Τα “αόρατα” λάθη, σε γνωστές και αγαπημένες ελληνικές ταινίες. Πέρασαν απαρατήρητα για πολλές δεκαετίες. Δείτε το βίντεο

του συνεργάτη μας, Ανδρόνικου Τζιβλέρη

Τα λάθη που αλιεύουμε από τις ελληνικές ταινίες είναι, αναπόφευκτα. Τα βρίσκει κανείς και στις τεράστιες παραγωγές τού Χόλυγουντ, ακόμη και σήμερα. Δεν πρόκειται, ωστόσο, μόνο για λαθάκια που έγιναν στις ταινίες από κάποιες αστοχίες ή επειδή οι σημειώσεις του σπριπτ, δηλαδή του β’ βοηθού σκηνοθέτη, από σκηνή σε σκηνή, δεν ήταν ακριβείς.

Έχουμε και τα σκόπιμα ή αναγκαστικά «λαθάκια» που έγιναν εν γνώσει των συντελεστών της ταινίας. Τέτοια π.χ. είναι οι διαφορετικοί αριθμοί κυκλοφορίας που εμφανίζονται συχνά πυκνά σε οχήματα που βλέπουμε στην ίδια ταινία.

Ιδιαίτερες συνθήκες, δηλαδή, που τους ανάγκαζαν να προβούν σε ανακόλουθες πρακτικές, να αλλάζουν τους αριθμούς στα αυτοκίνητα κάνοντας το σταυρό τους μη και το καταλάβουν κάποιοι από τους θεατές.

Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα, που κανείς ως τώρα δεν το ’χει εντοπίσει, στην ταινία του Γ. Τζαβέλλα «Η γυνή να φοβήται τον άνδρα». Ο αριθμός κυκλοφορίας στο ταξί που μεταφέρει στο σπίτι το ζεύγος Κοκοβίκου αλλάζει από σκηνή σε σκηνή. Και δεν αλλάζει βέβαια μόνο ο αριθμός. Βλέπουμε και διαφορετικά μοντέλα μιας Κάντιλακ.

Ο σκριπτ, δηλαδή αυτός που χτυπά την κλακέτα στην αρχή κάθε λήψης, είναι ο υπεύθυνος για να σημειώνει τα ρακόρ. Ρακόρ είναι η σκηνική και ενδυματολογική συνέχεια και συνέπεια από σκηνή σε σκηνή και από πλάνο σε πλάνο.

Και ποιες μπορεί να ήταν οι συνθήκες που τους ανάγκαζαν να το κάνουν; Δεν μπορεί να γνωρίζει κανείς με βεβαιότητα. Συμπεράσματα μπορούμε να εξάγουμε και εικασίες. Όπως πχ. αγκαζάρισαν ένα συγκεκριμένο μοντέλο Κάντιλακ για τον γάμο του Κοκοβίκου, έκαναν το γύρισμα της ημέρας αλλά δεν ολοκλήρωσαν τις σκηνές.

Την επόμενη φορά που χρειάστηκαν το ίδιο αυτοκίνητο, εκείνο δεν ήταν διαθέσιμο. Έτσι αναγκαστικά κατέφυγαν σε ένα ίδιο αλλά διαφορετικό μοντέλο και με διαφορετικό αριθμό. Άλλο κλασικό παράδειγμα μας προσφέρει ο Θανάσης βέγγος από την ταινία του «ΘΒ φαλακρός πράκτωρ».

Εκεί, τον βλέπουμε μεταμφιεσμένο σε τσιγγάνο βιολιστή να κλέβει μια Αμερικάνικη Μάστανγκ από ένα βενζινάδικο. Στη συνέχεια όμως, σε άλλο πλάνο αλλά στην ίδια σκηνή, διαπιστώνουμε πως η Μάστανγκ από πίσω έχει αμερικάνικο αριθμό κυκλοφορίας ενώ εντελώς διαφορετικό αριθμό έχει μπροστά.

Κι αναρωτιέται κανείς γιατί να συνέβη αυτό και ποιος αριθμός εντέλει είναι ο σωστός. Αν ανατρέξουμε, ωστόσο, σε προηγούμενη σκηνή τής ίδιας ταινίας, θα διαπιστώσουμε πως ο αριθμός που φορά η Μάστανγκ μπροστά είναι «δανεικός».

Το διαπιστώνουμε από αυτό το Σκόντα που έχει τον αριθμό κυκλοφορίας που είδαμε να «φορά» και η Μάστανγκ μπροστά. Και γιατί έκαναν αυτή την αλλαγή; Προφανώς για να κρύψουν τον Αμερικάνικο αριθμό – ο οποίος τους ξέφυγε όμως σε ένα και μόνο πλάνο.

Το Σκόντα αυτό σίγουρα ανήκει σε κάποιον τεχνικό της ταινίας και τρέχει πίσω από τον Θανάση περιφρουρώντας το επικίνδυνο, εν κινήσει, γύρισμα. Ο Θανάσης καβαλώντας ένα πατίνι κρατιέται από ένα φορτηγό εν κινήσει!

Στο βίντεο που παραθέτουμε περιοριστήκαμε κυρίως σε τέτοιους είδους λάθη ή πρακτικές. Στους διαφορετικούς αριθμούς στα ίδια αυτοκίνητα. Υπάρχουν όμως πολλές κατηγορίες λαθών. Λάθη ρακόρ, δηλαδή ότι αφορά στα χτενίσματα και τα ρούχα.

Λάθη σεναριακά, σαρδάμ ή αυθόρμητα γελάκια των ηθοποιών που εντέλει κρατήθηκαν, διότι προσδίδουν μια ζωηράδα στη σκηνή. Λάθη χρονικά ή ετεροχρονισμοί. Όπως και να το δούμε, τα μικρά αυτά ανεπαίσθητα ή και μεγαλύτερα λάθη είναι αναπόφευκτα, αν συνυπολογίσουμε την πίεση του χρόνου με την οποία έτρεχαν τότε οι παραγωγές αλλά και την έλλειψη κινηματογραφικής παράδοσης.

Είναι αναπόφευκτα και για έναν ακόμη λόγο: ουδείς μπορούσε να τα πάρει χαμπάρι, ενδεχομένως ούτε οι ίδιοι οι συντελεστές των ταινιών, σε μία προβολή στο εκράν ή στη μικρή οθόνη. Και πράγματι, τόσες δεκαετίες ποιος τα είδε;

Έπρεπε να έρθει η τεχνολογία, να μας δώσει τη δυνατότητα τις «ψειρίζουμε» ανακαλύπτοντας λάθη. Όπως και νά ‘χει, και αυτά, είναι αναπόσπαστο κομμάτι από αυτό που ονομάζουμε εποποιία του ελληνικού κινηματογράφου.

Δείτε στο παρακάτω βίντεο του καναλιού KASTALIA, μερικά από τα λάθη που εντόπισε ο Ανδρόνικος Τζιβλέρης και οι συνεργάτες του, παρακολουθώντας προσεκτικά και με πολλή αγάπη ορισμένες ταινίες.