Tο απομονωμένο νησί του Ινδικού όπου μια ομάδα σκλάβων προσπάθησε να επιβιώσει μετά από ναυάγιο. Τι αντίκρισαν οι διασώστες όταν τους βρήκαν μετά από 15 χρόνια

31 Ιουλίου 1761. Ένα γαλλικό πλοίο, που μετέφερε παράνομα 160 σκλάβους ιθαγενείς, διαλύθηκε πάνω στα βράχια ενός μικροσκοπικού νησιού 300 μίλια ανατολικά της Μαδαγασκάρης. Το πλήρωμα βρήκε τρόπο να διαφύγει. Άφησε όμως πίσω στο απομονωμένο Τρομελέν 80 σκλάβους με την υπόσχεση να στείλουν βοήθεια.

Η βοήθεια αυτή έφτασε 15 χρόνια μετά. Μέχρι τότε, οι ιθαγενείς είχαν αποδεκατιστεί.

Τον 18ο αιώνα η δουλεία ήταν ακόμη νόμιμη στη Γαλλία. Η μεταφορά σκλάβων από τις αποικίες στην Αφρική ήταν συχνό φαινόμενο και γινόταν εν είδει συναλλαγής. Για το λόγο αυτό, το μόνο που απαιτούνταν ήταν η χορήγηση μίας τυπικής άδειας. Ο θαλασσοπόρος Ζαν ντε Λαφάργκ δεν διέθετε την άδεια αυτή. Ωστόσο, αυτό δεν τον πτόησε.

Σε ένα ταξίδι του στη Μαδαγασκάρη του παρουσιάστηκε η ευκαιρία να αγοράσει σκλάβους σε πολύ καλή τιμή. Ο Γάλλος καπετάνιος, ο οποίος είχε αποκτήσει τη φήμη του άπληστου, δεν μπόρεσε να αντισταθεί. Επέστρεψε στο πλοίο του με περίπου 160 ιθαγενείς, τους οποίους «φόρτωσε» στα αμπάρια και σάλπαρε.

Προορισμός του ήταν ήταν ο σημερινός Μαυρίκιος, ένα νησί ανατολικά της Μαδαγασκάρης. Ήταν μια διαδρομή ρουτίνας. Για το λόγο αυτό, όταν το πρώτο βράδυ έπιασαν δυνατοί άνεμοι, ο καπετάνιος αποφάσισε να μην ανακόψει την πορεία του. Δεν υπολόγισε, όμως, σωστά το μέγεθος της κακοκαιρίας.

Το “L’Utile” συνετρίβη πάνω στα βράχια ενός μικρού νησιού, 350 μίλια βόρεια του Μαυρίκιου.

Οι σκλάβοι ιθαγενείς, που ήταν εγκλωβισμένοι στα αμπάρια, αποδεκατίστηκαν. Από τους 160, βγήκαν ζωντανοί στη στεριά περίπου 60-80. Από την άλλη, μόλις 17 μέλη του πληρώματος έχασαν τη ζωή τους. Από τους 140 επιβίωσαν οι 123.

Οι ναυαγοί αιφνιδιάστηκαν αλλά έδρασαν γρήγορα. Κατάφεραν να διασώσουν μεγάλο μέρος από τα τρόφιμα και τον εξοπλισμό που υπήρχε στο πλοίο. Έπειτα, ξεκίνησαν να κατασκευάζουν ένα νέο από τα συντρίμμια του “L’Utile”.

Υπόσχεση χωρίς αντίκρυσμα

Δύο μήνες αργότερα, το νέο πλοίο ήταν έτοιμο. Ήταν σαφώς μικρότερο από το “L’Utile”, αλλά πλήρως χρηστικό και ικανό να διανύσει την απόσταση μέχρι το Μαυρίκιο.

Ο Ζαν ντε Λαφάργκ και το πλήρωμά του επιβιβάστηκαν. Την ίδια ώρα, οι απεγνωσμένοι ιθαγενείς έμειναν να τους κοιτούν από τη στεριά. Ο καπετάνιος τους υποσχέθηκε ότι μόλις έφταναν σώοι στον προορισμό τους, θα έστελναν βοήθεια. Οι ταλαίπωροι άνθρωποι δεν είχαν άλλη επιλογή. Έμειναν να περιμένουν με την ελπίδα.

