“Τελειώνετε κύριε περιμένουν και άλλοι”… Οι υπαίθριοι τηλεφωνικοί θάλαμοι που έφεραν το τηλέφωνο κοντά στον απλό λαό

Τη δεκαετία του ’30, η εικόνα της ελληνικής κοινωνίας δεν είχε καμία σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες.

Ο κόσμος ήταν «μοντέρνος», οι γυναίκες απελευθερωμένες και τις νύχτες, οι πόλεις έλαμπαν με τα φώτα από τις επιγραφές.

Ο περίφημος «Αθηναίος», που έγραφε στο περιοδικό «Αθήναι», τον Φεβρουάριο του 1935 γράφει ένα άρθρο με τίτλο:

«Τι ακούει και προπαντός τι… βλέπει κανείς στους υπαίθριους τηλεφωνικούς θαλάμους».

Όπως έγραφε: «Το σύμβολο της εποχής  είναι ένα. Το στενόμακρο κουτί που συναντούμε κάθε τόσο μπροστά μας, στις πολυσύχναστες γωνίες, στις πλατείες, μπροστά στα δημόσια κτίρια. Οι κομψές εκείνες κατασκευές, μπροστά στις οποίες υπομονητικά περιμένει μια ουρά ανθρώπων. Οι υπαίθριοι τηλεφωνικοί θάλαμοι».

Η διείσδυση του τηλεφώνου στην Ελλάδα ξεκίνησε σταδιακά το 1892, όταν η κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη ψήφισε τον νόμο «περί τηλεφωνικής συγκοινωνίας».

Μέχρι και τη δεκαετία του 1930 όμως, το τηλέφωνο ήταν προνόμιο λίγων. Αυτό άλλαξε όταν οι τηλεφωνικοί θάλαμοι άρχισαν να διαδίδονται σε μεγάλο κομμάτι του αστικού ιστού.

Το έξοδο για μια ιδιωτική συσκευή τηλεφώνου ήταν τεράστιο, επομένως ήταν λίγοι αυτοί που είχαν την οικονομική ευχέρεια για να βάλουν τηλεφωνική συσκευή στο σπίτι τους. Αλλά ακόμα και η χρήση του τηλεφώνου απαιτούσε κάποια εκπαίδευση, την οποία λίγοι κατείχαν.

Κι αυτοί οι λίγοι συχνά εκμεταλλεύονταν τη θέση ισχύος στην οποία βρίσκονταν.

Ορισμένες φορές οι τηλεφωνήτριες έκαναν πλάκες και συνέδεαν με το Α’ Νεκροταφείο, όποιον ζητούσε ένα νοσοκομείο ή τις φυλακές, όταν ζητούσαν δικηγόρο.

Για δεκαετίες  το τηλέφωνο ήταν μία πολυτέλεια, που παρέμενε «όνειρο θερινής νυκτός» για το μεγαλύτερο μέρος του πληθυσμού.

Ώσπου έφτασαν οι υπαίθριοι τηλεφωνικοί θάλαμοι.

Το 1935, ο αρθρογράφος του «Αθήναι» τους αποκαλούσε «αληθινή ευλογία του Θεού».

Ο κόσμος μπορούσε να επικοινωνήσει γρήγορα και εύκολα, αγοράζοντας μια μάρκα απ’ το περίπτερο και μπαίνοντας στον κοντινότερο θάλαμο.

Η αναμονή, όταν η ουρά ήταν μεγάλη, μπορεί να κρατούσε αρκετή ώρα, αλλά το τηλεφώνημα μπορούσε να τους σώσει από πολύωρα και πολυέξοδα ταξίδια στην άλλη άκρη της πόλης ή της χώρας. Οι τηλεφωνικοί θάλαμοι ήταν ένα τεχνολογικό επίτευγμα που έδινε ίσες ευκαιρίες, δεν έκανε διακρίσεις σε τάξεις και οικονομικά κριτήρια.

Ήταν κυριολεκτικά μια δημοκρατική κατάκτηση.

Κάθε πολίτης μπορούσε να τους χρησιμοποιήσει, για κάθε είδους λόγο.

Ο αρθρογράφος του «Αθήναι» παρουσίασε μερικούς από αυτούς:

«Από τον υπαίθριο τηλεφωνικό θάλαμο θα περάσει ο βουλευτής, που μόλις βγήκε από το τάδε υπουργείο κι θέλει να δώσει μια εντολή στο γραφείο του, προτού μπει σε άλλη δημόσια υπηρεσία.

Στον ίδιο θάλαμο θα πεταχτεί ο δικηγόρος που θα επωφεληθεί μιας διακοπής της συνεδρίασης για να ειδοποιήσει τον πελάτη του ότι εξεδόθη η δείνα απόφασις. …Από κει η κυρία θα ειδοποιήσει τον ατυχή σύζυγό ότι θα πάει στον κινηματογράφο, ενώ στη γωνία θα περιμένει το ταξί με τον τρίτο κι από κει η λεπτεπίλεπτη δεσποινίς θα κλείσει τρία ραντεβού, το ένα μετά το άλλο, με τρεις διαφορετικούς θαυμαστάς.

