Τα σκυλιά-ψήστες, που γύριζαν τις σούβλες και ήταν αναπόσπαστο μέρος της κουζίνας! Γιατί εξαφανίστηκε η ράτσα

Στη Βρετανία του 16ου-18ου αιώνα, υπήρχε μια ξεχωριστή ράτσα σκύλου που εκτράφηκε και εκπαιδεύτηκε για έναν πολύ συγκεκριμένο σκοπό: για να ψήνει το κρέας που θα τάιζε μια οικογένεια ή τους θαμώνες ενός πανδοχείου.

Ο σκύλος αυτός ονομαζόταν “turnspit dog“, δηλαδή σκύλος-ψήστης ή σκύλος που γύριζε τη σούβλα. Η πρώτη αναφορά στην ύπαρξη της ράτσας έγινε το 1576, σε ένα βιβλίο με τίτλο “Of English Dogs“.

Είχε μικρό μέγεθος και κοντά πόδια αλλά και γεροδεμένο σώμα. Έτρεχε μέσα σε έναν ξύλινο περιστρεφόμενο τροχό που βρισκόταν τοποθετημένος σε έναν τοίχο, σε απόσταση από το τζάκι και τη φωτιά.

Ο τροχός συνδεόταν με τη σούβλα μέσω μιας μακριάς αλυσίδας. Όταν ο σκύλος έτρεχε στον τροχό, κατά παρόμοιο τρόπο με τα χάμστερ, η σούβλα έπαιρνε κίνηση και το κρέας ψηνόταν ομοιόμορφα.

Το 1756, ο Σουηδός βοτανολόγος και ζωολόγος, Κάρολος Λινναίος έδωσε στη ράτσα την ονομασία Canis vertigus, που στα λατινικά σημαίνει “ζαλισμένος σκύλος”.

Για πολλά χρόνια, την κοπιαστική και άχαρη αυτή δουλειά αναλάμβαναν τα μικρότερα μέλη ενός νοικοκυριού, δηλαδή τα νεαρά αγόρια. Όμως, από το 16ο αιώνα και μετά, η χρήση των σκύλων-ψηστών επεκτάθηκε στις περισσότερες βρετανικές οικίες.

Αποτέλεσαν, έτσι, αναπόσπαστο κομμάτι της κουζίνας και απάλλαξαν τους ανθρώπους από το να κάθονται με τις ώρες πάνω από τη φωτιά.

Τα πιο τυχερά σκυλιά-ψήστες δούλευαν σε ζευγάρια, αλλάζοντας θέση το ένα με το άλλο ανά δίωρο, για να μην πάθουν υπερκόπωση.

Εικάζεται ότι από αυτό προέκυψε η αγγλική φράση “every dog has its day“, που στα ελληνικά θα λέγαμε ότι ισοδυναμεί με τη φράση “έχει ο καιρός γυρίσματα“.

Επίσης, οι τροχοί τοποθετούνταν σε απόσταση ικανή από τις φλόγες ώστε τα συμπαθή τετράποδα να μην κινδυνεύουν από την υπερθέρμανση.

Η ράτσα πέρασε κάποια στιγμή και στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, αλλά δεν γνώρισε την απήχηση που είχε στην Ευρώπη. Σταδιακά, από τις αρχές του 19ο αιώνα, η ράτσα turnspit dog εξαφανίστηκε λόγω της τεχνολογικής ανάπτυξης.

Στις μέρες μας, το μοναδικό είδος που σώζεται, ένα σκυλάκι με το όνομα Ουίσκι, εκτίθεται στο μουσείο Abergavenny, στην ομώνυμη κομητεία της Ουαλίας.

Πολλοί θεωρούν ότι τα σκυλιά-ψήστες ήταν συγγενικά με ράτσες σκύλων, όπως τα τζακ ράσελ τεριέ και τα κόργκι.

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Wikipedia