Τα βρετανικά στρατόπεδα συγκέντρωσης και εξόντωσης των αγωνιστών στην Κύπρο. Νέα εκπομπή από τη «Μηχανή του Χρόνου»

Τα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Βρετανών στην Κύπρο στη «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα 15 Νοεμβρίου στις 21.00 στο COSMOTE HISTORY.

Το επεισόδιο μεταδίδεται σε επανάληψη την Κυριακή 21 Νοεμβρίου στις 17.00.

Η εκπομπή παρουσιάζει την τεράστια δοκιμασία των Κυπρίων αγωνιστών που βρέθηκαν κρατούμενοι στα στρατόπεδα συγκέντρωσης των Βρετανών στην Κύπρο σε μια περίοδο που ο αγώνας για Ένωση με την Ελλάδα κορυφωνόταν.

Η δημοσιογραφική έρευνα φέρνει στην επιφάνεια υποθέσεις που σημάδεψαν την σύγκρουση της ΕΟΚΑ με την Βρετανική κατοχή που απάντησε με μαζικές συλλήψεις, βασανιστήρια και εκτοπίσεις.

Οι Θάνατοι από βασανιστήρια ήταν συχνοί και παρουσιάζονταν ως δυστυχήματα πάνω στην προσπάθεια απόδρασης των κρατουμένων.

Ο αγώνας της οικογένειάς του, να αποδείξει ότι πέθανε πάνω στο βασανιστήριο της μέγγενης, όπου του συνέθλιψαν το κεφάλι, ήταν άνισος αλλά έφερε αποτελέσματα.

Η καταγγελίες ενισχύθηκαν όταν δύο Βρετανοί στρατιωτικοί αποφάσισαν να μιλήσουν και να επιβεβαιώσουν τις φρικτές κακοποιήσεις. Έτσι οι καταγγελίες έφτασαν μέχρι τον ΟΗΕ.

Οι πρωταγωνιστές της ιστορίας, από Κύπρο και Λονδίνο, περιγράφουν τις προσπάθειες της βρετανικής κυβέρνησης να κλείσει την υπόθεση, αλλά και το συγκινητικό τηλεφώνημα των Βρετανών στην οικογένεια του Χατζηγιακουμή, για να ζητήσουν συγγνώμη.

Μέσα από μαρτυρίες και φωτογραφίες ντοκουμέντα του Ρένου Λυσιώτη, δικηγόρου και μέλος της ΕΟΚΑ που φυλακίστηκε, η εκπομπή ξεδιπλώνει την καθημερινότητα των κρατούμενων.

Οι εικόνες αναβιώνουν την αφόρητη ζέστη στα «κομπάουντ», όπου ζούσαν στοιβαγμένοι οι κρατούμενοι, αλλά και τις προσπάθειες για συλλογικότητα κόντρα στην βαρβαρότητα: το ομαδικό μαγείρεμα στις κουζίνες, τους αγώνες ποδοσφαίρου στο προαύλιο, αλλά και τη μοναδική γυναίκα στο στρατόπεδο. Ήταν μία φωτογραφία κοπέλας, που έκρυβαν πίσω από τον καθρέφτη του μπάνιου.

Παρά τις απαγορεύσεις και τις απειλές, οι κρατούμενοι τραγουδούσαν κάθε απόγευμα τον εθνικό ύμνο και οργάνωναν παρελάσεις  σε όλες τις εθνικές εορτές.

Η έρευνα περιγράφει το ψυχικό σθένος των κρατουμένων που πάντα αναζητούσαν τρόπο να σπάσουν τα δεσμά. Οι αποδράσεις ήταν τόσο συχνές, ώστε όταν ο κυβερνήτης Χάρντινγκ ζήτησε άδεια να τοποθετήσει νάρκες γύρω από τα στρατόπεδα, η βρετανική κυβέρνηση του απάντησε: «Μα γιατί; Αφού αυτοί φεύγουν από την πόρτα!».

Η εκπομπή αποκαλύπτει τις αποστολές Κυπρίων αγωνιστών εκτός μεγαλονήσου σε βρετανικές φυλακές. Εκεί βρέθηκαν ως επικίνδυνοι τρομοκράτες και βίωσαν την σκληρότητα του καθεστώτος.  Εξαίρεση αποτέλεσαν οι Ιρλανδοί κρατούμενοι που τους έδειξαν σεβασμό.

Τα βασανιστήρια και οι φυλακίσεις στην Κύπρο προκάλεσαν αντιδράσεις στη διεθνή κοινότητα και την κατακραυγή στον ΟΗΕ. Χρειάστηκε να περάσουν δεκαετίες, μέχρι να αποζημιωθούν οι αγωνιστές το 2013, μετά από νομικό αγώνα με τη βρετανική κυβέρνηση.

Στην εκπομπή μιλούν:

Δρ. ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΡΥΟΣ – ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΣ ΣΥΝEΡΓΑΤΗΣ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΑΓΩΝΟΣ

ΧΡΥΣΤΑΛΛΑ ΧΑΤΖΗΓΙΑΚΟΥΜΗ ΚΑΜΠΟΥΡΗ – ΚΟΡΗ ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΣΠΥΡΟΥ ΧΑΤΖΗΓΙΑΚΟΥΜΗ

ΤΖΕΙΜΣ ΚΙΝ – ΥΠΗΡΕΤΗΣΕ ΣΤΟΝ ΒΡΕΤΑΝΙΚΟ ΣΤΡΑΤΟ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ

ΧΑΡΙ ΣΤΕΡΤΟΝ – ΓΙΟΣ ΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗ ΜΑΙΚΛ ΣΤΕΡΤΟΝ

ΗΡΑΚΛΗΣ ΜΗΝΑΣ – ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΕΟΚΑ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΓΓΕΛΙΔΗΣ – ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΕΟΚΑ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ – ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΣΕΟΚΑ

ΣΤΑΥΡΟΣ ΚΑΡΚΑΛΕΤΣΗΣ – ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΘΑΣΟΣ ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ – ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΥΝΔΕΣΜΩΝ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ ΕΟΚΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΠΑΝΟΣ – ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΕΟΚΑ

ΜΙΝΑ ΣΑΜΨΩΝ – ΚΟΡΗ ΝΙΚΟΥ ΣΑΜΨΩΝ, ΑΓΩΝΙΣΤΗ ΕΟΚΑ

ΡΕΝΟΣ ΛΥΣΙΩΤΗΣ – ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΕΟΚΑ

ΒΙΑΣ ΛΕΙΒΑΔΑΣ – ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΕΟΚΑ

ΑΥΓΗ ΓΕΩΡΓΙΑΔΟΥ – ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΕΟΚΑ

ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΙΔΟΥ ΕΛΕΝΗ – ΑΓΩΝΙΣΤΡΙΑ ΕΟΚΑ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ – ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΕΟΚΑ

ΤΕΥΚΡΟΣ ΛΟΪΖΟΣ – ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΕΟΚΑ

ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ – ΑΓΩΝΙΣΤΗΣ ΕΟΚΑ