Τα δάνεια του 1821 από τους ξένους. Η αντιπαράθεση των μελών της επιτροπής που διαπραγματεύτηκε τα δάνεια στο Λονδίνο. Οι κατηγορίες για χλιδάτη ζωή και για “καραγκιόζηδες”

Τα πρώτα δάνεια της Ανεξαρτησίας στη «Μηχανή του Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα, 17 Φεβρουαρίου στις 21.00 στο COSMOTE HISTORY. Σε επανάληψη Κυριακή 23 Φεβρουαρίου στις 17.00.

Το 1823 και ενώ η επανάσταση ήταν σε πλήρη εξέλιξη, τα γρόσια τελειώναν και αποφασίστηκε από την Εθνοσυνέλευση του Άστρους η ανάγκη σύναψης δανείων στο Λονδίνο, για να καλυφθούν οι οικονομικές ανάγκες του απελευθερωτικού αγώνα.

Αποφασίστηκε ακόμα πως το δάνειο θα διαπραγματευόταν μία τριμελής επιτροπή, που θα εκπροσωπούσε την Ελλάδα στο εξωτερικό.

Η επιτροπή αποτελούνταν από τον Ιωάννη Ορλάνδο, τον Ανδρέα Λουριώτη και τον Ιωάννη Ζαΐμη.

Η επιλογή των τριών εκπροσώπων δεν ήταν τυχαία.

Κάθε μέλος αντιπροσώπευε και μια διαφορετική παράταξη της ελληνικής επανάστασης, δηλαδή των πολιτικών, των Υδραίων και των Μωραϊτών.

Ο Λουριώτης ήταν στενός συνεργάτης του Αλέξανδρου Μαυροκορδάτου, δηλαδή εκπροσωπούσε τους πολιτικούς.

Ο Ορλάνδος εκπροσωπούσε τους Υδραίους, οι οποίοι ήταν σύμμαχοι των πολιτικών.

Τέλος, ο Ζαΐμης ήταν ο εκπρόσωπος των Μωραϊτών, οι οποίοι όμως ήταν αντίπαλοι των άλλων δύο παρατάξεων.

Οι κακές σχέσεις μεταξύ της παράταξης των Μωραϊτών και της συμμαχίας των Υδραίων με τους πολιτικούς έγιναν εμφανείς πολύ γρήγορα, καθώς ο Ζαΐμης αποχώρησε από την επιτροπή, πριν ακόμα φτάσει στο Λονδίνο.

Τη θέση του πήρε ο Γεώργιος Σπανιολάκης, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.

Οι εντάσεις μεταξύ των τριών μελών και ιδιαίτερα του Σπανιολάκη με τον Λουριώτη συνεχίστηκαν καθ’ όλη τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τα δάνεια.

Κύρια αιτία της αντιπαράθεσης, εκτός από τα επιμέρους πολιτικά συμφέροντα, ήταν η στρατηγική που έπρεπε να ακολουθήσουν στις διαπραγματεύσεις.

Πιο συγκεκριμένα, ο Σπανιολάκης, που έμενε στο Παρίσι, κατηγορούσε συνεχώς τον Λουριώτη και τον Ορλάνδο, που είχαν εγκατασταθεί στο Λονδίνο, ότι σπαταλούσαν τα χρήματα της επανάστασης για να ζουν μέσα στην πολυτέλεια.

Στις επιστολές του προς τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο, ο Λουριώτης δεν χρησιμοποιούσε ποτέ το όνομα του Σπανιολάκη και τον αποκαλούσε μόνο «Καραγκιόζη», ενώ δικαιολόγησε τα έξοδα για τα οποία κατηγορούνταν, γράφοντας:

«Εδώ είναι όλον επείδειξις και επιφάνεια και όποιος δεν τη φυλάττη δεν γυρίζη κανείς να τον ιδή εις τα μούτρα και ας έχη τους θησαυρούς του κόσμου, έτσι λοιπόν δεν γίνονται δάνεια ή αν γίνουν, θα γίνουν αναλόγως γύφτικα».

Πριν την επανάσταση, ο Λουριώτης ζούσε στο Λιβόρνο και είχε πολλές συναναστροφές με την υπόλοιπη Ευρώπη ως πλούσιος έμπορος. Γι’ αυτό θεωρούσε ότι γνώριζε πολύ καλύτερα πώς να διαχειριστεί τους Λονδρέζους τραπεζίτες, από τους υπόλοιπους Έλληνες, που δεν είχαν ταξιδέψει ποτέ εκτός Ελλάδος.

Ο Λουριώτης σχολίασε και την αντιπαλότητα μεταξύ των παρατάξεων, οι οποίες θεωρούσε πως μακροπρόθεσμα θα ζημίωναν την προσπάθειά της Ελλάδας να συνάψει δάνειο με ευνοϊκούς όρους.

Έγραφε: «Ας αφήσωμεν μιαν φοράν το όνομα Νησιώτης, Ρουμελιώτης, Πελοποννήσιος και ας λέγωμεν τον δείνα Έλληνα».

ΤΟ ΠΡΟΣΤΙΜΟ

Μία δεκαετία μετά τη σύναψη των δανείων της επανάστασης, το 1835, όταν βασιλιάς της Ελλάδας ήταν ο Όθωνας, επανήλθε στο προσκήνιο το ζήτημα των εξόδων της επιτροπής.

Ο Σπανιολάκης κατηγόρησε τα άλλα δύο μέλη της επιτροπής, με αποτέλεσμα να οργανωθεί επίσημη κρατική έρευνα.

Τελικά, το ελεγκτικό συνέδριο τιμώρησε τον Ορλάνδο και τον Σπανιολάκη με πρόστιμο 28.768 λιρών, το οποίο όμως δεν πλήρωσαν ποτέ, καθώς ο Όθωνας παρείχε αμνηστία.

ΠΗΓΗ ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ: ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΕΡΕΥΝΩΝ

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Τα Δάνεια του Αγώνα. Ποια ήταν η πραγματική τους αξία και πως χρησιμοποιήθηκαν στον εμφύλιο πόλεμο μετά το 1821. Τα πλοία που δεν έφτασαν ποτέ στην Ελλάδα. Νέα εκπομπή.