Τα δόντια ακόμη και σε σκελετούς εκατοντάδων ετών δίνουν πολλά στοιχεία για την υγεία και το επίπεδο πολιτισμού. Επιστήμονες που εξέτασαν δόντια του 18ου αιώνα, βρήκαν τα προβλήματα υγείας του κατόχου, όσο ζούσε

Το ανθρώπινο στόμα αποτελείται από 32 δόντια. Όσο περίεργο κι αν ακούγεται, μετά το θάνατο ενός ανθρώπου, αυτά μπορούν να μας δώσουν πληροφορίες σχετικά με την κατάσταση της υγείας του, ενώ βρισκόταν στη ζωή, όσα χρόνια κι αν περάσουν.

Οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι ακόμα και τα  πολύ παλιά, φθαρμένα, αλλοιωμένα και κιτρινισμένα δόντια μπορούν να πουν ιστορίες για ανθρώπους που έζησαν εκατοντάδες χρόνια πριν.

«Είναι τα απαραίτητα απολιθώματα του στόματος τα δόντια», υποστηρίζει η συγγραφέας Bonnie Kahlon.

Η βιταμίνη D

Σύμφωνα με μελέτη η οποία εκδόθηκε την περασμένη Δευτέρα στην εφημερίδα «The Journal of Archaeological Science» ερευνητές εντόπισαν μια σαφή έλλειψη βιταμίνης D, ύστερα από μικροσκοπική εξέταση στη δομή παλιών δοντιών.

Με αυτόν τον τρόπο ήρθαν στο φως νέα στοιχεία για τις καθημερινές προκλήσεις που αντιμετώπιζαν οι άνθρωποι του παρελθόντος. Όταν το σώμα δεν λαμβάνει την απαραίτητη ποσότητα βιταμίνης D είτε από τον ήλιο, είτε από διάφορες τροφές, τα δόντια εμφανίζουν τρύπες, κενά, φουσκάλες, ακόμα και ρωγμές στο σμάλτο, καθώς και στον ιστό που βρίσκεται από κάτω.

Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να παθαίνουν μεγάλη ζημιά, σε ποσοστό που αγγίζει το 85%.

Αυτές οι ανωμαλίες δίνουν μια νέα διάσταση και δεδομένα για τις παρελθούσες περιβαλλοντικές συνθήκες, για τη διαθεσιμότητα τροφών, καθώς και για την κουλτούρα και την κοινωνία επίσης.

                                                                Η έλλειψη του ηλίου

Με το πέρασμα του χρόνου, σε ολόκληρο τον κόσμο, υπήρχαν  επιδημίες που πρόσβαλλαν παιδιά και προκαλούσαν παραμορφώσεις στα άκρα. Μια τέτοια ασθένεια ήταν και η λεγόμενη παραμορφωτική ραχίτιδα. Κύρια χαρακτηριστικά της ήταν η καμπύλωση των οστών των άκρων και των μηρών και ο ανυπόφορος πόνος.

Αιτία ήταν η έλλειψη του φωτός του ηλίου.

Ανθρωπολόγοι αναγνώρισαν τα σημάδια της ασθένειας σε απομεινάρια σκελετών σε περιοχές με υψηλό υψόμετρο και με περιορισμένη πρόσβαση στην ηλιακή ακτινοβολία, όπως σε Αγγλία, Γαλλία και Καναδά.

Φαινομενικά μπορεί το πρόβλημα να ξεπερνιόταν  και τα συμπτώματα να υποχωρούσαν. Ωστόσο, η κατάσταση αυτή αποτυπωνόταν στα δόντια, χωρίς να εξαφανίζεται ποτέ.

Τα ευρήματα

Μια ομάδα ερευνητών, με αρχηγό την Megan Brickley, καθηγήτρια ανθρωπολογίας στο πανεπιστήμιο McMaster του Ontario, εξέτασε τους σκελετούς 6 ανθρώπων.

Τα σώματα τους είχαν θαφτεί τον 18 αιώνα και 19 αιώνα σε νεκροταφεία  γνωστά, που περιείχαν περιπτώσεις ασθενών με ραχίτιδες και παραμορφώσεις που οφείλονταν στα χαμηλά επίπεδα της βιαταμίνης D στον οργανισμό.

Η ομάδα αρχικά προσδιόρισε ποιος μπορεί να έπασχε από αυτήν την αρρώστια των οστών. Στη συνέχεια, πραγματοποίησε αναλύσεις στα δόντια.

Τα έκοψε με ειδικά εργαλεία σε μικρά κομμάτια και έπειτα σε φέτες, οι οποίες δεν είχαν ούτε το πάχος ενός φύλλου χαρτιού.

Σειρά είχε η εξέταση στο μικροσκόπιο.

Τα ευρήματα ήταν συναρπαστικά. Η ομάδα βρήκε ότι ένας 24χρονος άνδρας, που είχε θαφτεί στο νεκροταφείο του Quebec ανάμεσα στο 1771 και το 1860, είχε περάσει  ραχίτιδα 4 φορές καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του.

Δύο φορές σε ηλικία 2 ετών, άλλη μια σε ηλικία 6 ετών και μια όταν ήταν 12 ετών, η οποία ήταν και η πιο σοβαρή.

«Όλα αυτά τα ανακαλύψαμε από ένα και μόνο δόντι, μετά από τόσα χρόνια» υποστηρίζει η Megan Brickley.

Οι επιστήμονες έφτασαν σε αυτά τα συμπεράσματα επειδή η ανάπτυξη των δοντιών διαμορφώνεται διαφορετικά και σχηματίζουν στα τοιχώματα τους κύστες και κύκλους σαν δαχτυλίδια με το πέρασμα των χρόνων και ανάλογα με τα προβλήματα υγείας που παρουσιάζονται.

«Όλες αυτές τις πληροφορίες που αποκτάμε από τις οδοντοστοιχίες, δεν μπορείς να τις έχεις από την εξέταση ενός σκελετού. Δεν είναι αρκετός. Δεν είναι φοβερό;», έχει δηλώσει χαρακτηριστικά ο Lori D’Ortenzio, ένας παλαιοπαθολόγος ο οποίος εργάστηκε πάνω σε αυτήν τη μελέτη.

Η κατανόηση του παρελθόντος μέσω των δοντιών πάντως, μπορεί να προσφέρει βοήθεια, ακόμα και λύσεις για την αντιμετώπιση ασθενειών και την παρακολούθηση της υγείας.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”:Εντυπωσιακά ευρήματα με αρχαία οδοντικά εμφυτεύματα που προέρχονταν από άλλους ανθρώπους και βόδια. Οι Ετρούσκοι ήταν οι πρώτοι που ασχολήθηκαν με την προσθετική οδοντιατρική και σταθεροποιούσαν τα δόντια με χρυσά ελάσματα