ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ

Τα Χριστούγεννα που ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης πήγε να παραδώσει το διήγημά του και τον πέρασαν για άπορο. Η αντίδραση του διευθυντή της εφημερίδας όταν κατάλαβε το λάθος

Τα Χριστούγεννα που ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης πήγε να παραδώσει το διήγημά του και τον πέρασαν για άπορο. Η αντίδραση του διευθυντή της εφημερίδας όταν κατάλαβε το λάθος
ΜΗΧΑΝΗ ΤΟΥ ΧΡΟΝΟΥ
Πήγε ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στα γραφεία της εφημερίδας «Ακρόπολις» για να παραδώσει ένα χριστουγεννιάτικο διήγημα.

Ο Σταμάτης Σταματίου δεν τον αναγνώρισε και μάλιστα σχημάτισε την εντύπωση ότι ήταν κάποιος άπορος που πήγε να πάρει τις δέκα δραχμές για τα Χριστούγεννα, όπως όλοι οι φτωχοί της εποχής. Ο Παπαδιαμάντης τις πήρε, αλλά ήθελε να δώσει και το κείμενό του. Ακολουθεί ο χαρακτηριστικός διάλογος, όπως τον κατέγραψε ο Σταματίου:

– Κι᾿ αὐτά τί νά τά κάμω; Δέν τά θέλετε;
Καί μοῦ ἔδειχνε κάτι χαρτιά. Νόμισα πώς ἦταν πιστοποιητικά ἀπορίας.
– Κράτησέ τα, τοῦ εἶπα, εμᾶς δέν μᾶς χρειάζονται.
Ἐσείστηκε, λυγίστηκε ὀλίγο, ἔκανε, σκυφτός νά φύγῃ, ξαναγύρισε.
– Τότε ἀφοῦ δὲν σᾶς χρειάζονται αὐτά, ἐγώ μέ τί δικαίωμα θὰ πληρωθῶ;
– Δέν πειράζει, ἀρκούμεθα εἰς τόν λόγον σας. Χριστούγεννα εἶναι τώρα.
– Ναί, ἀλλὰ ἂν δὲν πάρετε αὐτά, ἐγώ δέν μπορῶ νά πάρω χρήματα.
– Μά δέν τά παίρνετε ἐσεῖς τά χρήματα, σᾶς τά δίνουμε ἐμεῖς!…
– Έ, τότε, πᾶρτε κι᾿ ἐσεῖς ἐτοῦτα πού μοῦ τά ζητήσατε.
Καί τά ἄφησε σιγά καί μαλακά ἀπάνω στό τραπέζι.
Ἐσκέφθηκα, μήπως τοῦ ζήτησε τίποτα πιστοποιητικά τό λογιστήριο.
– Μά τί εἶναι, ἐπί τέλους αὐτά, τοῦ λέω, πού πρέπει ἀπαραιτήτως νά τά πάρουμε;
– Τό διήγημα τῶν Χριστουγέννων, πού μοῦ ἐζητήσατε.
– Τό διήγημα τῶν Χριστουγέννων… καί ποιός εἶσθε σεῖς;
– Ο Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης!
– Ο ἴδιος;

– Ο ἴδιος καί ὁλόκληρος!

Ἔπεσε τό ταβάνι καί μέ πλάκωσε, ἡ πέννα ἔφυγε ἀπό τά χέρια μου, ὅλα ἐκεῖ μέσα, εἰκόνες, καρέκλες, βιβλία, ἐφημερίδες, σάν νά στροβιλίσθηκαν γύρω μου καὶ ἔκανα ὥρα νά συνέλθω.

Ὁ Ἀλέξανδρος Παπαδιαμάντης! Αὐτός ὁ πρίγκηψ τῶν Ἑλλήνων λογογράφων, πού τόν φανταζόμουνα ἀκτινοβολοῦντα, γελαστόν, ὡραῖον, καλοντυμένον, εὐτυχῆ, γεμάτον ἐγωϊσμόν, ἀέρα καί μεγαλοπρέπεια, αὐτός!… Αὐτὸς ὁ μαλακός, ὁ καλός, ὁ δειλός, ὁ φοβισμένος, καί τσαλακωμένος ἄνθρωπος, πού στεκότανε μέ συστολή μαθητοῦ ἐπιμελοῦς, ἐκεῖ ἐνώπιόν μου!…

Αὐτός, πού μᾶς ἔδωκε γλύκες πνευματικές καί συγκινήσεις ψυχικές, πού ἀνιστόρησε κόσμους θαλασσινούς, κι᾿ ἐζωντάνεψε, ἐμπρός μας, ἀνθρώπους μακρυνούς κι᾿ ἀγνώστους, πού τούς ἔκαμε δικούς μας, ἐντελῶς δικούς μας, σάν νά περάσαμε μιά ζωή μαζί, αὐτός σέ μιά τέτοια κατάστασι, ἐκεῖ ἐνώπιόν μου!…

Τοῦ ἕσφιξα τό χέρι χωρίς νά ἠμπορῶ οὔτε μιά λέξι νά προφέρω. Ἀπό τήν ταραχή μου καί τή σαστιμάρα μου οὔτε τό φῶς δέν ἄναψα. Αἰσθάνθηκα ἕνα τρεμουλιαστό χέρι να σφίγγῃ τό δικό μου καί τόν ἔχασα μέσα εἰς τό σκοτάδι… Ἔμεινε ὅμως πίσω μιά μοσχοβολιὰ κηριοῦ πού λυώνει ἐμπρός στίς ἅγιες εἰκόνες, κάτι ἀπό τοῦ καντηλιοῦ τό σβύσιμο, κάτι ἀπό θυμιατοῦ πέρασμα μακρυνό, μακρυνό πολύ…

