Το άγνωστο χωριό των νάνων στη Ρόδο. Τι σχέση είχαν με τους αλχημιστές που μάζευαν μανδραγόρα για τα φίλτρα τους

Από το 1309 έως το 1522, η Ρόδος βρισκόταν υπό την ηγεμονία των Ιωαννιτών Ιπποτών. Το «αποτύπωμά» τους στο νησί δεν εντοπίζεται μόνο στα κάστρα που οχύρωσαν, αλλά και στην ύπαιθρο και αλλού. Ο αποκαλούμενος οικισμός των Νάνων, κοντά στην ομώνυμη λίμνη, είναι μια τέτοια περίπτωση.

Εκείνη την περίοδο, αναπτυσσόταν η αλχημεία. Ήταν μια αποκρυφιστική πρακτική, με την οποία επιδιωκόταν η ανακάλυψη της «φιλοσοφικής λίθου», της ουσίας που θα μετέτρεπε μη πολύτιμα μέταλλα σε χρυσό και θα πρόσφερε αθανασία.

Οι αλχημιστές για λόγους συνωμοτικότητας χρησιμοποιούσαν σύμβολα ως κώδικα επικοινωνίας, καθώς υπήρχαν περίοδοι που η πρακτική απαγορευόταν.

Το χωριό των Νάνων και ο μανδραγόρας

Μερικές φορές, τους καλούσαν και άρχοντες στα σπίτια τους και ήταν συνηθισμένο να συνοδεύονται από νάνους. Οι αλχημιστές τους χρησιμοποιούσαν για να μαζέψουν βότανα, τα οποία θα συμπεριελάμβαναν στο «φίλτρο» τους.

Εκείνη την περίοδο, στη Ρόδο ήταν αρκετά διαδεδομένος ο μανδραγόρας, ένα φυτό με φαρμακευτικές ιδιότητες. Η ρίζα του θυμίζει «άνθρωπο», με αποτέλεσμα να έχουν δημιουργηθεί διάφορες υπερφυσικές θεωρίες.

Πίστευαν ότι ο μανδραγόρας προστάτευε από το θάνατο και τις ασθένειες.

Παλαιότερα, πίστευαν ότι η ανθρωπόμορφη ρίζα του μανδραγόρα ήταν ένα είδος μετεμψύχωσης. Θεωρούσαν ότι κατά τη συγκομιδή, το φυτό βγάζει μια δυνατή κραυγή, η οποία μπορεί να προκαλέσει τη τρέλα ή τον θάνατο σε όσους την ακούσουν.

Γι΄ αυτό ξερίζωναν τους μανδραγόρες νύχτα με πανσέληνο, με τη συνοδεία προσευχών και ιεροτελεστιών και με τη βοήθεια ενός μαύρου σκύλου δεμένου πάνω στο φυτό με σκοινί.

Στα μέσα του 15ου αιώνα, στο νησί, έφταναν πολλοί αλχημιστές για να προμηθευτούν το «μαγικό» φυτό.

Στην ημιορεινή περιοχή, Έμπωνα και Σαλάκου, βρίσκεται «το χωριό των νάνων».

Εκεί υπάρχουν ορισμένα πέτρινα σπίτια, τα οποία έχουν χαμηλό ύψος. Λέγεται ότι ζούσαν οι νάνοι – βοηθοί των αλχημιστών που ήρθαν στη Ρόδο, καθώς στο νησί υπήρχαν πολλά βότανα που θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν στο «φίλτρο» τους.

«Είναι πολύ πιθανόν οι νάνοι να μην έφτασαν καθόλου τυχαία στο νησί. Η εποχή της εμφάνισής τους δείχνει ότι ταιριάζει με την εποχή της έλευσης των αλχημιστών για τους οποίους γνωρίζουμε καλά ότι τα χρόνια εκείνα γυρνούσανε τις δυτικές αυλές των παλατιών, προς επίδειξη των ικανοτήτων τους.

Ίσως λοιπόν, οι νάνοι να ακολούθησαν αυτούς τους αλχημιστές που έφταναν στη Ρόδο για να εντυπωσιάσουν το Μεγάλο Μάγιστρο του τάγματος και για να συλλέξουν τον περίφημο μανδραγόρα της Ρόδου», αναφέρει η Άννα Αχιολά, υπεύθυνη του Μεσαιωνικού Φεστιβάλ της Ρόδου.

Με τους αλχημιστές συνεργάστηκε και το Τάγμα των Ιπποτών του Αγίου Ιωάννη, που είχε επηρεαστεί από τη φιλοσοφία τους, όπως μαρτυρούν τα διάφορα αλχημιστικά και αποκρυφιστικά σύμβολα στους τάφους τους. Γι’ αυτό το λόγο φιλοξένησαν και έναν από τους σημαντικότερους αλχημιστές, τον Άγγλο Τζωρτζ Ρίπλεϊ, που όμως τον άφησαν να φύγει σύντομα γιατί τα πειράματα του ενόχλησαν τον ηγούμενο του παλατιού και άλλους κληρικούς.

“Ο πολυγραφότατος αλχημιστής Ισαάκ Χολάντους, έζησε τα τελευταία του χρόνια και πέθανε στη Ρόδο, το 1490. Σημαντικότερα έργα του: “Verbum Dimissum” και “The Book of Chemistry””, προσθέτει η κ. Αχιολά.

Η λίμνη των Νάνων

Κοντά στον πέτρινο οικισμό, υπάρχει η «λίμνη των νάνων». Σήμερα, αποτελεί τροποποιημένο φυσικό υγρότοπο, σχεδόν τεχνητό. Παλαιότερα, στη θέση της υπήρχε ρύακας και το 1916 συνέβη κατολίσθηση, δημιουργώντας ανάχωμα.

Το 1936 ή τη δεκαετία του 1940, οι Ιταλοί έβαλαν περίφραξη και την εκβάθυναν 15 μέτρα, ενισχύοντας την κατασκευή με τσιμέντο. Το 1945, οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής κατέστρεψαν το έργο, για να πάρουν τα σίδερα που είχε.

Σήμερα, έχουν γίνει επιπλέον κατασκευαστικά έργα. Φτάνει τα 3-4 μέτρα βάθος ενώ οι ντόπιοι χρησιμοποιούν τα νερά της λίμνης για αρδευτικούς σκοπούς. Λέγεται ότι παλαιότερα στη λίμνη υπήρχε το είδος ψαριού γκιζάνι, ενδημικό της Ρόδου. Σήμερα, ζουν κάβουρες του γλυκού νερού, κυπρίνοι και κουνουπόψαρα.

Το καλοκαίρι στη λίμνη παρατηρείται υπεράντληση των υδάτων. Προστατεύεται από το Π.Δ. των μικρών νησιωτικών υγρότοπων.

Πηγή αρχικής εικόνας: Youtube-Alex Rhodos