Τα ευτράπελα στη πρώτη δεξίωση του Όθωνα και της Αμαλίας. Πώς βγήκε η φράση «σιγά τον πολυέλαιο» που αποδίδεται στον Κολοκοτρώνη

Όταν ο Όθωνας και η Αμαλία έφτασαν στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος, ο βασιλιάς διοργάνωσε πολυτελή δεξίωση στο πρώτο παλάτι που έμεναν, επί της οδού Παπαρηγοπούλου, προς τιμήν της συζύγου του.

Τέτοιου είδους εκδηλώσεις ήταν πολύ μακριά από την κουλτούρα των Ελλήνων, οι οποίοι δεν γνώριζαν τη δυτική νοοτροπία.

Οι καλεσμένοι από την Ευρώπη θα έφθαναν με άμαξες τη στιγμή που στην Αθήνα υπήρχαν μόνο χωματόδρομοι.

«Στην Ελλάδα δεν υπήρχαν άμαξες, οπότε χρησιμοποίησαν ανθρώπινα υποζύγια. Επιστρατεύτηκαν χειροκίνητα καρότσια με σκέπαστρο και με αυτά μετέφεραν τους αριστοκράτες, τους Φαναριώτες και τους απογόνους των οπλαρχηγών. Έτσι φρόντισαν να μην λερωθούν τα φουστάνια και τα παπούτσια των καλεσμένων από τις λάσπες της πόλης», ανέφερε στη ΜτΧ ο Βασίλης Κουτσαβλής, πρόεδρος Φίλων κτήματος Τατοΐου.

Η δεξίωση ήταν το γεγονός της χρονιάς και σχεδιαζόταν πολλούς μήνες πριν. Οι Έλληνες καλεσμένοι ένιωθαν άγχος και αμηχανία, καθώς δεν είχαν ιδέα πώς θα έπρεπε να ντυθούν. «Τότε αρχίζει και διαμορφώνεται πια το πρωτόκολλο και η εθιμοτυπία της ανακτορικής αυλής, που προβλέπει συγκεκριμένο dress code», αναφέρει ο κ.Κουτσαβλής και προσθέτει.

«Η πρώτη που έδωσε τον τόνο του dress code ήταν η βασίλισσα Αμαλία. Τροποποίησε τη παρδοσιακή φορεσιά της Πελοποννήσου και πρόσθεσε δικά της ευρωπαϊκά στοιχεία. Ήταν τέτοια η επιτυχία του φορέματος που έφτασε να φοριέται ως πολυτελές ένδυμα σε όλα τα Βαλκάνια και σε άλλες περιοχές του κόσμου»

Στο μεταξύ, προέκυψαν και άλλα προβλήματα κοσμικής φύσεως. Η δεξίωση έπρεπε να έχει ζωντανή μουσική και ορχήστρα, την οποία η μόλις απελευθερωμένη Ελλάδα δεν μπορούσε να παρέχει. Για αυτό, ήρθαν ευρωπαίοι μουσικοί και συγκεκριμένα η βαυαρική ορχήστρα που συνόδευε τον Όθωνα.

«Έπαιζε δυτικά τραγούδια, όπως βαλς. Αυτά δεν τα γνώριζαν οι Έλληνες προσκεκλημένοι. Έψαχναν με αγωνία να βρουν Φαναριώτες, οι οποίοι γνώριζαν από τη δυτική νοοτροπία», ανέφερε στη ΜτΧ η Λένα Διβάνη, ιστορικός και συγγραφέας. Βέβαια, η Αμαλία έδειξε μεγαλύτερη συμπάθεια στους αγωνιστές και όχι τόσο στους Φαναριώτες.

Όταν οι καλεσμένοι έφτασαν στον χώρο της δεξίωσης, η ορχήστρα άρχισε να παίζει ευρωπαϊκούς χορούς. Όμως, οι προσκεκλημένοι είχαν ανατολίτικη κουλτούρα. Πολλοί αγωνιστές, ανάμεσά τους και ο Κολοκοτρώνης, θεωρούσαν προκλητικό αυτή την διασκέδαση, επειδή στο χορό  άντρας έπιανε τη γυναίκα. Χαρακτηριστικά έλεγε:

«Εμείς αγωνιστήκαμε για να έρχονται να πιάνουν τις γυναίκες μας οι άντρες; Αίσχος!» 

Ο πατέρας του Όθωνα, ο βασιλιάς Λουδοβίκος , είχε συμβουλεύσει τον γιό του να εκτιμά τους Έλληνες επαναστάτες και να τους τιμά ως προσκεκλημένους του. Η ευγένεια φαίνεται ότι έφερε αποτέλεσμα. Σταδιακά οι Έλληνες εξοικειώθηκαν με τις δεξιώσεις και η βαυαρική ορχήστρα πρόσθεσε και ελληνική μουσική στο ρεπερτόριό της. Όμως, τα ευτράπελα δεν σταμάτησαν.

Το 1842, το βασιλικό ζεύγος εγκαταστάθηκε στο νέο παλάτι στην στην πλατεία Συντάγματος και οι δεξιώσεις πραγματοποιούνταν εκεί. Σε μια από τις δεξιώσεις ήταν καλεσμένοι ο Μήτρος Πλαπούτας με τον Κολοκοτρώνη.

«Ο Μήτρος χόρευε πρώτος στο τσάμικο και είχε την συνήθεια να κάνει έντονες χορευτικές φιγούρες. Έπαιρνε τα τσαρούχια που φορούσε και να τα πετούσε στον αέρα.  Όταν ο Κολοκοτρώνης τον είδε να ετοιμάζεται να βγάλει τα παπούτσια του και να τα εκσφενδονίσει, όπως έκανε στην ύπαιθρο, του φώναξε: “Σιγά, Μήτρο, σιγά τον πολυέλαιο!”», ανέφερε στη ΜτΧ η Αθηναιογράφος και συγγραφέας, Άρτεμις Σκουμπουρδή.

Το κείμενο αποτελεί τμήμα της μεγάλης έρευνας της “Μηχανής του Χρόνου” σχετικά με τη βασίλισσα Αμαλία, που προβλήθηκε στο Cosmote History. Δείτε εδώ το τρέιλερ του επεισοδίου.