Το άγνωστο κατόρθωμα του αντιτορπιλικού ΑΔΡΙΑΣ. Η διάσωση πιλότων υπό καταιγιστικά πυρά των Γερμανών

Γράφει ο συνεργάτης μας, ιστορικός ερευνητής Στέφανος Μίλεσης

Οι περισσότεροι γνωρίζουν το κατόρθωμα του αντιτορπιλικού ΑΔΡΙΑΣ που έχασε την πρώρα του και σχεδόν μισoκατεστραμμένο κατάφερε να πλεύσει μέχρι την Αλεξάνδρεια, κάτω από τις ζωηρές επευφημίες των πληρωμάτων των συμμαχικών πλοίων.

Ένα άγνωστο κατόρθωμα του αντιτορπιλικού ΑΔΡΙΑΣ προηγήθηκε, το 1943 όταν ξεκίνησαν οι επιχειρήσεις απόβασης των συμμάχων στη Σικελία. Τότε ήταν που η 8^η στρατιά του στρατηγού Μοντγκόμερι προχωρούσε προς την Κατάνια. Η ιταλική πόλη βομβαρδιζόταν νυχθημερόν από τη συμμαχική αεροπορία.

Από τη θάλασσα, τα συμμαχικά πλοία υποστήριζαν την προέλαση των χερσαίων δυνάμεων, βομβαρδίζοντας ταυτόχρονα σημεία των ακτών που κατείχαν οι εχθρικές δυνάμεις.

Ο βομβαρδισμός της Κατάνιας

Στις 14 Ιουλίου 1943 θα γινόταν ένας ακόμα αεροπορικός βομβαρδισμός της Κατάνιας.

Τρία συμμαχικά πολεμικά κατευθύνθηκαν προς την περιοχή δράσης τους, στα ανοιχτά δηλαδή της Κατάνιας, εκ των οποίων τα δύο ήταν ελληνικά, τα ΑΔΡΙΑΣ και ΜΙΑΟΥΛΗΣ. Το τρίτο ήταν το βρετανικό ΡΟΜΠΕΡΣ.

Μακριά στον ιταλικό ορίζοντα ξεπρόβαλαν καπνοί από διάφορα σημεία που μαίνονταν ο πόλεμος. Οι Έλληνες συχνά όμως έστρεφαν το βλέμμα τους και στην αντίθετη πλευρά, που υπολόγιζαν πως ήταν η Κέρκυρα και νότια αυτής η Ελλάδα, που βρισκόταν ακόμα υπό κατοχή.

Οι αερομαχίες

Οι επιχειρήσεις επί ιταλικού εδάφους ήταν σκληρές και δεν άφηναν χρόνο για αναμνήσεις. Δεκάδες αεροπλάνων μεμονωμένων ή κατά σμήνη, συμπλέκονταν μεταξύ τους σε θανάσιμες συγκρούσεις. Καθώς τα αμερικανικά βομβαρδιστικά συνοδεύονταν από συμμαχικά καταδιωκτικά, οι αερομαχίες αποτελούσαν πάγια τακτική.

Σε μια τέτοια αερομαχία πάνω από την Κατάνια, ένα αγγλικό καταδιωκτικό χτυπήθηκε. Ο πιλότος το εγκατέλειψε και χρησιμοποίησε το αλεξίπτωτο.

Το σημείο που έπεσε, βρισκόταν σε από απόσταση δέκα μιλίων από εκεί που περιπολούσαν τα ελληνικά αντιτορπιλικά. Όμως δεν ήταν η απόσταση το πρόβλημα, αλλά το γεγονός πως η θαλάσσια περιοχή βρισκόταν στην ακτίνα βολής των εχθρικών οχυρώσεων.

Η παροχή βοήθειας δηλαδή θα γινόταν σε μια επικίνδυνη περιοχή.

