Ταρέκ Αζίζ, ο χριστιανός φιλόλογος που έγινε το δεξί χέρι του Σαντάμ Χουσεΐν. Η παράδοσή του στους Aμερικανούς και η δίκη του

Ο Ταρέκ Αζίζ γεννήθηκε το 1936 στην επαρχία Τελ Καίφ κοντά στη Μοσούλη, το αρχικό του όνομα ήταν Mikhail Yahuna. Προερχόνταν από οικογένεια χριστιανών.

Πέρασε τα σχολικά του χρόνια στη Βαγδάτη, και εισήλθε στο πανεπιστήμιο της Ιρακινής πρωτεύουσας, από το οποίο αποφοίτησε το 1958, παίρνοντας πτυχίο στην αγγλική φιλολογία. Ένα χρόνο πριν είχε εισέλθει στο κόμμα Μπάαθ του Σαντάμ Χουσεϊν και άλλαξε το όνομα του, κάνοντας το Ταρέκ Αζίζ, που στα αραβικά σημαίνει “ένδοξο παρελθόν”.

Μετά την αποφοίτηση του αρχικά δίδαξε λίγο αγγλικά σε ένα γυμνάσιο. Ωστόσο από μικρός ενδιαφέρονταν για τις διεθνείς εξελίξεις, και έτσι λίγο μετά την αποφοίτηση του στράφηκε στη δημοσιογραφία, χωρίς όμως να πάρει πότε πτυχίο.

Η πολιτική του καρίερα

Ο Ταρέκ Αζίζ είχε επαφές πολύ από πολύ μικρός με τον Σαντάμ Χουσείν. Η πρώτη τους συνάντηση έγινε το 1950, εκείνη την εποχή ο Ιρακινός ηγέτης είχε βάλει σε εφαρμογή το σχέδιο του για την ίδρυση του κόμματος Μπάαθ. Ο Σαντάμ Χουσείν θαύμασε στον Αζίζ το ταλέντο του στην επικοινωνία. Η ιδεολογία που προωθούσε το κόμμα στηρίζονταν σε μια αντιαμερικανική εξωτερική πολιτική, που θα στηρίζονταν στην εθνική αυτοδιάθεση και στο δικαίωμα να διανείμει τους υδρογονάθρακες του. Εκείνη την εποχή το Ιράκ ήταν υπό αγγλική κατοχή.

Το 1958 το κόμμα του Σαντάμ Χουσείν ανέλαβε την εξουσία, και 5 χρόνια μετά έγινε αρχισυντάκτης της Ιρακινής εφημερίδας Al Jamaheer. Δούλεψε ως δημοσιογράφος μέχρι και το 1974 , όπου έκδιδε άλλες δυο εφημερίδες την Jumhuria, και την Al Tawra. Το 1974 έγινε υπουργός πληροφοριών. Η σχέση του με τον Σαντάμ Χουσεϊν ήταν άριστη. Σχέση που έμεινε αδιατάρακτη ακόμη και όταν ο γιος του Αζίζ φυλακίστηκε με τη κατηγορία της διαφθοράς. Το 1979 διορίστηκε αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης και υπουργός εξωτερικών.

Η απόπειρα δολοφονίας εναντίον του

Το 1980 γλύτωσε τη τελευταία στιγμή από απόπειρα δολοφονίας που έγινε εναντίον του. Σύμφωνα με όσα είχε ανακοινώσει τότε η Ιρακινή κυβέρνηση η φιλο-Ιρανική οργάνωση Ad Dawa Islami, έκανε επίθεση αυτοκτονίας, στη Βαγδάτη με στόχο τον Αζίζ. Η επίθεση προκάλεσε πολλά θύματα, ωστόσο ο Αζίζ γλίτωσε χωρίς να πάθει το παραμικρό.

Το 1984 ο Αζίζ έγινε ο πρώτος Ιρανός αξιωματούχος που συναντήθηκε μετά από 17 ολόκληρα χρόνια με τον πρόεδρο Ρίγκαν στο Λευκό Οίκο. Τέσσερα χρόνια μετά, ύστερα από πιέσεις των αμερικανών, ήταν επικεφαλής της Ιρακινής αποστολής, που διεξήγαγε διαπραγματεύσεις με το Ιράν για το τερματισμό του πολέμου. Το 1990 ο Αζίζ υπερασπίστηκε με σθένος τη πολιτική του Σαντάμ Χουσεϊν και την εισβολή του στο Κουβέιτ.

Στις 9 Ιανουαρίου 1990 ο Αζίζ συναντήθηκε με τον τότε υπουργό εξωτερικών Τζέιμς Μπάκερ σε μια προσπάθεια από την Ιρακινή κυβέρνηση να αποφευχθεί η αιματοχυσία. Η συνάντηση όμως δεν είχε κανένα αποτέλεσμα. Οκτώ ημέρες μετά άρχισε η επίθεση των αμερικανών στο Ιράκ, με βομβαρδισμούς στη Βαγδάτη.

