αρχαία Ελλάδα

Του ιστορικού Απόστολου Δημητριάδη, [email protected] Ο Πελοποννησιακός πόλεμος, εκτός από τις κατεστραμμένες περιοχές, έσπειρε και το μίσος ανάμεσα στις ελληνικές πόλεις. Η Πύρρειος νίκη των Σπαρτιατών αποδείχθηκε ασήμαντη μπροστά στον κίνδυνο: την επιστροφή των Περσών. Η Σπάρτη επέβαλε μια σκληρή κηδεμονία στην Ελλάδα. Αυτό αποδεικνύεται από την συμπεριφορά που επέδειξε στην πρώην σύμμαχό της, την […]

Γράφει ο Αδάμης Ευθύμιος, Φιλόλογος – Αρχαιολόγος  σηκώθηκε ευθύς ο ήρωας, πολλών κυρίαρχος λαών, ο Ατρείδης Αγαμέμνων Α-101,2 Ο Αγαμέμνων σηκώνεται μπρος στο στράτευμα και αντιλαμβανόμαστε ότι η παρουσία του είναι ξεχωριστή για τρία πράγματα, είναι «ήρωας» (“έξοχος”), έχει εξουσία αφού είναι «κυρίαρχος πολλών λαών»,  μάλιστα στη Β ραψωδία συμπληρώνεται ότι βασιλεύει “σε πολλά νησιά […]

του συνεργάτη μας και ιστορικού, Κωνσταντίνου Λαγού Το 499 π.Χ. οι Έλληνες της Ιωνίας επαναστάτησαν εναντίον των Περσών κατακτητών. Αφού εκδίωξαν τις περσικές φρουρές από τις πόλεις τους, οι επαναστάτες πολιόρκησαν τις Σάρδεις στη Λυδία που ήταν το κέντρο διοίκησης των Περσών καθώς εκεί βρισκόταν ο Αρταφέρνης ο Πρεσβύτερος, αδελφός του βασιλιά της Περσίας, Δαρείου […]

Το κόκκινο χαλί έχει γίνει συνώνυμο των μεγαλοπρεπών υποδοχών, της πολυτέλειας και της επισημότητας. Καθιερώθηκε μόλις τα τελευταία 50 χρόνια από το Χόλιγουντ και την φανταχτερή τελετή απονομής των βραβείων Όσκαρ. Οι ρίζες του όμως βρίσκονται στην αρχαία Ελλάδα. Περίπου 2.400 χρόνια προτού η είσοδος του θεάτρου όπου θα απονέμονταν τα Όσκαρ «ντυθεί» στα κόκκινα, […]

Η πυξίς είναι ξύλινο ή κεραμικό αρχαίο ελληνικό αγγείο, κυλινδρικού σχήματος, που έφερε καπάκι. Οι γυναίκες συνήθως έβαζαν εκεί τα καλλυντικά ή τα κοσμήματά τους. Επρόκειτο δηλαδή για ένα σκεύος που έπαιζε το ίδιο ρόλο μ’ ένα σημερινό κουτί καλλυντικών ή μια μπιζουτιέρα. Η ναυτική πυξίδα πήρε το όνομά της από την ομοιότητα στο σχήμα […]

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού O Μυκηναϊκός Πολιτισμός ήταν ο πρώτος ελληνικός πολιτισμός της Ύστερης Εποχής του Χαλκού, που αναπτύχθηκε την περίοδο 1600-1100 π.Χ. κυρίως στην κεντρική και νότια ηπειρωτική Ελλάδα. Στην περίοδο ακμής του εξαπλώθηκε και στην Κρήτη, στα νησιά του Αιγαίου και στην Ανατολική Μεσόγειο και στη Κύπρο. Ο Μυκηναϊκός Πολιτισμός ταυτίζεται με την τελευταία περίοδο του Ελλαδικού Πολιτισμού, τον […]

του συνεργάτη μας ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Το 480 π.Χ. στη μάχη των Θερμοπυλών για τρεις ημέρες οι Έλληνες υπό την αρχηγία του Σπαρτιάτη βασιλιά Λεωνίδα μπόρεσαν να αποκρούσουν όλες τις επιθέσεις του στρατεύματος του Ξέρξη και να εμποδίσουν τη συνέχιση της προέλασής του στην Ελλάδα. Οι Θερμοπύλες ήταν το τελευταίο σημείο στην πορεία αυτής της […]

Η ναυμαχία της Σαλαμίνας θεωρείται μία από τις σημαντικότερες μάχες στην ανθρώπινη ιστορία. Αν οι Πέρσες είχαν νικήσει, πιθανότατα η αλματώδης ανάπτυξη της αρχαίας Ελλάδας θα είχε ανακοπεί και ως εκ τούτου, ολόκληρος ο δυτικός πολιτισμός δεν θα ήταν όπως τον γνωρίζουμε σήμερα. Είναι δύσκολο να αντιληφθούμε τα γεγονότα διαβάζοντας μόνο τις ιστορικές περιγραφές. Πρόσφατα, ο μικροναυπηγός […]

Μέχρι σήμερα, πολλοί αρχαίοι πολιτισμοί διεκδικούν την εφεύρεση του σκακιού. Ένας από τους διασημότερους “υποψήφιους προγόνους” είναι το αρχαιοελληνικό ζατρίκιον. Το «Μέγα Ζατρίκιον», όπως ονομάστηκε, ήρθε στην επιφάνεια στα τέλη του 19ου αιώνα. Ήταν μία από τις ανακαλύψεις που έκανε ο Βρετανός αρχαιολόγος Σερ Άρθουρ Έβανς κατά τη διάρκεια των ανασκαφών του στην Κνωσό. Το […]

του ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού Το 2018 μία 15χρόνη Ελληνίδα έγραψε με μαρκαδόρο “Η Λίνα είναι τέλεια” στη γέφυρα Πόντε Βέκιο της Φλωρεντίας. Η μικρή Λίνα ήθελε με τον τρόπο αυτό να αφήσει το “αποτύπωμά της” πάνω σ’ ένα σημαντικό πολιτιστικό μνημείο. Οι ντόπιοι, όμως, δεν κατάλαβαν τις “αγαθές προθέσεις” της Λίνας, τη συνέλαβαν και την […]

Ο ιωνικός ρυθμός ξεχωρίζει για τους περίτεχνους κίονες και την εκλεπτυσμένη αισθητική του. Αντίθετα, ο δωρικός φαντάζει λιτός και αυστηρός. Οι Δωριείς και οι Ίωνες που καθιέρωσαν τους δύο αρχιτεκτονικούς ρυθμούς, υπήρξαν δύο από τα κυριότερα φύλα που συνέθεσαν τον αρχαιοελληνικό κόσμο όπως τον έχουμε σήμερα στο μυαλό μας. Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, τον 12ο […]

Η φράση «κοράκιασα από τη δίψα», έχει διανύσει μεγάλη απόσταση στο χρόνο, καθώς προέρχεται από την αρχαία Ελλάδα. Όταν τη χρησιμοποιούμε, εννοούμε ότι το στόμα μας στέγνωσε εντελώς και ότι θα κάναμε τα πάντα για λίγο νερό. Στην κατάσταση αυτή βρέθηκε, σύμφωνα με το μύθο, ένας κόρακας που άθελά του προσέβαλε το θεό Απόλλωνα. Σε […]

Αθήνα – Σπάρτη. Τις ομοιότητες και τις διαφορές μεταξύ των δύο αρχαίων πόλεων, που τις οδήγησαν στον Πελοποννησιακό Πόλεμο, παρουσιάζει η Μηχανή του Χρόνου με το Χρίστο Βασιλόπουλο τη Δευτέρα 9 Μαρτίου  στις 21.00 το βράδυ από το Cosmote History. Η εκπομπή μεταδίδεται σε επανάληψη Κυριακή 15 Μαρτίου στις πέντε το απόγευμα. Η εκπομπή εξηγεί […]

Του Ηρακλή Καραμπάτου, Υποψήφιου Διδάκτορα Ε.Κ.Π.Α. Το ζήτημα της τέχνης και της παραγωγής της κατά την δεκαετία της διακυβέρνησης της Γερμανίας από το εθνικοσοσιαλιστικό κόμμα (1933-1945) ήταν αμιγώς αλληλένδετο με τις πολιτικές επιταγές και τις πολιτικές αξιώσεις του Ν.S.D.A.P. Αυτό άλλωστε προκύπτει και από το γεγονός ότι ο Αδόλφος Χίτλερ «μπολιάζει», σχόλια σχετιζόμενα με την τέχνη στους […]

Πολλά είναι τα κράτη στον παγκόσμιο χάρτη που οφείλουν την ονομασία τους στην ελληνική γλώσσα. Αργεντινή: Η ονομασία της δεύτερης μεγαλύτερης χώρας της Νότιας Αμερικής προέρχεται από το λατινικό argentum, το οποίο με τη σειρά του έχει τις ρίζες του στον αρχαιοελληνικό «άργυρο». Όταν οι Ισπανοί έφτασαν για πρώτη φορά στα εδάφη της σημερινής Αργεντινής περίμεναν […]

