ΕΑΜ

Ο διαιτητής με το κομμένο αφτί, η Συμφωνία Πλάκας-Μυρόφυλλου και άλλα γεγονότα που συνέβησαν σαν σήμερα, 29 Φεβρουαρίου.

Σύμφωνα με τον Γιάννη Ιωαννίδη ο κρυμμένος οπλισμός του ΕΛΑΣ μπορούσε να εξοπλίσει πλήρως έναν στρατό 30.000 ανδρών!

Από τους καταυλισμούς, στο βουνό με τους αντάρτες. Οι Έλληνες τσιγγάνοι στα χρόνια της κατοχής, αντιμέτωποι όχι μόνο με τους Γερμανούς και την πείνα, αλλά και με τον ρατσισμό και τις φυλετικές διώξεις. Οι νεκροί Ρομά στο μπλόκο του Ταύρου και τα κατορθώματα του καπετάν Γύφτου.

Μοναδικά ντοκουμέντα από τη μεγάλη μέρα της απελευθέρωσης

Στις 6 Σεπτεμβρίου 1934, ο 26χρονος Μάνος Κατράκης παντρεύτηκε για πρώτη φορά. Γυναίκα του ήταν μία συνάδελφός του, η 19χρονη Νίτσα (Άννα) Λώρη. Η μητέρα της Νίτσας δεν ήθελε τον Κατράκη για γαμπρό της, παρ’ όλο που είχε αρχίσει να γίνεται γνωστός ως ηθοποιός, και η ίδια ήταν παλαιά ηθοποιός και τραγουδίστρια. Ένας πλούσιος είχε […]

Ο ανάπηρος πολέμου, Κώστας Χατζηγεωργίου, λίγο πριν οδηγηθεί στο εκτελεστικό απόσπασμα, πέταξε στο δρόμο μια φωτογραφία του νεογέννητου ανιψιού του. “Εγώ πάω για εκτέλεση. Το παιδί να το βγάλετε Κώστα”, έγραψε. Η δημοσιογραφική έρευνα της Μηχανής του Χρόνου για τα Μπλόκα της Κατοχής, αναζήτησε τα ίχνη του βρέφους της φωτογραφίας. Τον εντόπισε και σχεδόν ογδόντα […]

  Η Κίνηση Χειραφέτησης Αναπήρων «ΜΗΔΕΝΙΚΗ ΑΝΟΧΗ» οργανώνει την εκδήλωση με τίτλο «Ανάπηροι. Οι πρωτοπόροι της Λεφτεριάς». Στόχος της εκδήλωσης είναι η ανάδειξη του αντιστασιακού αγώνα των αναπήρων πολέμου κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Η εκδήλωση γίνεται στην επέτειο του περίφημου μπλόκου των νοσοκομείων όπου τα ελληνικά Σώματα και Τάγματα Ασφαλείας συνέλαβαν περίπου 1.500 αναπήρους […]

Δύο χρόνια μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα, οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ είχαν εδραιώσει την κυριαρχία τους στις περιοχές της ελεύθερης Ελλάδας, έχοντας αριθμό ανταρτών τακτικού στρατού ο οποίος έφτανε περίπου τις 120.000 άντρες και γυναίκες. Η αντίσταση του ΕΑΜ – ΕΛΑΣ όμως, χρειαζόταν αρκετούς πόρους συντήρησης και έτσι η ηγεσία αναζήτησε τρόπους τροφοδοσίας. […]

8 Φεβρουαρίου 1943. Οι Ιταλοί διατάσσουν τον πρόεδρο του θεσσαλικού χωριού Μερίτσα (Οξύνεια) να αποστείλει μοσχάρια, αρνιά και κρασί στο ιταλικό στρατόπεδο στην Καλαμπάκα, για την τροφοδοσία της φρουράς. Οι δυνάμεις του ΕΛ.ΑΣ ήταν σε επιφυλακή. “Ούτε ένα αυγό στους κατακτητές” απάντησε ο καπετάν Αδαμάντιος, Ηλίας Καφαντάρης. Την επομένη, 244 οργισμένοι Ιταλοί της αιματοβαμμένης Μεραρχίας Πινερόλο […]

Στις 29 Φεβρουαρίου και 1η Μαρτίου 1948 φαντάροι του τάγματος Σκαπανέων θανατώθηκαν στη Μακρόνησο ως “επικίνδυνοι κομμουνιστές”. Επρόκειτο για στρατιώτες που κατά τη διάρκεια της κατοχής είχαν ενταχθεί σε αριστερές αντιστασιακές οργανώσεις, όπως το ΕΑΜ και την ΕΠΟΝ, και μετά τον πόλεμο κατά την διάρκεια του εμφυλίου, οδηγήθηκαν στη Μακρόνησο σε μια προσπάθεια “εξυγίανσης” του […]

Η Μαρία Δημάδη έμεινε στην ιστορία ως η κατάσκοπος των Ελλήνων ανταρτών στο Αγρίνιο. Εργάστηκε στο Γερμανικό Φρουραρχείο της πόλης και απέσπασε σημαντικές πληροφορίες για την αντίσταση. Σε αυτήν οφείλεται η φονική ενέδρα του ΕΛΑΣ σε αυτοκινητοπομπή στην Μυρτιά Αιτολωακαρνανίας. Η ίδια είχε άδοξο τέλος. Συνελήφθη στο τέλος της κατοχής από τα Τάγματα Ασφαλείας και εκτελέστηκε. Ήταν μια κοπέλα […]

4 Νοεμβρίου 1944. Πάνοπλος ο ΕΛΑΣ έχει περικυκλώσει το Κιλκίς, όπου έχουν «οχυρωθεί» ένοπλες ομάδες γερμανόφιλων στην προσπάθειά τους να αμυνθούν κατά την αποχώρηση της Βέρμαχτ από την Ελλάδα. Ήταν η φονικότερη μάχης της κατοχής που σηματοδότησε και τον ελληνικό εμφύλιο που ξέσπασε αργότερα.  Το φθινόπωρο του ’44 η βόρεια Ελλάδα είχε επέλθει ουσιαστικά στα […]

Του Περικλή Καπετανόπουλου-δημοσιογράφος-ιστορικός «Έφυγε» από τη ζωή στα 91 της χρόνια η αγωνίστρια της ΕΑΜικής Αντίστασης, Τασούλα Τζώνη, μια εμβληματική μορφή του ανυπότακτου λαού της Αθήνας. Συμμετείχε στο συλλαλητήριο στις 4 Δεκεμβρίου του 1944 και εικονίζεται στην εμβληματική φωτογραφία να κρατάει το πανό με το σύνθημα «Όταν ο λαός βρίσκεται μπροστά στον κίνδυνο της τυραννίας, […]

26 Ιουλίου 1944. Δεκαπέντε πτώματα πατριωτών κείτονταν σε ένα λάκκο στο Ασβεστοχώρι Θεσσαλονίκης μετά από ομαδική εκτέλεση τους από τον Γερμανό επιλοχία Σούμπερτ και τους Έλληνες δοσίλογους συνεργάτες του. Τις δραματικές στιγμές παρακολουθούσαν αποσβολωμένοι κάτοικοι της περιοχής. Ανάμεσά τους ήταν και ένας νεαρός. Ήταν ο γιος του εργολάβου Μάλαμα από τη Θεσσαλονίκη. Μετά την εκτέλεση […]

Του ιστορικού Μενέλαου Χαραλαμπίδη Η περίοδος της Κατοχής και της Αντίστασης στην Αθήνα αποτέλεσε σημείο έρευνας και μελέτης, καθώς η κατοχική Αθήνα είναι- για ιστορικούς και επιστήμονες-  ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα του πώς αντιδρά μια κοινωνία σε περιόδους κρίσης.  Ο τελευταίος χρόνος της γερμανικής κατοχής ήταν από τους πιο αιματηρούς χρόνους, με χιλιάδες απώλειες […]

Μία από τις λιγότερο γνωστές, αλλά εξίσου ηχηρές πολιτικές δολοφονίες κατά τη διάρκεια του ελληνικού εμφύλιου, ήταν αυτή του στελέχους του ΚΚΕ και του ΕΑΜ Γιάννη Ζέβγου, τον Μάρτιο του 1947. Ο Γιάννης Ταλαγάνης, όπως ήταν το πραγματικό του όνομα, ήταν δάσκαλος στο επάγγελμα και υψηλόβαθμο στέλεχος του ΚΚΕ και του ΕΑΜ, ενώ διετέλεσε και […]

Στην αρχική φωτογραφία ο Άρης Βελουχιώτης εικονίζεται ανάμεσα στους γονείς του, τον θείο του Νικόλαο Ζέρβα (αριστερά), την πρώτη ξαδέρφη του Κατερίνα Μυλωνά. Δεξιά στέκεται ο νεαρός αντάρτης Λέων.   Από την φωτογραφία του Δημήτρη Μεγαλίδη  που υπήρξε επικεφαλής του φωτογραφικού συνεργείου του ΕΛΑΣ προκύπτει το ερώτημα τι σχέση μπορεί να έχει η οικογένεια Κλάρα με […]

Στην επιχρωματισμένη φωτογραφία του 1944 ο γερο-Τσεκούρας μιλάει  στη Βίνιανη μπροστά σε ομάδα ανταρτών και πολιτών για τις εκλογές του 1944. Ήταν ο σημαιοφόρος της ομάδας του Άρη Βελουχιώτη και εκείνος τον αποκαλούσε «πατέρα». Και όμως, αυτός ο αποφασισμένος άντρας στην αρχή δεν έγινε αμέσως δεκτός στις αντιστασιακές ομάδες του Παρνασσού. Ο γερο-Τσεκούρας καταγόταν από το Καπνοχώρι. […]

Η συμπρωταγωνίστριά του εμφανίστηκε κατά λάθος με αντιστασιακό υλικό επι σκηνής

Στις 31 Ιανουαρίου 1949, ο Πάνος Αλεξάς στήθηκε μπροστά από το εκτελεστικό απόσπασμα του Ελληνικού Στρατού και πλήρωσε με τη ζωή του τη συμμετοχή του στο αντάρτικο. Γιος του Κώστα Αλεξά και της Δήμητρας Αγγελοπούλου-Βρέττα, ο νεαρός ήταν ποδοσφαιριστής του Παναιτωλικού, ενώ παράλληλα εργαζόταν ως τυροκόμος στο χωριό Λεσίνι. Η γερμανική επίθεση του 1941 και […]