Ιούνιος 1930. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος εγκαινιάζει τον σταθμό του υπόγειου σιδηρόδρομου στην πλατεία Ομονοίας. Το έργο είχε αρχίσει λίγα χρόνια νωρίτερα και με την ολοκλήρωσή του έδωσε χαρά σε πολλούς Αθηναίους, που θα είχαν πλέον εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στην καρδιά της πόλης. Μέχρι τότε η πλατεία ήταν γεμάτη λουλούδια, φοίνικες και ξύλινα παγκάκια.
Η νέα εικόνα της πλατείας ήταν κυκλική, πλησίαζε στα ευρωπαϊκά πρότυπα και είχε μαρμάρινα κιγκλιδώματα στις εισόδους προς τον υπόγειο σιδηρόδρομο. Όμως, η χρήση του υπόγειου σιδηρόδρομου στην Ομόνοια δημιούργησε την ανάγκη κατασκευής υπόγειου εξαερισμού στον σταθμό.
Η πλατεία Ομονοίας με τις Μούσες το 1934, φωτογραφία του Hjalmar Larsen
Γιατί η πλατεία Ομονοίας ονομάστηκε «τούρτα»
Για να καλυφθούν οι «τρύπες» των εξαερισμών, το 1934, τοποθετήθηκαν περιμετρικά της πλατείας, οχτώ κατασκευές που ονομάστηκαν «οι μούσες της Ομόνοιας».
Κι αυτό γιατί στη βάση κάθε κατασκευής υπήρχε ένα καθιστό άγαλμα, που απεικόνιζε μια από τις εννέα μούσες της αρχαιότητας.
Πάνω από τα αγάλματα υψώνονταν ψηλοί τσιμεντένιοι κίονες, στην κορυφή των οποίων υπήρχαν καπνοδόχοι.
Οι κατασκευές αυτές έλυσαν το πρόβλημα εξαερισμού του σταθμού, αλλά έκαναν την πλατεία να μοιάζει με τεράστια τούρτα και τους κίονες με υπερμεγέθη κεράκια.
Καλλιόπη, η μούσα των ουρητηρίων
Αν και οι μούσες κατά τη μυθολογία ήταν εννέα, οι κατασκευές που τοποθετήθηκαν στην πλατεία ήταν οχτώ, για λόγους αισθητικής και συμμετρίας.
Η μούσα που περίσσευε ήταν η Καλλιόπη, η μούσα της επικής ποίησης. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, η Καλλιόπη ήταν η ευγενέστερη και η μεγαλύτερη από τις υπόλοιπες μούσες.
Ο αρχιτέκτονας του έργου δε σεβάστηκε καθόλου τη φήμη της Καλλιόπης και όχι μόνο δεν έβαλε το άγαλμά της στην πλατεία μαζί με τα υπόλοιπα, αλλά το τοποθέτησε στα υπόγεια του ηλεκτρικού, δίπλα στα δημόσια ουρητήρια.
Ο κόσμος τότε, όταν ρωτούσε που είναι τα δημόσια ουρητήρια, έπαιρνε την απάντηση : Κάτω στην Καλλιόπη!
Με την πράξη του αυτή ταύτισε το όνομα της ευγενικής μούσας με την τουαλέτα. Γι αυτό αργότερα οι φαντάροι όταν είχαν αγγαρεία στις τουαλέτες, έλεγαν ότι είχαν ραντεβού με την «Καλλιόπη».
Οι Μούσες της Ομόνοιας θεωρήθηκαν από τη Δημοτική αρχή αντιαισθητικές και έπρεπε να απομακρυνθούν. Ο τότε δήμαρχος Κ. Κοτζιάς που ήδη είχε κατεδαφίσει το Δημοτικό Θέατρο δεν δυσκολεύτηκε. Η αφορμή που όλοι περίμεναν, δόθηκε τον Αύγουστο του 1936, όταν κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων ενάντια στη δικτατορία του Μεταξά, μια μούσα έπεσε, τραυματίζοντας περαστικούς. Λίγο αργότερα τα γλυπτά απομακρύνθηκαν και η παρέα των μουσών της Ομόνοιας διαλύθηκε.
Η πλατεία Ομονοίας με τις Μούσες το 1934, φωτογραφία του Hjalmar Larsen
Από την Ομόνοια στην Καρδίτσα, την Αμοργό και την Λακωνία. Η Καλλιόπη αγνοείται!
Σήμερα οι μούσες είναι σκορπισμένες. Τέσσερις από αυτές βρίσκονται στην Καρδίτσα, δύο στις Καρυές Λακωνίας και άλλες δύο στην Αμοργό.
Η τύχη της Καλλιόπης αγνοείται, αλλά όσοι πάτε φαντάροι είναι βέβαιο πως θα τη συναντήσετε κάπου στο στρατόπεδο…
Ο δήμαρχος Καρδίτσας Β. Τζέλλας μετέφερε 4 Μούσες στην πόλη του τη δεκαετία του 50. Οι δύο είναι η Θάλεια και η Κλειώ, προστάτιδες της κωμωδίας και της ιστορίας αντίστοιχα. Η τρίτη είναι η Αγλαΐα, κάτι το οποίο αποτελεί παράδοξο, αφού η συγκεκριμένη θεωρείται μία από τις τρεις Χάριτες. Το όνομα της τέταρτης δε διακρίνεται στο γλυπτό.
Η Ερατώ αγναντεύει τη θάλασσα στα Κατάπολα της Αμοργού.
Διαβάστε ακόμη: Το Δημοτικό Θέατρο της Αθήνας χαρακτηρίστηκε το «καλλίτερον της Ευρώπης» αλλά το κατεδάφισαν το ’40. Το σχεδίασε ο Τσίλερ, το εκμεταλλεύτηκε ο τραπεζίτης Συγγρός και το έριξε ο Κοτζιάς. Έτσι «γεννήθηκε» η πλατεία Κοτζιά
Ακολουθήστε την mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr