Τι ήταν η «μάσκα τιμωρίας». Γιατί την φορούσαν κυρίως σε γυναίκες και πώς σταμάτησε να χρησιμοποιείται

Τον 16ο αιώνα, οι γυναίκες που δεν ταίριαζαν με τα κοινωνικά πρότυπα και εξέφραζαν την άποψή τους, τιμωρούνταν με μια σιδερένια μάσκα, γνωστή ως «χαλινάρι επίπληξης» (scold’s bridle).

Αναπτύχθηκε στη Βρετανία και εξαπλώθηκε σε χώρες της Βόρειας Ευρώπης.

Η μορφή της μάσκας

Το «χαλινάρι» έμοιαζε με κλουβί, που τοποθετούταν στο κεφάλι του τιμωρημένου. Στο κάτω μπροστινό μέρος της είχε μια σιδερένια πλάκα στο ύψος του στόματος, ως φίμωτρο.

Κάποιες φορές η πλάκα είχε στο εσωτερικό ακίδες, για να τοποθετείται στο στόμα και να μην μπορεί ο τιμωρημένος να μιλήσει.

Σε αρκετές περιπτώσεις ήταν διακοσμημένες με τερατόμορφα χαρακτηριστικά, όπως στριφογυρισμένα κέρατα.

Μερικές φορές οι μάσκες ήταν διακοσμημένες και με ζώα, κυρίως όταν θα τις φορούσαν γυναίκες, για να τις ντροπιάσουν περισσότερο.

Μπορεί να διέθεταν και κουδούνι στην κορυφή, προκειμένου να κάνει θόρυβο και να τραβήξει την προσοχή του περαστικού.

Πώς χρησιμοποιούσαν τη μάσκα και ο σκοπός της τιμωρίας

Το «χαλινάρι επίπληξης» χρησιμοποιούταν κυρίως σε γυναίκες. Αφού τις είχαν βάλει τη μάσκα, κάποιος αξιωματούχος της πόλης τις μετέφερε με μια αλυσίδα στους δρόμους.

Χρησιμοποιήθηκε και σε άνδρες ως τιμωρία για βλασφημία  ή ως μέθοδος περιορισμού των φυλακισμένων.

Ο όρος «scold», που σημαίνει «επίπληξη», αποτελούσε νομικό όρο για κάποιον που κρίθηκε ότι διατάραξε την ηρεμία, είτε μέσω καβγά, είτε μέθης ή είτε συκοφαντίας.

Στόχος των μασκών ήταν η ταπείνωση του τιμωρημένου, αποτρέποντάς τον από το να μιλήσει. Το γεγονός φανερώνει μια κουλτούρα καταπίεσης των ειλικρινών γυναικών και όσων παρέκκλιναν από τα κοινωνικά στερεότυπα της εποχής.

Πως σταμάτησε να χρησιμοποιείται το «χαλινάρι επίπληξης»

Σε άρθρο του Yorkshire Illustrated Monthly, τον Μάιο του 1884, αναφέρεται: «Υπέφερε, λοιπόν, γιατί είπε τη γνώμη της σε κάποιον μικρό αξιωματούχο ή μιλώντας για κάποιον που έκανε αδικία ή επειδή επέπληξε κάποιον τεμπέλη, πιθανότατα σύζυγο».

«Η χρήση του οργάνου δεν εγκρίθηκε από τον νόμο, αλλά ήταν εντελώς παράνομη. Θα πρέπει για όλους να είναι θέμα βαθιάς λύπης ότι η συσκευή έπρεπε να χρησιμοποιηθεί κάποτε».

Έχουν βρεθεί ελάχιστα αρχεία για τη χρήση των «μασκών τιμωρίας», καθώς η πρακτική ήταν παράνομη στην Αγγλία. Είχε χαρακτηριστεί μορφή βασανιστηρίων. Πιθανότατα για αυτό περιπτώσεις χρήσης της αναφέρονται έως τα μέσα του 1800.

Τέτοιες συσκευές έχουν γραφτεί στην ιστορία ως μισογυνιστικές.

Πηγή αρχικής εικόνας: Wikimediamtx Commons