Θεσσαλονίκη

Η  Θεσσαλονίκη έλαμψε από στιγμές δόξας, σκοτείνιασε από περιόδους δοκιμασίας, αλλά η ιστορία της δεν έπαψε ποτέ να τη φωτίζει. Ένας τόπος κοσμοπολίτικος, που δέχτηκε αλλαγές, κινδύνευσε και εξελίχθηκε. Ένα ιστορικό φωτογραφικό λεύκωμα της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος  με τίτλο “Θεσσαλονίκη στιγμές ιστορίας”, αναβιώνει τις σπάνιες και πολύτιμες στιγμές της. Ο 20ος αιώνας επεφύλασσε […]

Πηγή: Ιστορίες από τη δεκαετία του 40 Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολλές οικογένειες από χωριά της Μακεδονίας είτε εκδιώχθηκαν από τον εθνικό στρατό για να αποτραπεί ο ανεφοδιασμός των ανταρτών είτε αποφάσισαν οι ίδιες να μετακινηθούν προς ασφαλέστερα μέρη, αφήνοντας εγκαταλελειμμένα τα σπίτια και τα χωράφια τους. Πολίτες με σλάβικες ρίζες διέσχισαν τα σύνορα […]

Από την προσωπική ιστοσελίδα του συγγραφέα – δημοσιογράφου Χρίστου Ζαφείρη thessmemory.gr Στην αρχική φωτογραφία βλέπουμε το Καπάνι, η αγορά Βλάλη, όπως ήταν περίπου στα χρόνια της ελληνικής επανάστασης του 1821. Η φωτογραφία είναι των αρχών του 20ού αιώνα. Στο κέντρο του «Ουν καπάν»  της Αλευραγοράς δηλαδή, οι Τούρκοι κρέμασαν το 1821 τους προκρίτους της ελληνικής […]

Με μια πρώτη ματιά στην αρχική φωτογραφία δεν είναι εύκολο να διακρίνει κανείς εάν επάνω στα δέντρα είναι σκαρφαλωμένοι άνθρωποι. Μοιάζουν με σκιάχτρα μέσα στην πυκνή ομίχλη της χειμωνιάτικης Θεσσαλονίκης. Περπατώντας στη λεωφόρο Μεγάλου Αλεξάνδρου, ο φωτογράφος Μιχάλης Παππούς συνάντησε μια ομάδα εργατών των συνεργείων του Δήμου οι οποίοι επιχειρούσαν με παραδοσιακές μεθόδους να κλαδέψουν τις […]

Όταν το 2006, ξεκίνησαν τα έργα για την κατασκευή του μετρό Θεσσαλονίκης, ήρθαν στην επιφάνεια τα πρώτα αρχαιολογικά ευρήματα. Με το πέρασμα των εργασιών ο επίσημος αριθμός εκτοξεύτηκε στα 300.000 κομμάτια που αποτελούν πειστήρια για το λαμπρό παρελθόν της πόλης. Πλέον οι ειδικοί κάνουν λόγο και όχι άδικα για μια «πόλη κάτω από την πόλη». […]

Η «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο συνεχίζει και αυτή την εβδομάδα, την παρουσίαση των σημαντικότερων γεγονότων στα 50 χρόνια βασιλείας του Γεωργίου Α’. Μέσα από το νέο επεισόδιο, τη Δευτέρα 5 Μαρτίου στις 21.00, στο COSMOTE HISTORY, αναδεικνύονται άγνωστες λεπτομέρειες της πολυτάραχης ζωής και της μυστηριώδους δολοφονίας του. Η εκπομπή μεταδίδεται σε επανάληψη […]

Η δράση του στρατιωτικού Αθανάσιου Χρυσοχόου στη Θεσσαλονίκη υπήρξε μια από τις πιο αμφιλεγόμενες στην κατοχική ιστορία της πόλης. Υπήρξε διορισμένος αξιωματούχος στη Θεσσαλονίκη και όπως αναφέρεται σε έγγραφό του προς τους νομάρχες και επάρχους της δικαιοδοσίας του, απέκλειε «κάθε ενδεχόμενο άσκησης βίας» κατά τους  στρατού κατοχής και επαινούσε «τη “φιλελληνική” στάση των Γερμανών, απέναντι στους […]

