Τα “ιαματικά” λουτρά των φτωχών στις εκβολές του Κηφισού. Γιατί κολυμπούσαν στα απόβλητα του εργοστασίου της Ηλεκτρικής

Γράφει ο συνεργάτης μας, ιστορικός ερευνητής Στέφανος Μίλεσης

Το εργοστάσιο της “Ηλεκτρικής” στο Νέο Φάληρο, αποτελούσε για δεκαετίες πόλο έλξης για εκατοντάδες κολυμβητές που θεωρούσαν ότι τα θερμά νερά που απέρριπτε στην κοίτη του Κηφισού, ήταν θεραπευτικά. 

Τα νερά του εργοστασίου παραγωγής ρεύματος μπορεί να ήταν βρώμικα, αλλά επειδή είχαν υψηλή θερμοκρασία, αντιμετωπίζονταν ως ιαματικά.

Η παράδοξη “λουτροθεραπεία” του Κηφισού δεν είχε καμία ιατρική έγκριση , όπως γινόταν με τα πραγματικά ιαματικά λουτρά της Αιδηψού, των Μεθάνων ή του Λουτρακίου. Παρόλα αυτά, άνθρωποι χαμηλών εισοδημάτων που δεν είχαν καμία τέτοια δυνατότητα, συνωστίζονταν στα θερμά απόνερα του εργοστασίου.

Το εργοστάσιο της Ηλεκτρικής

Επρόκειτο για θαλασσινό νερό που το ηλεκτρικό εργοστάσιο Νέου Φαλήρου (μετέπειτα εργοστάσιο Δ.Ε.Η.), αντλούσε από τη θάλασσα και χρησιμοποιούσε ως ψυκτικό μέσο της μηχανικής λειτουργίας του.

Σωλήνες με θαλασσινό νερό διακλαδίζονταν ανάμεσα στους μηχανισμούς παραγωγής ηλεκτρικού. Στη συνέχεια έχοντας απορροφήσει μέρος θερμότητας από την παραγωγή ενέργειας επέστρεφαν στην θάλασσα δια μέσου του Κηφισού ποταμού.

Εκατοντάδες άτομα συνωστίζονταν για τύχουν της “ευεργεσίας”

Οι λουόμενοι, μεσήλικες κυρίως, που αναζητούσαν τις θεραπευτικές ιδιότητες του θερμού ύδατος δημιούργησαν μια άνευ προηγουμένου κίνηση στην κοίτη του ποταμού.

Εκατοντάδες άτομα συγκεντρώνονταν καθημερινώς στο σημείο απορροής των θερμών υδάτων του εργοστασίου. Στριμωγμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο διεκδικούσαν μια “προνομιούχο” θέση κάτω από τους τεράστιους σωλήνες εκροής του θερμού ύδατος για να απολαύσουν τις δήθεν θεραπευτικές και ευεργετικές του ιδιότητες.

Τα θερμά λουτρά της φτωχολογιάς

Τα άτομα που συνήθως διεκδικούσαν μια θέση κάτω από τους σωλήνες εκροής προέρχονταν από διάφορες συνοικίες του λεκανοπεδίου ακόμα και από τις πλέον απομακρυσμένες.

Επρόκειτο όμως για φτωχούς που δεν είχαν άλλη δυνατότητα. Οδοιπορούσαν για ώρες με τα πόδια, προκειμένου να απολαύσουν τα “αγαθά” του θερμού θαλασσίου λουτρού, παρά το γεγονός ότι στον ίδιο ποτάμι έπεφταν ακάθαρτα ύδατα και από άλλα κοντινά ή πιο απομακρυσμένα εργοστάσια.

Και επιχειρηματική δραστηριότητα

Με τα χρόνια κάποιοι επιτήδειοι εκμεταλλεύτηκαν τη συγκέντρωση του κόσμου στο σημείο εγκαθιστώντας αυτοσχέδια αποδυτήρια ανδρών και γυναικών, αλλά και αναψυκτήρια!

Τέσσερα παραπήγματα φτιαγμένα με πρόχειρα υλικά, λινάτσες, ξύλα και λαμαρίνες λειτουργούσαν προσφέροντας διαφορετικές υπηρεσίες αντί μικρού τιμήματος, η είσπραξη του οποίου φυσικά ήταν παράνομη διότι λειτουργούσαν αυθαίρετα χωρίς άδεια της αστυνομίας.

Είσοδος με εισιτήριο μιας δραχμής

Αρχικώς η διέλευση του κόσμου στα θερμά λουτρά του “Κηφισού” ποταμού γινόταν ελεύθερα. Όταν όμως οι επιτήδειοι είδαν την κοσμοσυρροή άρπαξαν την ευκαιρία. Τοποθέτησαν αυτοσχέδιους φράχτες που άφηναν ελεύθερο ένα στενό διάδρομο από τον οποίο η διέλευση ήταν επιτρεπτή ύστερα από την καταβολή “εισιτηρίου” μιας δραχμής.

Τα θερμά λουτρά της Ηλεκτρικής εταιρείας έγιναν ανάρπαστα στη φτωχολογιά, ενώ για τους υπόλοιπους αποτελούσαν ένα αλλόκοτο “θέαμα” στην περιοχή του Νέου Φαλήρου για όλο το διάστημα λειτουργίας του εργοστασίου της Ηλεκτρικής μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας του ’60.