Ο πόλεμος τερματίστηκε το Μάρτιο του 1991, με αποχώρηση του Ιρακινού στρατού από το Κουβέιτ. Τα επόμενα χρόνια το Ιράκ προσπάθησε να ανοικοδομηθεί, έχοντας όμως τη πίεση των αμερικανικών κυρώσεων. Η Ουάσινγκτον υποστήριζε ότι το Ιράκ είχε χημικά και βιολογικά όπλα. Το 2000 ανακαλύφτηκαν μυστικές συναντήσεις Βρετανών αξιωματούχων και αντίστοιχων Ιρακινών, με σκοπό την άρση των κυρώσεων εάν το Ιράκ υιοθετούσε το ψήφισμα 1284 για πιο αυστηρές επιθεωρήσεις, από τον ΟΗΕ για το οπλοστάσιο του Σαντάμ Χουσεϊν.

Ο πόλεμος στο Ιράκ το 2003

Στις 20 Μαρτίου ο αμερικανικός στρατός εισέβαλε στο Ιράκ έχοντας την υποστήριξη των Βρετανών. Ο Αζίζ βλέποντας ότι το τέλος του καθεστώτος πλησιάζει, ξεκίνησε διαπραγματεύσεις με τους αμερικανούς για να παραδοθεί. Λίγες μέρες μετά τη πτώση της Βαγδάτης αναγκάστηκε να παραδοθεί, αν και από το αμερικανικό πεντάγωνο άφησαν να εννοηθεί ότι τις πληροφορίες για το κρησφύγετό του, τις έδωσε ο μεταβατικός κυβερνήτης της Βαγδάτης, Μοχάμεντ Αλ Ζουμπαϊντί. Οι Αμερικανοί ξεκίνησαν αμέσως να τον ανακρίνουν καθώς θεωρούσαν ότι ήταν από τους ελάχιστους ανθρώπους, που ήξεραν που κρυβόταν ο Σαντάμ Χουσεϊν. Ωστόσο ο Αζίζ αρνήθηκε κάθε συνεργασία μαζί τους. Σε συνέντευξη που έδωσε το 2010 υποστήριξε ότι η παράδοση του, έγινε αφού οι Αμερικανοί του έδωσαν διαβεβαιώσεις, ότι η οικογένεια του θα μεταβεί στην Ιορδανία .

Το Νοέμβριο του 2003 μετά τη σύλληψη του Σαντάμ Χουσεϊν από τους αμερικανούς Ρεϊντζερς, οι αμερικανοί μετέφεραν τον Ιρακινό ηγέτη στο αεροδρόμιο της Βαγδάτης, και τον παρουσίασαν στον Αζίζ, ζητώντας του να τον αναγνωρίσει. Σύμφωνα με αξιωματούχο του αμερικανικού πενταγώνου ο Αζίζ τον χαιρέτησε και επιβεβαίωσε στους ανακριτές του, ότι όντως πρόκειται για τον Σαντάμ Χουσεϊν. Μάλιστα ο ίδιος ο αξιωματούχος τόνισε ότι μετά από 8 μήνες βρέθηκαν στον ίδιο χώρο ο πρόεδρος με το υπουργικό του συμβούλιο.

Η δίκη του

Το 2009 ξεκίνησε η δική του, το δικαστήριο έκρινε ένοχο τον Αζίζ στις 10 Μαρτίου 2009 για την εμπλοκή του στην εκτέλεση 42 εμπόρων το 1992. Οι έμποροι αυτοί κατηγορήθηκαν ως μαυραγορίτες σε μια χρονική περίοδο που το Ιράκ υπέφερε από τις διεθνείς κυρώσεις. Στην ίδια δίκη καταδικάστηκε Αλί Χασάν αλ Μαζίντ, ξάδερφος του Σαντάμ Χουσεϊν, που όμως είχε καταδικαστεί σε θάνατο, κατηγορούμενος για γενοκτονία εις βάρος Σιιτών και Κούρδων, το 1988 πράξη που παραδέχτηκε και ο ίδιος στο δικαστήριο. Στη διάρκεια της απολογίας του ο Μαζίντ αρνήθηκε να δείξει μεταμέλεια, υποστηρίζοντας ότι υπερασπίστηκε την εδαφική ακεραιότητα του Ιράκ.

Στις 26 Οκτωβρίου του 2010, ο Αζίζ καταδικάστηκε σε θάνατο από το Ανώτατο Δικαστήριο του Ιράκ για τις διώξεις και εκτελέσεις Σιιτών αντιπάλων του καθεστώτος κυρίως μετά την καταστολή της εξέγερσης των Σιιτών μετά τον πόλεμο του κόλπου το 1991.

Κατέκρινε την απόφαση του τότε αμερικανού προέδρου Μπάρακ Ομπάμα να αποσύρει τα αμερικανικά στρατεύματα από το Ιράκ, πιστεύοντας ότι η αποχώρηση θα επιδείνωνε ακόμα περισσότερο τη κατάσταση. Ο άνθρωπος που ήταν αντιπρόεδρος, πρώην υπουργός Εξωτερικών και η «φωνή» του καθεστώτος του Χουσεΐν στο εξωτερικό, πέθανε στα 79 του χρόνια, το 2015 σε νοσοκομείο της πόλης Νασιρίγια μετά από χρόνια προβλήματα υγείας, καρδιακά και αναπνευστικά μεταξύ άλλων.

Πηγή αρχικής εικόνας: Ιρακινή τηλεόραση

Διαβάστε στην “ΜτΧ”: Η άγνωστη θυσία του υποπλοίαρχου Ε. Τσομάκη στην Κύπρο και του πληρώματός του. Τους έστειλαν το 1974 σε αποστολή αυτοκτονίας και βυθίστηκαν από την τουρκική αεροπορία