Τα ρεαλιστικά έργα του Πικάσο, σε ηλικία 13 ετών! Γιατί απέρριψε τους καθηγητές και τον πατέρα του

του συνεργάτη ιστορικού Κωνσταντίνου Λαγού

Μία αντίληψη που είναι αρκετά διαδεδομένη σε ανθρώπους που είναι ανίδεοι από τέχνη είναι ότι ο Πάμπλο Πικάσο, ο κατεξοχήν  εκπρόσωπος της σύγχρονης ζωγραφικής, υπήρξε πρωτοπόρος διαφόρων καλλιτεχνικών ρευμάτων του 20^ου αιώνα γιατί δεν μπορούσε να ζωγραφίσει ρεαλιστικά. Ως επιχείρημα αναφέρονται σε έργα του όπως, για παράδειγμα, το πορτραίτο μιας ερωμένης και μούσας του, της Ντόρα Μαάρ.

Ζωγράφος του ρεαλισμού

Η αλήθεια είναι ακριβώς το αντίθετο! Ένας βασικός λόγος γιατί ο Πικάσο ξεκίνησε από μικρή ηλικία να πειραματίζεται με τεχνικές που πήγαιναν κόντρα στο ρεαλισμό ήταν γιατί ήδη από 13 χρονών ζωγράφιζε εξαιρετικά ρεαλιστικά έργα. Σε μικρή ηλικία βρισκόταν σε τέτοιο επίπεδο τεχνικής που πετυχημένοι ζωγράφοι χρειάστηκαν δεκαετίες για να κατακτήσουν.

Δεν είναι τυχαίο ότι η μητέρα του ισχυριζόταν ότι οι πρώτες του λέξεις ήταν «piz, piz», μια συντόμευση του lápiz, της ισπανικής λέξης για το μολύβι. Ο πατέρας του Πικάσο, Ρουίζ, ήταν ζωγράφος με ειδίκευση στις νατουραλιστικές απεικονίσεις πουλιών. Από επτά ετών ο Πικάσο εκπαιδευόταν από τον πατέρα του στο σχέδιο και την ελαιογραφία.

Σχολή της Βαρκελώνης

To 1891 όταν ο Πάμπλο ήταν 10 χρονών η οικογένεια μετακόμισε στην πόλη Κορούνια, όπου ο πατέρας του έγινε καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών. Υπάρχει μία ιστορία ότι κάποτε ο Ρουίζ παρατήρησε ότι ο 13χρόνος Πάμπλο είχε βρει ένα ημιτελές σκίτσο του ενός περιστεριού και ότι τελείωσε το σκίτσο. Παρατηρώντας, την ακρίβεια της τεχνικής του γιου του, συνειδητοποίησε ότι ήταν ανώτερος ζωγράφος και ορκίστηκε να σταματήσει να κάνει δικά του έργα ζωγραφικής.

Η οικογένεια του Πικάσο μετακόμισε στη Βαρκελώνη, το 1895, καθώς ο Ρουίζ έγινε καθηγητής στην τοπική Σχολή Καλών Τεχνών. Ζήτησε ο γιος του να μπει στη σχολή, παρόλο που δεν είχε κλείσει ακόμη τα 14 χρόνια. Έπρεπε να συμμετάσχει σε εξετάσεις που ο κάθε υποψήφιος χρειαζόταν ένα μήνα για να τις ολοκληρώσει. Όλοι θεωρούσαν ότι είχε βάλει μέσο τον πατέρα του να μπει στη σχολή και ότι θα κοβόταν στις προκαταρτικές εξετάσεις.

Ο μικρός Πάμπλο τους διέψευσε. Ολοκλήρωσε τις εξετάσεις με επιτυχία και μάλιστα σε μία εβδομάδα!

Απογοήτευση στη Μαδρίτη

Όμως βρήκε τα μαθήματα βαρετά. Θεωρούσε ότι οι καθηγητές του -ανάμεσά τους και ο πατέρας του- δεν είχαν να του προσφέρουν κάτι το ιδιαίτερο. Το αποτέλεσμα ήταν οι δυο τους να μαλώνουν συνέχεια!

Ο Πικάσο άρχισε να πιστεύει ότι δεν μπορούσε πια να εκφράσει την τέχνη του μέσω του ακαδημαϊκού ρεαλισμού, που ήταν η επίσημη τεχνική στην Ισπανία στα τέλη του 19^ου αιώνα . Σιγουρεύτηκε γι’ αυτό στα 16 του, όταν έγινε δεκτός ως σπουδαστής στην περίφημη Σχολή Καλών Τεχνών του Σαν Φερνάντο της Μαδρίτης.

Λίγο μετά την εγγραφή του σε αυτή, σταμάτησε να πηγαίνει στα μαθήματα.

Ελ Γκρέκο

Το σημαντικό που του προσέφερε η παραμονή του στη Μαδρίτη ήταν ότι είχε την ευκαιρία να μελετήσει στο Μουσείο του Πράντο έργα του Γκόγια, του Βελάσκεθ και άλλων Ισπανών ζωγράφων.

Όμως αυτός που εντυπωσίασε τον μικρό Πικάσο, ήταν ο Δομίνικος Θεοτοκόπουλος ή Ελ Γκρέκο. Σε μεταγενέστερα έργα του Πικάσο υπάρχουν στοιχεία από τον Ελ Γκρέκο, όπως τα επιμήκη άκρα και η μυστικιστική όψη των μορφών καθώς και τα εκτυφλωτικά χρώματα.

Λίγα χρόνια μετά το 1900, όταν ο 19χρονος Πικάσο πήγε για πρώτη φορά στο Παρίσι, ο νεαρός ζωγράφος από την Ισπανία άρχισε να γίνεται γνωστός στους καλλιτεχνικούς κύκλους για τις πρωτοποριακές τεχνικές των έργων του.