Του δημοσιογράφου – συγγραφέα Σπύρου Κουζινόπουλου από το προσωπικό του μπλόγκ  “Φάρος του Θερμαϊκού”  Το «Ξυπόλητο Τάγμα» είναι η αληθινή ιστορία 160 παιδιών, που η δράση τους πήρε διαστάσεις μύθου όταν διώχτηκαν από τα ορφανοτροφεία της Θεσσαλονίκης από τους Ναζί κατακτητές στα χρόνια της κατοχής του Bʼ Παγκοσμίου Πολέμου. Οι Γερμανοί αδειάζουν τα δημόσια κτίρια […]

Στην σπάνια φωτογραφία από το βιβλίο του Adolf Hermann Struck, απεικονίζεται ο ναός της Αγίας Σοφίας στην Θεσσαλονίκη με άγνωστη ημερομηνία. Η αντίστοιχη καρτ ποστάλ είχε τυπωμένη ως χρονολογία το 1860, αλλά ιστορικοί και συλλέκτες το αμφισβητούν ορίζοντας ως πιθανή ημερομηνία το 1890, δηλαδή λίγο πριν παραδοθεί στις φλόγες. Ο ναός υπέστη σημαντικές ζημιές και […]

Μπαίνοντας στη Θεσσαλονίκη, από την δυτική πύλη της πόλης, συναντάμε τις παλιές και εγκαταλελειμμένες εγκαταστάσεις της ζυθοποιίας ΦΙΞ.

Του Χρίστου Ζαφείρη από την προσωπική του ιστοσελίδα thessmemory.gr Η Θεσσαλονίκη είχε παράδοση στο γιορτασμό της Αποκριάς. Οι αναμνήσεις παλιών Θεσσαλονικιών μιλούν για θεσμό που απέκτησε φήμη από τα μέσα του 19ου αιώνα έως τη Μικρασιατική Καταστροφή. Μετά το 1925, με τον ερχομό των προσφύγων, το θεσσαλονικιώτικο καρναβάλι άρχισε να φθίνει και στη δεκαετία του 1930 […]

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά εκθέματα στο Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης, είναι τα σωζόμενα τμήματα του χαμένου ναού της θεάς Αφροδίτης, που αποκάλεσαν και μικρό Παρθενώνα της Θεσσαλονίκης γιατί είχε μεγαλοπρέπεια. Πρόκειται για ένα ιωνικό ναό της υστεροαρχαϊκής εποχής (τέλη του 6ου αιώνα π.Χ.) που αποκαλύφθηκε κατά τη δεκαετία του 1930. Τα ευρήματα δείχνουν ότι ο ναός […]

14 Φεβρουαρίου 1992. Το κέντρο της Θεσσαλονίκης βουλιάζει από κόσμο. Ένα εκατομμύριο πολίτες, άνθρωποι όλων των ηλικιών, απ’ όλη την Ελλάδα, ενώθηκαν  για να συμμετάσχουν στο συλλαλητήριο για το ζήτημα της αναγνώρισης και μετονομασίας των Σκοπίων. Ο τότε δήμαρχος, Ντίνος Κοσμόπουλος μαζί με τον μητροπολίτη Παντελεήμονα πρωτοστάτησαν αλλά και προετοίμαζαν για μήνες την συγκέντρωση. Η Θεσσαλονίκη […]

Το τυχερό φλουρί, που έσωσε τον ηθοποιό από την πείνα.

