Τα “μουμιοποιημένα μωρά”. Τα πέταγαν στις στέγες της Αθήνας, επειδή είχαν γενετικές ανωμαλίες ή ήταν “ανεπιθύμητα”

Τη δεκαετία του 1960, η Αθήνα βρισκόταν σε οικοδομικό αναβρασμό. Ήταν η περίοδος της περίφημης «αντιπαροχής», όταν οι παλιές μονοκατοικίες γκρεμίζονταν, για να αντικατασταθούν από πολυκατοικίες.

Στα ερείπιά τους, οι εργολάβοι βρέθηκαν μπροστά σε ένα αποτρόπαιο θέαμα. Τα μουμιοποιημένα μωρά.

Η καθηγήτρια τοξικολογίας της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ και διευθύντρια του Εγκληματολογικού Μουσείου, Μαρία Στεφανίδου Λουτσίδου, ανέφερε στη Μηχανή του Χρόνου:

“Ονομάστηκαν “μωρά της σοφίτας”, γιατί βρέθηκαν στις σοφίτες παλιών κατοικιών, όταν γκρεμίζονταν από τους οικοδόμους”.

Πολλά από τα μουμιοποιημένα νεογνά φαίνεται πως γεννήθηκαν νεκρά ή με πολύ σοβαρές αναπηρίες, με αποτέλεσμα να πεθάνουν σχεδόν αμέσως μετά τη γέννα.

“Οι κάτοικοι των κατοικιών τα πετούσαν εκεί είτε διότι είχαν γεννηθεί “τελειόμηνα”, δηλαδή πρόωρα, είτε είχαν γεννηθεί με διαμαρτίες, όπως είναι ο επίσημος ιατρικός όρος των ανωμαλιών που παρουσιάζουν τα βρέφη κατά τη διάπλαση των οργάνων τους.

Η συχνότερη διαμαρτία ήταν η ανεγκεφαλία. Τα ανεγκέφαλα νεογνά γεννήθηκαν θνησιγενή. Δηλαδή είτε γεννήθηκαν νεκρά είτε πέθαναν μετά από πολύ σύντομο χρονικό διάστημα”.

Γιατί στη σοφίτα;

Όπως εξήγησε η κ. Στεφανίδου, “οι οικογένειες προκειμένου να εξαφανίσουν τα νεογνά, τα πετούσαν στη σοφίτα, γιατί εκεί δεν θα επερχόταν σήψη. Οι συνθήκες υγρασίας, θερμοκρασίας και εξαερισμού ήταν κατάλληλες, ώστε το νεογνό να μην σαπίσει αλλά να μετατραπεί σε μούμια”.

Βέβαια δεν ήταν μόνο οι γενετικές ανωμαλίες που οδήγησαν τα άτυχα αυτά μωρά στις σοφίτες των κατοικιών.

Στις περισσότερες περιπτώσεις ο κύριος λόγος ήταν η “κλεψιγαμία”.

“Η κλεψιγαμία είναι ένας όρος που υποδηλώνει την παράνομη σχέση. Αρκετές φορές, τα παιδιά αυτά προέρχονταν από νεαρές κοπέλες, 15-16  ετών, που έμεναν έγκυες από κάποια παράνομη σχέση. Ακόμα και από τον ιδιοκτήτη της οικίας. Άλλωστε πολλά ήταν τα κοριτσάκια που έρχονταν από τα νησιά, για να εργαστούν ως υπηρέτριες σε σπίτια της Αθήνας.

Τα έστελναν οι γονείς τους, έμεναν έγκυες και για να μην προκληθεί σκάνδαλο στη γειτονιά, εξαφάνιζαν τα μωρά, πετώντας τα στη σοφίτα”.

Εκείνη την εποχή, οι αμβλώσεις ήταν παράνομες. Οι γυναίκες που δεν ήθελαν να κρατήσουν το παιδί που κυοφορούσαν, αναγκάζονταν να στραφούν σε γιατρούς με ελλιπή τεχνογνωσία και ακατάλληλα μέσα. Στις περισσότερες περιπτώσεις δεν επέστρεφαν από το ιατρείο. Πέθαιναν την ώρα της επέμβασης. Έτσι, αναδύθηκαν δεκάδες εναλλακτικές, ανάμεσά τους και η “σοφίτα”.

Το απολιθωμένο νεογνό

Το 1970 ένα πρωτοφανές γεγονός απασχόλησε την τοπική κοινωνία της Καρπάθου, όταν ξεβράστηκε ένα “απολιθωμένο” νεογνό σε μία από τις ακτές της. Το μήκος του ήταν 51 εκατοστά και ζύγιζε 650 γραμμάρια. Η κ. Στεφανίδου θυμάται,

“Η χωροφυλακή το έστειλε στο εργαστήριό μας προς διερεύνηση. Ήτανε λιθοποιημένο, σαν πέτρα. Λόγω των εναποθέσεων αλάτων ασβεστίου πιστεύεται ότι ήταν τελειόμηνο. 

Δεν ξέρουμε αν γεννήθηκε ζωντανό ή νεκρό. Μάλλον πέθανε μετά από λίγο και για να το ξεφορτωθούν, το πέταξαν στη θάλασσα. Εκεί φαίνεται πως επικράτησαν ιδιαίτερες συνθήκες, οι οποίες δεν επέτρεψαν στο μωρό να επιπλεύσει στην επιφάνεια της θάλασσας.

Επίσης, το γεγονός ότι δεν το κατασπάραξαν τα σαρκοβόρα μικρά ψάρια, σημαίνει πως το είχαν ρίξει σε πολύ βαθιά νερά”.