Η διάσωση Άγγλου πιλότου

Όμως το αντιτορπιλικό ΑΔΡΙΑΣ αναπτύσσοντας όλη του την ταχύτητα, πλησίασε και ανέβασε τον πιλότο στο αντιτορπιλικό.

Ήταν ένας νεαρός Άγγλος πιλότος, σοβαρά τραυματισμένος από τα θραύσματα των αντιαεροπορικών βολών. Αμέσως μεταφέρθηκε στο ιατρείο του πλοίου.

Τη στιγμή που ο «ΑΔΡΙΑΣ» προσπαθούσε να απομακρυνθεί, ένα αμερικανικό βομβαρδιστικό αεροπλάνο τύπου Β-26 επιχειρούσε  αναγκαστική προσθαλάσσωση καθώς είχε πληγεί από αντιαεροπορικά.

Κομμάτια από τις πτέρυγές του προσκρούοντας στην επιφάνεια της θάλασσας, εκτοξεύτηκαν σε απόσταση, ενώ η άτρακτος φάνηκε ύστερα από λίγο, να ισορροπεί πάνω στην επιφάνεια.

Η διάσωση ανδρών αμερικανικού βομβαρδιστικού αεροπλάνου

Τότε ακριβώς ήταν που το γερμανικό πυροβολείο της ακτής άρχισε να βάλλει εναντίον του αμερικανικού αεροπλάνου. Ο ΑΔΡΙΑΣ χωρίς να υπολογίζει τα εχθρικά πυρά άρχισε να το προσεγγίζει. Το αντιτορπιλικό ΡΟΜΠΕΡΣ μόλις αντιλήφθηκε τον κίνδυνο ειδοποίησε τον ΑΔΡΙΑ πως πλησίαζε επικίνδυνα κοντά.

Ωστόσο το ελληνικό αντιτορπιλικό συνέχισε την πορεία του προς την άτρακτο που αμερικανικού βομβαρδιστικού που συνέχιζε να επιπλέει. Όταν το ΑΔΡΙΑΣ πλησίασε, επειδή τα νερά ήταν ρηχά, ο κυβερνήτης Ιωάννης Τούμπας διέταξε να κατέβει βενζινάκατος υπό τον Σημαιοφόρο Δρακάκη.

Η βενζινάκατος πλησίασε το αμερικανικό βομβαρδιστικό και παρέλαβε τους τρεις άνδρες, από τους οκτώ που αποτελούσαν το πλήρωμά του. Αυτοί είχαν επιβιώσει από την πτώση.

Όσο γινόταν η επιχείρηση διάσωσης, ο «ΑΔΡΙΑΣ» διέγραφε πορεία ζιγκ-ζαγκ προς αποφυγή εχθρικών βολών. 

Ο Τούμπας δέχθηκε συγχαρητήριο σήμα του αρχηγού της 15^ης μοίρας που ανήκε το αεροπλάνο.

Μετάλλιο στρατιωτικής αξίας

Στις 25 Απριλίου του 1947, σε τελετή που διοργάνωσε η αμερικανική πρεσβεία στην ελεύθερη πλέον Ελλάδα, ο Αμερικανός ναύαρχος Σνέκεμπεργκ απένειμε το μετάλλιο στρατιωτικής αξίας στον πλοίαρχο Ιωάννη Τούμπα. Αιτιολογικό της απονομής ήταν οι τολμηρές ενέργειες κατά την διάρκεια των εν Σικελία Επιχειρήσεων αλλά και η διάσωση επιζώντων του αμερικανικού βομβαρδιστικού αεροπλάνου που έπεσε στη θάλασσα.

(Πρώτη φωτογραφία ανάρτησης: Συμμαχικά πλοία βάλλονται από τους Γερμανούς κατά την επιχείρηση απόβασης στη Γέλα της Σικελίας τον Ιούλιο του 1943). (Πηγή: Naval History and Heritage Command – https://www.history.navy.mil) –