19 Αυγούστου 1917. Η Θεσσαλονίκη στις φλόγες για δεύτερη ημέρα. Η φωτογραφία δείχνει τον “Φραγκομαχαλά” και την ανατολική άκρη των Λαδάδικων να καίγονται. Οι καπνοί φτάνουν μέχρι τον ουρανό και σκοτεινιάζουν ακόμα περισσότερο την πόλη. Το εικονογραφικό υλικό που διασώθηκε για να διατηρεί τις μνήμες ζωντανές, προέρχεται στο σύνολό του από ένα χειροποίητο αναμνηστικό άλμπουμ […]

Στον Μεγάλο Πόλεμο, το Μακεδονικό Μέτωπο είχε τεράστια σημασία για τις Συμμαχικές δυνάμεις. Αν και η Ελλάδα δεν είχε μπει ακόμα στον πόλεμο, στη Θεσσαλονίκη είχαν εγκατασταθεί πολυάριθμες δυνάμεις των Αγγλογάλλων (Αντάντ) στο πλαίσιο της συμμαχίας τους κόντρα στους Γερμανούς. Η αποκαλούμενη Στρατιά της Ανατολής αποβιβάστηκε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης το φθινόπωρο του 1915, υπό τον στρατηγό Σαράιγ, […]

Έλληνες στρατιώτες στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλο. Από πάνω τους στέκονται όρθιοι και χαμογελούν στο φακό άλλοι φαντάροι και μερικοί πιθανόν περαστικοί. Η εικόνα θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως αντιφατική καθώς η εξάντληση των ανδρών είναι τόσο μεγάλη που αν κάποιος δεν έβλεπε τα υπόλοιπα χαμογελαστά πρόσωπα θα μπορούσε να τους θεωρήσει νεκρούς. Η […]

Πλησίασε το θωρηκτό στα 150 μέτρα και τότε έδωσε στον τορπιλητή τη διαταγή “έλξον!”

Επί της Γεωργίου Παπανδρέου 42 στην Θεσσαλονίκη, δεσπόζει ένα πενταώροφο επιβλητικό κτήριο με εμφανή σημάδια εγκατάλειψης. Οι άλλοτε φημισμένοι “Μύλοι Αλλατίνη” ήταν ένα σημείο σταθμός για την πόλη, ενώ τώρα δεν θυμίζει σε τίποτα την παλιά του αίγλη. Το 1854 ο αρχιτέκτονας Βιταλιάνο Ποζέλι σχεδίασε τον πρώτο αλευρόμυλο, γαλλικών συμφερόντων.  Το 1883, η οικογένεια Αλλατίνι […]

“Με την δύναμιν του Θεού και τα ευχάς του Βασιλέως και εν ονόματι του Δικαίου πλέω μεθ‘ ορμής ακαθέκτου και με την πεποίθησιν της νίκης εναντίον του εχθρού του γένους”  Με αυτή τη φράση ο πλοίαρχος Παύλος Κουντουριώτης σηματοδότησε την ναυμαχία της 3ης  Δεκεμβρίου του 1912  στα ανοιχτά του ακρωτηρίου Έλλη (Ελές-Μπουρνού στα τουρκικά) στην χερσόνησο […]

Τον Οκτώβριο του 1911 οι Νεότουρκοι πραγματοποίησαν στη Θεσσαλονίκη το τρίτο συνέδριο του κινήματός τους. Εκεί έγραψαν τους τίτλους τέλους για τον Ελληνισμό της Ανατολής. Αποφάσισαν το βίαιο εξισλαμισμό της Τουρκίας. Στο συνέδριο συμμετείχαν τα πιο φανατικά μέλη του κινήματος και εκεί ακούστηκε για πρώτη φορά το σύνθημα «η Τουρκία ανήκει στους Τούρκους». Η απόφασή τους […]

Μια πανοραμική φωτογραφία της Θεσσαλονίκης, που χρονολογείται περίπου το 1860 και απεικονίζει τα παραθαλάσσια τείχη της πόλης αποτελεί ένα σπάνιο ντοκουμέντο, μοναδικής αξίας μιας και είναι το μοναδικό αρχείο μέχρι στιγμής που παρουσιάζει την πόλη περιστοιχισμένη από τα τείχη της, πριν γκρεμιστούν για να ανοίξει το μέτωπο της πόλης προς την θάλασσα. Τα τείχη της Θεσσαλονίκης είχαν […]