Οι μέρες περνούσαν και βοήθεια δεν φαινόταν στον ορίζοντα. Οι βδομάδες έγιναν μήνες, οι μήνες χρόνια και τα χρόνια δεκαετίες. Με τον καιρό, οι ιθαγενείς έχτισαν μικρές καλύβες από πέτρες, ξύλα και λάσπη. Τρέφονταν με πουλιά, ψάρια και τους λιγοστούς καρπούς που υπήρχαν στο νησί. Τα οικιακά τους σκεύη ήταν κατασκευασμένα από ξύλα και οστά ζώων. Είχαν καταφέρει να προσαρμοστούν στο περιβάλλον και να εξασφαλίσουν υποτυπώδεις συνθήκες διαβίωσης. Ποτέ όμως δεν ξέχασαν την υπόσχεση. Πάντα στο μυαλό τους υπήρχε η επιστροφή.

Ανά διαστήματα, πολλοί έχαναν τις ελπίδες τους και επιχειρούσαν να φύγουν με αυτοσχέδιες ξύλινες βάρκες. Η μοίρα τους είναι άγνωστη, καθώς κανείς δεν έμαθε τα νέα τους. Άλλοι πέθαναν από τις κακουχίες.

Στη Μαδαγασκάρη, το γαλλικό πλήρωμα του “L’Utile” είχε πληροφορήσει τις αρχές για τους ιθαγενείς ναυαγούς. Ωστόσο, ο γάλλος κυβερνήτης θεώρησε το γεγονός ανάξιο σημασίας και αρνήθηκε να στείλει βοήθεια.

Η λύτρωση

Μέσα στα επόμενα χρόνια άλλαξαν πολλά στη γαλλική κοινωνία. Η δουλεία δεν είχε εκλείψει, αλλά οι αποικιοκράτες αντιμετώπιζαν τους ιθαγενείς με περισσότερη ανθρωπιά. Έτσι, το 1776 στάλθηκε επιτέλους ένα διασωστικό για να εντοπίσει τους ναυαγούς. Όταν έφτασε στο αχαρτογράφητο νησί, βρήκε μόλις οκτώ ανθρώπους: επτά γυναίκες και ένα νεογέννητο μωρό. Οι υπόλοιποι είτε είχαν πεθάνει, είτε είχαν φύγει με σχεδίες και αγνοούνταν.

Έτσι, οι εναπομείναντες μεταφέρθηκαν στον Μαυρίκιο, όπου πλέον δε θεωρούνταν σκλάβοι. Το μωρό βαφτίστηκε με χριστιανική τελετή και υιοθετήθηκε από γάλλους ευγενείς.

Περαιτέρω πληροφορίες για τη μετέπειτα ζωή τους δεν υπάρχουν. Οι μελετητές, παρά τις ενδελεχείς έρευνες, δεν έχουν εντοπίσει έγγραφα ή γραπτά ντοκουμέντα. Ωστόσο, οι αρχαιολογικές ανασκαφές που έγιναν τα τελευταία χρόνια στο ερημωμένο νησάκι, έχουν ρίξει φως στην καθημερινότητα των ιθαγενών τα 15 εκείνα χρόνια. Τα θεμέλια των σπιτιών, οι λιγοστοί αυτοσχέδιοι τάφοι, τα σκεύη και τα όπλα, όλα δείχνουν ότι το αίσθημα της επιβίωσης ήταν αρκετά ισχυρό.

Στην αρχή του μοιραίου ταξιδιού το 1761, οι ιθαγενείς ήξεραν ότι έμελλε να ζήσουν ως σκλάβοι. Εν τέλει, όμως, δεν έχασαν ποτέ την ελευθερία τους. Τουλάχιστον θεωρητικά. Στην πράξη, το μικρό αχαρτογράφητο νησί στη μέση του Ινδικού μετατράπηκε στην αιώνια φυλακή τους.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikipedia

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Εντυπωσιακά ναυάγια που έγιναν αξιοθέατα. Το πλοίο με τα πανάκριβα δώρα του ισπανού δικτάτορα, το πειρατικό που εγκαταλείφθηκε στην Αμοργό, το μυστικό του φορτηγού που προσάραξε στο Γύθειο. Ιστορίες ναυτικής «τρέλας»