Το αινιγματικό αρχαίο κυκλαδίτικο “τηγάνι” με το αιδοίο. Πως συνδέεται με την γονιμότητα

Ένα πήλινο “τηγανόσχημο” σκεύος 5000 ετών, βρίσκεται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Βρέθηκε στο Νεκροταφείο Χαλανδριανής στη Σύρο και η χρήση του παραμένει αινιγματική.

Τα τηγανόσχημα είναι προϊστορικά αγγεία με επίπεδη βάση και μορφή που μοιάζει με τηγάνι. Είναι δοχεία που μπορούν να συγκρατήσουν υγρό, τα οποία έχουν βρεθεί στα νησιά του Αιγαίου και τα παράλια του.

Πρόκειται για τύπο αγγείου με μεγάλη διάδοση στις Κυκλάδες και την ηπειρωτική Ελλάδα κατά την πρώιμη 3η χιλιετία π.Χ

Τα τηγανόσχημα σκεύη οφείλουν την ονομασία τους στο χαρακτηριστικό σχήμα τους και η χρήση τους είναι σήμερα άγνωστη. Ίσως να ήταν τελετουργικό αντικείμενο, τάμα ή και είδος καθημερινής χρήσης.

Η εξωτερική επιφάνειά τους διακοσμείται με ομόκεντρους κύκλους, απλές ή τρέχουσες σπείρες και ακτινωτά μοτίβα.

Ιδιαίτερα καλά διατηρημένο, μοιάζει μοντέρνο ακόμα και για τα σημερινά δεδομένα. Το σκεύος είναι πλαισιωμένο από μια διπλή μπορντούρα με τρίγωνα και διακοσμημένο με εγχάρακτες παραστάσεις ναυτικής ζωής.

Είναι εγχάρακτη η αέναη σπείρα, ένα κωπήλατο πλοίο, παράσταση με κύματα και ένα δελφίνι, που συμβολίζουν την θάλασσα.

Το σκεύος στενεύει σε ένα σημείο για να καταλήξει σε δύο κοντά πόδια ή χερούλια.

Στο σημείο αυτό η διακόσμηση καταλήγει σε ηβικό τρίγωνο με αιδοίο, το οποίο είναι επίσης πλαισιωμένο από κλαριά και από μια μπορντούρα με τρίγωνα.

Τα επιμέρους γεωμετρικά σχήματα προσδίδουν στο σπάνιο αυτό αντικείμενο τελετουργικό χαρακτήρα και το κάνουν κομμάτι θρησκευτικών τελετών.

Οι ερμηνείες για τη χρήση τους

Ως προς την χρήση αυτών των σκευών μπορεί να ήταν πιάτα, ένα πρώιμο ημερολόγιο, ένας εξαιρετικά πρώιμος αστρολάβος, ή πυξίδα σε μια εποχή που η ναυτιλία ήταν κυρίαρχη δύναμη.

Ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα περισσότερα τηγανόσχημα (σχεδόν τα μισά) έχουν τις περιοδικότητες του πλανήτη Αφροδίτη και πολύ σχηματικά την απεικόνιση του εφηβαίου, των εξωτερικών γεννητικών οργάνων της γυναίκας.

Η κίνηση της Αφροδίτης, όπως τη βλέπουμε από την Γη , εμφανίζει μια σημαντική περίοδο εννέα μηνών, η οποία επειδή συμπίπτει με την περίοδο κύησης των γυναικών, υποθέτουν ότι ο πλανήτης αυτός συνδέεται με την γονιμότητα.

Συμπέραναν λοιπόν, ότι λόγω της αστρονομικής πληροφορίας που παρείχαν, οι γυναίκες ενδεχομένως το χρησιμοποιούσαν ως ημερολόγιο.

Έτσι ήξεραν πότε έπρεπε να γίνει η συνεύρεση και η σύλληψη ώστε τα παιδιά να γεννηθούν Άνοιξη και να είναι πιο εύκολο να επιβιώσουν

Επίσης όταν σταματούσε η έμμηνος ρύση, άρα ξεκινούσε η εγκυμοσύνη, μέσα από τα εγχάρακτα σημεία, αφού τα μετρούσαν, ήξεραν πότε θα γεννήσουν.

Όποια και αν ήταν η χρήση του, το τηγανόσχημο πήλινο σκεύος αποτελεί ένα ακόμα “κλειδί” ενός μοναδικού πολιτισμού που άφησε πίσω του σπουδαία τεκμήρια της καθημερινότητας.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: Αρχαιολογία-Archaeology/facebook