Ο Παπαδιαμάντης φωτογραφημένος από τον Παύλο Νιρβάνα στην Δεξαμενή της Αθήνας το 1906. Δεξιά ο διευθυντής της εφ. Ακρόπολις Σ. Σταματίου

Ποιος ήταν ο Σταματίου

Ο Σταμάτης Σταματίου, γνωστότερος ως Σταμ. Σταμ. όπως υπέγραφε τα κείμενά του, γεννήθηκε το 1881 στη Ναύπακτο. Σπούδασε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τα λεφτά που έβγαζε από την εργασία του. Διακρίθηκε ως δημοσιογράφος, ευθυμογράφος και σκιτσογράφος.Σε νεαρή ηλικία άρχισε να δημοσιεύει σκίτσα στη «Διάπλαση των Παίδων», αλλά και λογοτεχνικά κείμενα. Λίγο αργότερα προσελήφθη στην εφημερίδα «Ακρόπολις» του Βλάση Γαβριηλίδη, όπου αργότερα έγινε και διευθυντής. Συνεργάσθηκε και με άλλες εφημερίδες και περιοδικά. Ο Σταματίου διακρίθηκε για το πηγαίο χιούμορ του, διαλέγοντας στα ευθυμογραφήματά του ως ήρωες πνευματώδεις και γραφικούς τύπους της ελληνικής υπαίθρου ή αφηγούμενος ιστορίες από το Στρατό, που τα χρόνια εκείνα είχε μεγάλη συμμετοχή σε πολεμικές επιχειρήσεις.

Η προτομή του Σταμάτη Σταματίου στο προαύλιο της Νομαρχίας Πέλλας

Ο πολεμιστής Σταματίου και η αρπαγή της κόκκινης σημαίας από τους Βούλγαρους
Ο Σταματίου υπηρέτησε ως στρατιώτης στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο και ως έφεδρος δεκανέας στο Β’ Βαλκανικό Πόλεμο παίρνοντας μέρος σε πολλές μάχες. Όπως περιγράφει ο Θρακιώτης δημοσιογράφος Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης, ο Σταματίου διακρίθηκε ιδιαίτερα στη μάχη της Στρώμνιτσας, όταν στις 10 Ιουλίου 1913, έβλεπε ότι στο αντίπαλο βουλγαρικό τμήμα με το οποίο πολεμούσαν υπήρχε μια κόκκινη σημαία.

Αυτή η σημαία τον προκάλεσε και τον εκνεύρισε. Έτσι, αποφάσισε να την πάρει. Ρίχτηκε στην μάχη που γινόταν με ξιφολόγχες, σώμα με σώμα, πάλεψε με τον βούλγαρο σημαιοφόρο, και την άρπαξε αν και δέχτηκε πολλά χτυπήματα. Αυτή η σημαία ήταν για τον Σταματίου το μεγάλο λάφυρο. Τιμητικά προήχθη σε λοχία για την ανδρεία του.

Η κόκκινη σημαία, που άρπαξε στη μάχη ο Σταματίου, σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας. Ανήκε στη Αρμενική Λεγεώνα, ένα σώμα Αρμένιων εθελοντών της Βουλγαρίας και έχει διαστάσεις 0,96Χ1,34 μ.

Η βουλγαρική σημαία – λάφυρο του πολέμου που άρπαξε ο Σταματίου στη μάχη της Στρωμνίτσας

Ο Σταμάτης Σταματίου υπήρξε έμπιστος του Ελευθερίου Βενιζέλου και ανέλαβε διάφορες σημαντικές κρατικές θέσεις.Το 1918 ανέλαβε νομάρχης Φλώρινας και στη διετία 1919-1920 νομάρχης Πέλλας. Όταν το 1920 ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές και ανέλαβαν οι Λαϊκοί, παύθηκε από την νομαρχία, στην οποία επανήλθε κατά τη διάρκεια της επαναστατικής κυβέρνησης των Γονατά- Πλαστήρα (1922-1923). Κατά την περίοδο αυτή ειδικά, βοήθησε αποφασιστικά τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής και του Πόντου να χτίσουν τα σπίτια τους αρχίζοντας μια νέα ζωή στις καινούργιες πατρίδες. Επέβλεπε ο ίδιος τα έργα και επικοινωνούσε με τους πρόσφυγες για τα προβλήματά τους. Το 1924-1925 ανέλαβε νομάρχης Δράμας και παύθηκε αργότερα από τη δικτατορία του Θεόδωρου Πάγκαλου. Το 1930-1933 ήταν νομάρχης Ρεθύμνου.

Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940, έστελνε ανταποκρίσεις από το Πόγραδετς.

Κατά τη διάρκεια της Κατοχής άρχισε η επιδείνωση της υγείας του. Πέθανε σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης τον Οκτώβριο του 1946.

Ήταν μέλος της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών και του Συνδέσμου Σκιτσογράφων.

Για τη εθνική προσφορά του το 1919 του είχε απονεμηθεί ο Αργυρός Σταυρός του Τάγματος του Σωτήρος. Ως νομάρχης Φλώρινας το 1918 τιμήθηκε από την Γαλλική κυβέρνηση με τον τίτλο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής.

Ειδήσεις σήμερα:

Ακολουθήστε την mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr