Τα κορίτσια που έπεσαν στο κενό μετά από πυρκαγιά. Η φωτογραφία που προκάλεσε και άλλαξε τη νομοθεσία

Στην ασπρόμαυρη φωτογραφία που έπεται, απεικονίζονται δύο κορίτσια να πέφτουν στο κενό από τον πέμπτο όροφο μιας φλεγόμενης πολυκατοικίας στις ΗΠΑ: η 19χρονη Νταϊάνα Μπράιαντ και η 2χρονη ανιψιά και βαφτιστήρα της Τιαρ Τζόουνς. Οι δραματικές στιγμές της πτώσης τους απαθανατίστηκαν σε μια σειρά φωτογραφιών, μία εκ των οποίων κέρδισε το βραβείο Πούλιτζερ.

Το ημερολόγιο έδειχνε 22 Ιουλίου 1975, όταν μια πυρκαγιά ξέσπασε σε πολυκατοικία της οδού Μάρλμπορο, στη Βοστώνη. Η Μπράιαντ και η Τζόουνς βγήκαν στην έξοδο κινδύνου, στα 15 μέτρα από το έδαφος, και περίμεναν εναγωνίως την πυροσβεστική να τις σώσει.

Ο πυροσβέστης Ρόμπερτ Ο’ Νιλ ανέβηκε στην έξοδο κινδύνου, για να προστατεύσει τα δύο κορίτσια από τις φλόγες. Περίμενε τη σκάλα διάσωσης ώστε να ολοκληρωθεί η επιχείρηση απεγκλωβισμού.

Στην ταράτσα του κτηρίου βρισκόταν κι ο Τζο Γκριν, ένας πιλότος ελικοπτέρου. Προσφέρθηκε να βοηθήσει, αλλά έλαβε αρνητική απάντηση από την πυροσβεστική, διότι εκτιμήθηκε ότι επρόκειτο για μια απλή διάσωση ρουτίνας.

Καθώς ο Ο’ Νιλ πήγαινε να ανέβει στη σκάλα διάσωσης, ζήτησε από την Μπράιαντ να σηκώσει τη βαφτιστήρα της και να του την δώσει. Ωστόσο, η μοίρα “έπαιξε” άσχημο “παιχνίδι” στα δύο κορίτσια. Η μεταλλική έξοδος κινδύνου κατέρρευσε και τα παρέσυρε στο κενό.

Η Νταϊάνα Μπράιαντ υπέστη πολλαπλά τραύματα στο κεφάλι και στο σώμα. Πέθανε λίγες ώρες μετά την πτώση. Η Τιαρ Τζόουνς, από την άλλη, επέζησε, διότι προσγειώθηκε πάνω στο σώμα της θείας και νονάς της.

“Μόνο δύο δευτερόλεπτα ακόμη και θα τις είχα σώσει”, έλεγε επανειλημμένα ο συντετριμμένος πυροσβέστης.

Εντωμεταξύ, η αστυνομία έλαβε ένταλμα σύλληψης για τον ιδιοκτήτη του κτηρίου, Φρεντ Ντάραμ, για τον οποίο υπήρξαν καταγγελίες από γείτονες. Τον κατηγορούσαν ότι έβαζε φωτιά σε σε κάδους σκουπιδιών πίσω από το κτήριο, μια εβδομάδα πριν από το τραγικό συμβάν, και ένα κατάλυμα δεν είχε νόμιμη άδεια.

“Μπορώ ακόμα να θυμηθώ να γυρνάω από την άλλη και να τρέμω” – Ο φωτογράφος που απαθανάτισε την πτώση των κοριτσιών

Οι φωτογραφίες από την ανεπιτυχή επιχείρηση διάσωσης της Μπράιαντ και της Τζόουνς δημοσιεύτηκαν αρχικά στην εφημερίδα Boston Herald και, στη συνέχεια, σε εφημερίδες σε όλο τον κόσμο.

Το πιο δραματικό ενσταντανέ τοποθετήθηκε στο πρωτοσέλιδο με τον τίτλο “Η ασφάλεια τόσο κοντά… και μετά η πτώση του θανάτου“. Κέρδισε το βραβείο World Press Photo of the Year και, ένα χρόνο αργότερα, το βραβείο Πούλιτζερ.

Έμεινε στην ιστορία ως “Η κατάρρευση της εξόδου κινδύνου” (“Fire Escape Collapse“) ή “Η φωτιά στην οδό Μάρλμπορο” (“Fire on Marlborough Street“).

Ο άνθρωπος πίσω από τα καρέ της δραματικής πτώσης ήταν ο Αμερικανός φωτορεπόρτερ, Στάνλεϊ Φόρμαν. Σε συνέντευξή του 30 χρόνια μετά, ανέφερε τα εξής για το περιστατικό:

“Ήταν 22 Ιουλίου 1975. Ήμουν έτοιμος να φύγω από τα γραφεία της Boston Herald. Έλαβα μια κλήση για μια φωτιά σε ένα από τα παλαιότερα τμήματα της σειράς των βικτωριανών σπιτιών της πόλης.

Ακολούθησα ένα από τα αυτοκίνητα της πυροσβεστικής. Στο δρόμο φώναζαν να έρθει ένα όχημα με σκάλα, επειδή υπήρχαν άνθρωποι παγιδευμένοι στο κτίριο.

