«Τα έβγαλε όλα στη φόρα». Ελάχιστοι γνωρίζουν πώς βγήκε η φράση που αντέχει στην καθημερινή γλώσσα πολλούς αιώνες. Πώς βγήκαν και τι σημαίνουν και οι φράσεις «έγινε βούκινο», «του κρέμασαν το κουτάλι», «του κρέμασαν κουδούνια»;

«Έγινε βούκινο»

Η φράση χρησιμοποιείται για να δείξει ότι ένα μυστικό που δεν έπρεπε να μαθευτεί, διαδόθηκε παντού.

Το βούκινο ήταν ένα όργανο παραγωγής ήχου που χρησιμοποιούσαν αρχικά οι αρχαίοι Έλληνες.

Οι Βυζαντινοί το εξέλιξαν και έμοιαζε με τις σημερινές σάλπιγγες.

Το χρησιμοποιούσαν κυρίως σε μάχες, καθώς ήταν ένα όργανο που παρήγαγε πολύ δυνατό θόρυβο και ο ήχος του έφτανε παντού, όπως παντού φτάνουν και  τα μυστικά, όταν τα προδώσει έστω ένας…

«Του κρέμασαν το κουτάλι»

Η έκφραση χρησιμοποιείται όταν κάποιος αργεί να κάτσει στο τραπέζι για φαγητό.

Στο Βυζάντιο η συγκέντρωση όλης της οικογένειας για το φαγητό ήταν πολύ σημαντική.

Αν κάποιος καθυστερούσε, αναγκάζοντας τους υπόλοιπους να περιμένουν, έπρεπε να τιμωρηθεί.

Η τιμωρία του ήταν μείνει νηστικός μέχρι το επόμενο γεύμα και σηματοδοτούνταν με το κρέμασμα του κουταλιού στη θέση του. Ουσιαστικά, η παράδοση διατηρήθηκε μέχρι τον προηγούμενο αιώνα, καθώς το οικογενειακό τραπέζι παραμένει μια “ιερή διαδικασία”.

«Τα έβγαλε στη φόρα»

Η φράση χρησιμοποιείται για να δείξει ότι έγινε μια αποκάλυψη και συχνά έχει αρνητική σημασία.

Δεν έχει καμία σχέση με τη φόρα ως ώθηση, αλλά προέρχεται από τη λέξη forum που σημαίνει αγορά.

Στα βυζαντινά χρόνια, όταν κατηγορούνταν κάποιος με ενδείξεις και όχι αδιάσειστα αποδεικτικά στοιχεία, υπήρχε μια διαδικασία για να τεκμηριωθούν οι κατηγορίες.

Ένας κήρυκας πήγαινε στην αγορά, όπου συγκεντρώνονταν πλήθος κόσμου και απήγγειλε δυνατά τις κατηγορίες.

Κατόπιν παρακινούσε τους παρευρισκόμενους να καταθέσουν ό,τι γνώριζαν για την υπόθεση με την απειλή πως αν δεν το κάνουν, θα υποφέρουν από δεινά.

Έτσι πολλοί έβγαζαν στη φόρα, δηλαδή στην αγορά, τα αποδεικτικά στοιχεία.

Η φράση δείχνει θαυμαστή αντοχή στο χρόνο έστω και αν ελάχιστοι γνωρίζουν ότι δεν είναι η φόρα αλλά τα fora.

H δύναμη της προφορικής παράδοσης.

«Του κρέμασαν κουδούνια»

Η φράση «του κρέμασαν κουδούνια» χρησιμοποιείται για να δείξει ότι κάποιος διαπομπεύτηκε για κάτι.

Το ίδιο σήμαινε και στο Βυζάντιο, μόνο που είχε κυριολεκτική σημασία.

Η τιμωρία με δημόσιο εξευτελισμό ήταν συνηθισμένη πρακτική της εποχής και γινόταν με διάφορους τρόπους.

Ένας από αυτούς ήταν να κρεμάνε κουδούνια σε κάποιον που ήθελαν να τιμωρήσουν.

Μάλιστα όσο περισσότερα, τόσο μεγαλύτερη η τιμωρία, καθώς τράβαγε την προσοχή περισσότερου κόσμου, άρα και ο εξευτελισμός ήταν χειρότερος.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Τι σημαίνει η φράση «πήραν τα μυαλά του αέρα» και ποια η σχέση της με το Βυζάντιο;

Αντλήθηκαν πληροφορίες από το βιβλίο «Γιατί το λέμε έτσι» της Αλεξίας Κιουρτσίδου, σε ειδική έκδοση από το Βήμα.