Στον τηλεφωνικό θάλαμο θα καταφύγει ο φουκαράς που δεν τολμά να εκμυστηρευτεί από κοντά τον έρωτά του στην αγαπημένη του κι εκεί θα καταφύγει η βλοσυρή κυρία για να πειστεί ότι ο προκομένος της βρίσκεται πράγματι στο γραφείο του και όχι πίσω από τα φουστάνια κάποιας σουρλουλούς….

Μία ολόκληρη κουλτούρα είχε δημιουργηθεί γύρω από τους τηλεφωνικούς θαλάμους και την αρμόζουσα ή μη συμπεριφορά των χρηστών τους.

Ο «Αθηναίος» ανέφερε τον «καπάτσο», αυτόν που έβρισκε πάντα έναν τρόπο να κοροϊδέψει το μηχάνημα και να πάρει πίσω τη μάρκα που έριξε, αν και είχε τηλεφωνήσει κανονικά.

Υπήρχε ο «σαχλός», που με μία μάρκα των 2,5 δραχμών μιλούσε στο τηλέφωνο για μισή ώρα, αδιαφορώντας για τον κόσμο που περίμενε απ’ έξω.

Αργότερα, το πρόβλημα της αναμονής λύθηκε, καθώς τα τηλεφωνήματα άρχισαν να χρεώνονται με την ώρα, με αποτέλεσμα όλοι να προσπαθούν να ολοκληρώνουν τη συνομιλία τους όσο το δυνατόν πιο σύντομα.

Ασφαλώς δεν έλειπε ο βέρος «Ρωμηός», όπως τον αποκαλεί ο αρθρογράφος του «Αθήναι», που δεν έχανε ευκαιρία να γράψει το όνομά του στο εσωτερικό του θαλάμου ή ο «πρόστυχος», που ζωγράφιζε καλλίγραμα γυναικεία κορμιά.

Πολλές δεκαετίες αργότερα, στους τηλεφωνικούς θαλάμους προστέθηκαν τα θρυλικά «κόκκινα τηλέφωνα» που διέθεταν και τα περίπτερα.

Ωστόσο, μέχρι και τη διάδοση των κινητών τηλεφώνων, στα τέλη της δεκαετίας του ’90 και στις αρχές του 2000, ο κόσμος χρησιμοποιούσε θαλάμους, με μόνη διαφορά ότι αντί για ειδικά κέρματα υπήρχαν τηλεκάρτες, τις οποίες μάλιστα πολλοί έκαναν συλλογή.

Οι δράσεις του Μουσείου Τηλεπικοινωνιών Ομίλου ΟΤΕ

Κάθε μήνα το Μουσείο Τηλεπικοινωνιών Ομίλου ΟΤΕ διοργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα για μικρούς και μεγάλους.

Οι επισκέπτες μπορούν να ενημερωθούν για την ιστορία των τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα, από τις αρχαίες φρυκτωρίες μέχρι τους υπερσύγχρονους δορυφόρους.

Κάθε ξενάγηση συνοδεύεται από εικαστικά προγράμματα, όπου τα παιδιά μπορούν να ζωγραφίσουν, να πειραματιστούν με τις τεχνολογίες και να παίξουν, ενώ οι γονείς συζητούν με παιδοψυχολόγους.

Στις 14 και 15 Μαΐου, τα παιδιά είχαν τη δυνατότητα να γίνουν «εξερευνητές» στον κήπο του Μουσείου, όπου συμμετείχαν σε ένα πρωτότυπο παιχνίδι κρυμμένου θησαυρού. Ακολούθησε εικαστικό πρόγραμμα, όπου τα παιδιά δημιούργησαν με τη τέχνη του graffiti και στο τέλος, ξεναγήθηκαν στον εκθεσιακό χώρο, μαθαίνοντας για σημαντικές στιγμές της ιστορίας των τηλεπικοινωνιών, όπως η τηλεγραφία και η τηλεφωτογραφία.

Είδαν από κοντά έναν τηλεφωνικό θάλαμο με κερματοδέκτη και θα κατέληξαν στο studio τηλεόρασης του 1968, για να δουν ασπρόμαυρες εικόνες.

Στις 18 Μαΐου ανακαλύψτε την Τέχνη του Graffiti και του Street Art, όπου τα παιδιά δημιουργούν εικόνες με cartoon τηλέφωνα ενώ παράλληλα θα διεξαχθεί και ξενάγηση «Τηλε-περίπατος στο χρόνο» με περιήγηση στους χώρους του Μουσείου.