Στις μέρες μας η λέξη «χαμαιτυπείο» έχει καταστεί συνώνυμο του καταγωγίου, ενός βρωμερού τόπου με χαμερπείς ανθρώπους αλλά και του πορνείου. Φυσικά, όπως σε πολλά πράγματα της νεοελληνικής πραγματικότητας, οι ρίζες της λέξης ξεκινούν από την αρχαία Ελλάδα. Οι πόρνες της αρχαιότητας, οι γνωστές εταίρες, σε αρκετές περιπτώσεις ήταν μορφωμένες γυναίκες, κάποιες δε και με […]

Ένας περίπατος στην Μεσαιωνική πόλη της Ρόδου αποτελεί ένα εντυπωσιακό ταξίδι στο χρόνο. Μεσαιωνικά κτίρια, εκκλησίες, στενά δρομάκια, μιναρέδες, παλιά σπίτια με μπαλκόνια, μικρές πλατείες, όλα δημιουργούν μια μοναδική αίσθηση μιας άλλης εποχής. Όμως η στρατηγική θέση της πόλης και του κάστρου δεν ήταν μια επιλογή των Ιπποτών, αλλά των Αρχαίων Ελλήνων κατοίκων του νησιού. Σύμφωνα […]

Όποιος επισκέπτεται τα Φαλάσαρνα για πρώτη φορά, δεν μπορεί παρά να εντυπωσιαστεί από την ομορφιά του τοπίου. Η αμμώδης παραλία βρέχεται από τα κρυστάλλινα κρητικά νερά και περιτριγυρίζεται από ένα καταπράσινο τοπίο με πλούσια βλάστηση. Δεν είναι τυχαίο ότι αυτή η δυτική γωνιά του νομού Χανίων συγκαταλέγεται  σταθερά ανάμεσα στις 10 πιο όμορφες παραλίες της […]

Πριν από τη βυζαντινή περίοδο και τις αραβικές κατακτήσεις, η πόλη των Συρακουσών στη νοτιοανατολική Σικελία ήταν ένα από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα ελληνιστικά κέντρα του αρχαίου κόσμου. Το στρατηγικό σημείο-κλειδί της πόλης ήταν ο οχυρωμένος λόφος που βρισκόταν στη βορειοδυτική άκρη της, γνωστός και ως Ευρύαλος. Τον 4ο αιώνα π.Χ., κατά τη διετή Σικελική […]

Η διεξαγωγή του πολέμου είναι συνυφασμένη με τη συλλογή ζωτικών πληροφοριών, προκειμένου η μία πλευρά να επικρατήσει της άλλης.   Η γνώση των αντιπάλων, τα όπλα που διέθεταν, ο τρόπος που σχεδίαζαν τις επιθέσεις τους και η αριθμητική τους δύναμη ήταν πολύτιμα στοιχεία που επιδίωκε να μάθει κάθε στρατόπεδο από την αρχαιότητα, προκειμένου να καταστρώσει τη στρατηγική του […]

Το αρχαιότερο μέχρι τώρα άθικτο ναυάγιο εντοπίστηκε από αρχαιολόγους στον βυθό της Μαύρης Θάλασσας το Οκτώβριο του 2018. Το πλοίο χρονολογείται τουλάχιστον πριν από 2.400 έτη. Βρίσκεται σε βάθος περίπου 2 χλμ σε άριστη κατάσταση. Οι ιστοί, τα πηδάλια και τα κουπιά ήταν σχεδόν άθικτα. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η διατήρησή του οφείλεται στην έλλειψη οξυγόνου σε […]

Πηγή: Μια σταγόνα ιστορία, Δημήτρης Καμπουράκης, εκδόσεις Πατάκη Το ήθος ανέκαθεν αποτελούσε βασικό παράγοντα για μια κοινωνία. Στην αρχαία Ελλάδα είχε ακόμη περισσότερη σημασία, όση ώστε να καθιερώσουν αστυνομικά όργανα για εποπτεία του ήθους και όχι μόνο. Τα όργανα αυτά, οι “γυναικονόμοι”, υπήρχαν στην Αρχαία Ελλάδα τους αιώνες της ακμής της. Ο τίτλος τους υποδεικνύει κάποια ενασχόληση […]