Έτρεξα στο πίσω μέρος του κτηρίου και, όταν κοίταξα ψηλά, υπήρχε μια γυναίκα και ένα παιδί στην έξοδο κινδύνου που ουσιαστικά είχαν γείρει στο πιο απομακρυσμένο σημείο του κτηρίου για να προστατευθούν από τη φωτιά.

Στο μεσοδιάστημα, ένας πυροσβέστης, ο Μπομπ Ο’ Νιλ είχε ανέβει στην οροφή από το μπροστινό μέρος του κτιρίου και τις είδε στη σκάλα. Πήρα μια θέση όπου θα μπορούσα να φωτογραφήσω και σκέφτηκα ότι θα ήταν μια επικείμενη διάσωση ρουτίνας.

Η σκάλα ανυψώθηκε για να τους πάρει και το ύψος ήταν περίπου 50 πόδια (15 μέτρα). Ο Ο’ Νιλ είχε μόλις πει στην Νταϊάνα Μπράιαντ ότι επρόκειτο να προχωρήσει στη σκάλα και της ζήτησε να του δώσει το μωρό.

Ο Ο’ Νιλ προσπαθούσε να φτάσει τη σκάλα, όταν ξαφνικά κατέρρευσε η έξοδος κινδύνου. Τραβούσα φωτογραφίες καθώς [η Μπράιαντ και η Τζόουνς] έπεφταν και μετά έστρεψα αλλού το βλέμμα μου.

Αντιλήφθηκα τι συνέβαινε και δεν ήθελα να τις δω να χτυπάνε στο έδαφος. Μπορώ ακόμα να θυμηθώ να γυρνάω από την άλλη και να τρέμω. Τελικά, έπεσαν πίσω από ένα φράκτη όπου υπήρχαν κάδοι σκουπιδιών.

Όταν γύρισα, δεν τις είδα, αλλά είδα τον πυροσβέστη να κρέμεται ακόμα πάνω στη σκάλα με το ένα χέρι, σαν μαϊμού, με όλο τον εξοπλισμό του. Τελικά κατάφερε να ανέβει πάνω στη σκάλα και να σωθεί“.

Οι αντιδράσεις για τη φωτογραφία και o αντίκτυπός της

Αμέσως μετά τη δημοσίευση της φωτογραφίας του Φόρμαν, προκλήθηκαν έντονες αντιδράσεις εναντίον της Boston Herald, η οποία κατηγορήθηκε για κιτρινισμό και εντυπωσιοθηρία.

Ωστόσο, ο αντίκτυπός της υπήρξε σημαντικός, καθώς οδήγησε στην ψήφιση νέας νομοθεσίας για την πυρασφάλεια τόσο στη Μασαχουσέτη όσο και στις υπόλοιπες αμερικανικές πολιτείες. Ο Φόρμαν ανέφερε σχετικά με τις αντιδράσεις:

“Τότε, δεν ήξερα ότι η φωτογραφία θα είχε τέτοιο αντίκτυπο. Ήξερα ότι τις είχα τραβήξει να πέφτουν, αλλά δεν είχα συνειδητοποιήσει πόσο δραματικό ήταν μέχρι που εμφάνισα το φιλμ.

Η εικόνα δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά στην Boston Herald και στη συνέχεια αναδημοσιεύθηκε σε εφημερίδες σε όλο τον κόσμο. Υπήρξε πολλή συζήτηση για τη δημοσιοποίηση μιας τόσο τρομακτικής εικόνας. 

Ποτέ δεν ενοχλήθηκα από τη διαμάχη. Δεν νομίζω ότι [η φωτογραφία] ήταν τόσο τρομακτική. Η γυναίκα εκείνη τη στιγμή δεν είχε πεθάνει. Δεν δείξαμε νεκρό πρόσωπο στην πρώτη σελίδα. Το ότι πέθανε ήταν κάτι φρικτό. Δεν πίστευα, όμως, ότι ήταν τόσο κακή η δημοσίευση.

Κάθε φορά που υπάρχουν ιστορίες σχετικές με ζητήματα πυρασφάλειας αφυπνίζουν την κοινή γνώμη. Η φωτογραφία μου παρακίνησε τους ανθρώπους να ελέγξουν τις εξόδους κινδύνου τους και οδήγησε στην ψήφιση νόμου που όριζε ότι ο ιδιοκτήτης του ακινήτου είναι υπεύθυνος για την ασφάλειά του σε περίπτωση πυρκαγιάς. Χρησιμοποιήθηκε επίσης σε πολλά φυλλάδια πυρασφάλειας για πολλά χρόνια.

Τριάντα χρόνια μετά, είναι ωραίο να ξέρω ότι έκανα το σωστό. Δεν έχω δει κάτι παρόμοιο από τότε. Έχω δει φωτογραφίες που θα ήθελα να είχα απαθανατίσει, αλλά δεν έχω δει τίποτα τόσο δραματικό όσο αυτό. Όταν λες ότι “μια εικόνα ισοδυναμεί με χίλιες λέξεις”, αυτή σίγουρα ισούται με 10.000“.

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας: Pixabay