν φτάσει και ο στρατός δεν τον στήριξε. Παράλληλα, υπολογίζεται ότι ενάμιση εκατομμύριο Ισπανοί είχαν βγει στους δρόμους και διαδήλωναν.

Υπολογίζεται ότι ενάμιση εκατομμύριο Ισπανοί είχαν βγει στους δρόμους και διαδήλωναν υπέρ της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

Μπροστά στο αδιέξοδο δεν υπήρχαν πολλές επιλογές. Έτσι, στις δώδεκα και μισή το μεσημέρι, ο Αντόνιο Τεχέρο και οι άντρες του παραδόθηκαν στις αρχές.

Ενάμιση χρόνο αργότερα, τον Ιούνιο του 1982, ο αντισυνταγματάρχης και οι στρατιωτικοί που συμμετείχαν στην απόπειρα πραξικοπήματος δικάστηκαν από το Ανώτατο Συμβούλιο Στρατιωτικής Δικαιοσύνης. Η ποινή που τους επιβλήθηκε ήταν 30 χρόνια κάθειρξη.

Ο βασιλιάς Χουάν Κάρλος, που φάνηκε ότι στήριξε τη δημοκρατία και άδειασε τον πραξικοπηματία, έμεινε στις συνειδήσεις των Ισπανών πολιτών ως ο θεμελιωτής της δημοκρατίας στη μεταπολιτευτική Ισπανία.

Ο ρόλος του όμως δεν ήταν εξ αρχής ξεκάθαρος αλλά οι Ισπανοί είχαν ανάγκη από ένα σύμβολο ενότητας.

Είναι βέβαιο ότι στην επιλογή του συντέλεσε και η βασίλισσα Σοφία, που του υπενθύμισε ότι ο αδελφός της Κωνστνατνίνος έχασε το θρόνο του με λανθασμένες επιλογές, που αυτός θα έπρεπε να αποφύγει και να στηρίξει τη δημοκρατία.

Το ιστορικό βίντεο από την απόπειρα πραξικοπήματος:

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: YouTube

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Ποια ήταν πέμπτη φάλαγγα του Φράνκο κατά τη διάρκεια της πολιορκίας της Μαδρίτης. Ο αναίμακτος τρόπος που βοήθησε τους εθνικιστές να καταλάβουν την πόλη