«Τα βάσανα της ξενιτιάς». Πως οι Έλληνες βρέθηκαν στο στόχαστρο της Κου Κλουξ Κλαν με το επιχείρημα ότι δεν ήταν λευκοί.

«Τα βάσανα της ξενιτιάς», παρουσιάζει η Μηχανή του Χρόνου με τον Χρίστο Βασιλόπουλο τη Δευτέρα   στις 21.00 το βράδυ από το Cosmote History. (Μπορείτε να δείτε στο αρχείο του καναλιού με όλες της εκπομπές της Μηχανής του Χρόνου)

Στο δεύτερο μέρος της μεγάλης έρευνας για την ιστορία της μετανάστευσης των Ελλήνων στις ΗΠΑ, η εκπομπή καταγράφει τον ρατσισμό και τις διώξεις που υπέστησαν οι μετανάστες της πρώτης γενιάς, κυρίως στις νότιες Πολιτείες, από τη διαβόητη οργάνωση Κου Κλουξ Κλαν.

Οι κουκουλοφόροι ρατσιστές έβαλαν και τους Έλληνες στο στόχαστρο, με το επιχείρημα ότι δεν ήταν Λευκοί!

Το ερώτημα αν οι Έλληνες μετανάστες ανήκαν ή όχι στη λευκή φυλή, απασχόλησε αρκετά την αμερικανική κοινωνία.

Μάλιστα ο ανθρωπολόγος Χένρι Πρατ Φέρτσαιλντ ταξίδεψε στην Ελλάδα για αυτόν τον σκοπό, ενώ με το ίδιο θέμα καταπιάστηκε ο συγγραφέας Τζακ Λόντον, καταλήγοντας σε αυθαίρετα και διόλου κολακευτικά συμπεράσματα για τους Έλληνες μετανάστες.

Εξαιτίας των ρατσιστικών επιθέσεων έγινε το 1909 το πογκρόμ κατά των Ελλήνων στην Ομάχα, όταν ένας μετανάστης, αμυνόμενος, δολοφόνησε αμερικανό αστυνομικό.

Σπίτια και καταστήματα κάηκαν από τις επιθέσεις του όχλου, μετά από παροτρύνσεις του τύπου και πολιτικών που μιλούσαν για τους «βρωμερούς Έλληνες με τις χαρτοπαικτικές λέσχες και τις παρανομίες τους». Για να σωθούν περίπου 1.300 ξενιτεμένοι έφυγαν άρον – άρον από την περιοχή.

Η εκπομπή εξιστορεί επίσης τη δράση του μαχητικού συνδικαλιστή από το Ρέθυμνο, Λούη Τίκα.

Ο κρητικός πρωταγωνίστησε στην πολύμηνη απεργία των ανθρακωρύχων στο Κολοράντο και ήταν από τους πρώτους νεκρούς στη «σφαγή του Λάντλοου», όπως έμεινε στην ιστορία.

Ο Τίκας μέχρι σήμερα τιμάται στις Ηνωμένες Πολιτείες για τις κινητοποιήσεις και τα γεγονότα που συγκλόνισαν τη χώρα την περίοδο 1912 – 1913.

Η Μηχανή του Χρόνου παρουσιάζει ακόμη την ίδρυση και την προσφορά της οργάνωσης ΑΧΕΠΑ που φέτος συμπληρώνει 100 χρόνια λειτουργίας, που είχε ως σκοπό την ενσωμάτωση των Ελλήνων μεταναστών στην αμερικανική κοινωνία.

Καταγράφονται ακόμη η κινητοποίηση των ξενιτεμένων στους βαλκανικούς πολέμους που επέστρεψαν στην Ελλάδα να πολεμήσουν και το μίσος μεταξύ των μεταναστών λόγω του Εθνικού Διχασμού.

Σημαντικό κεφάλαιο της έρευνας αποτελούν οι γυναίκες που μετανάστευσαν στις ΗΠΑ ως νύφες. Οι ξενιτεμένοι ήθελαν «παπούτσι από τον τόπο τους» και γι αυτό με ταξίδια, προξενιά ή με φωτογραφίες, έβρισκαν συζύγους από την Ελλάδα. Η προσαρμογή των γυναικών δεν ήταν εύκολη καθώς δεν γνώριζαν τη γλώσσα και τον αμερικανικό τρόπο ζωής.

Βοήθησαν όμως τους μετανάστες να νοικοκυρευτούν, δούλεψαν σκληρά, ενώ διατήρησαν τα ήθη και τα έθιμα της μητέρας πατρίδας.

Στην εκπομπή μιλούν οι:

ΑΝΤΩΝΗΣ ΔΙΑΜΑΝΤΑΡΗΣ, ΣΥΜΒΟΥΛΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ OMOΓΕΝΕΙΑΚΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ”ΕΘΝΙΚΟΣ ΚΗΡΥΚΑΣ”

ΝΙΚΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ, ΠΡΩΗΝ ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΑΧΕΠΑ ΕΥΡΩΠΗΣ

ΝΙΚΟΣ ΔΗΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΣ, Γ.Γ. ΑΧΕΠΑ – ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΕΛΛΑΔΑΣ

ΝΙΚΟΣ ΑΡΑΠΑΚΗΣ, ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ, ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ – ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

Δρ. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΚΙΤΡΟΕΦ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ HAVEFORD COLLEGE ΠΕΝΣΥΛΒΑΝΙΑΣ

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑΚΗΣ, ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ – ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ

ELIAS (LOU) KATSOS, ΟΜΟΓΕΝΗΣ – ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΑΡΣΑΜΗΣ, ΚΥΒΕΡΝΗΤΗΣ ΑΧΕΠΑ ΕΛΛΑΔΟΣ

Δρ. ΝΙΚΟΣ ΑΛΛΕΞΙΟΥ, ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΑΣ QUEENS COLLEGE ΝΕΑΣ ΥΟΡΚΗΣ

Δρ. ΜΑΡΓΑΡΙΤΑ ΔΟΥΝΙΑ, ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ

ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΒΕΛΛΙΟΣ, ΟΜΟΓΕΝΗΣ – ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ

ΚΡΙΣ ΣΠΥΡΟΥ, ΠΡΩΗΝ ΓΕΡΟΥΣΙΑΣΤΗΣ ΗΠΑ