Τα χελιδόνια διασχίζουν όλη την Σαχάρα και το Αιγαίο για να έρθουν σ΄εμάς. Το μυστικό της πτήσης και του χτισίματος της φωλιάς. Πως τιμωρούνται ασυνείδητοι που τις γκρεμίζουν

Τα χελιδόνια διανύουν χιλιάδες χιλιόμετρα πάνω από ερήμους και θάλασσες για να φτάσουν στη Μεσόγειο και να φωλιάσουν, συχνά στην ίδια ακριβώς φωλιά, ενώ τα μικρά τους επιστρέφουν στον τόπο όπου γεννήθηκαν.

Σύμφωνα με την Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, η καταστροφή φωλιών χελιδονιών, ακόμα και με νεοσσούς μέσα, είναι ένα σύνηθες δυσάρεστο φαινόμενο. Η νομοθεσία για την προστασία των άγριων πουλιών επιβάλλει την προστασία όχι μόνο των ίδιων των πουλιών που ζουν σε φυσική κατάσταση σε όλη την ελληνική επικράτεια, αλλά και των αβγών, των φωλιών και των ενδιαιτημάτων τους.

Για τα είδη αυτά ορίζεται ρητά ότι ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η ολική η μερική καταστροφή των φωλιών τους. Στους παραβάτες των διατάξεων που ορίζουν την προστασία των πουλιών και των φωλιών τους επιβάλλονται διοικητικά πρόστιμα 500-1.000 ευρώ, ενώ επιπλέον οι πράξεις αυτές είναι ποινικά κολάσιμες και τιμωρούνται με φυλάκιση 20 ημερών έως 1 έτος και χρηματική ποινή.

Διαβάστε επίσης: Αυτοψία στην άγνωστη δρακόλιμνη του Γράμμου. Στα νερά της ζει ένα σπάνιο είδος σαλαμάνδρας και η περιοχή είναι κατάφυτη από οξιές. Πτήση πάνω από τη λίμνη Μουτσάλια

Τα χελιδόνια ξεκινούν από την Αφρική, νότια της Σαχάρας σε μεγάλα σμήνη για να φτάσουν την άνοιξη στην Ελλάδα. Το ίδιο μεγάλο ταξίδι κάνουν και το φθινόπωρο, όταν φεύγουν. Συνολικά το ταξίδι τους ξεπερνά τα 20.000 χλμ!

Τα 4 από τα 5 είδη φτιάχνουν τη φωλιά τους από πηλό (λάσπη) ενώ μόνο το ένα (το οχθοχελίδονο) ανοίγει τρύπες στο έδαφος συνήθως εκεί που υπάρχει νερό. Μαζεύουν μικρά κομμάτια λάσπης από κάποιο κοντινό σημείο και τους μεταφέρουν εκεί που θέλουν να χτίσουν τη φωλιά τους. Χρειάζονται 700 – 1500 σβόλους για την κάθε φωλιά. Το «χτίσιμο» μπορεί να κρατήσει έως 16 ημέρες.

Το μεγάλο ταξίδι των χελιδονιών διαρκεί αρκετές εβδομάδες. Πριν ξεκινήσουν από την Αφρική, πρέπει να είναι γεμάτα ενέργεια, δηλαδή να έχουν φάει πολλά πλούσια μυγογεύματα! Εξάλλου, ένα τέτοιο ταξίδι απαιτεί αρκετές στάσεις για ξεκούραση, νερό και φαγητό.

Ποιους κινδύνους αντιμετωπίζουν στο ταξίδι τους

Διάσχιση της θάλασσας. Ξεκινούν λοιπόν για το μακρύ ταξίδι τους. Δυστυχώς, πρέπει να διανύσουν το Αιγαίο, δηλαδή μια μεγάλη απόσταση που καλύπτεται κυρίως από θάλασσα. Τα χελιδόνια χρειάζονται αρκετή ενέργεια για να διασχίσουν τη θάλασσα, διότι αν κουραστούν και δε βρίσκεται κάποιο νησάκι κοντά τους να ξεκουραστούν θα πέσουν στη θάλασσα και θα πνιγούν.

Μέσα σ’ αυτή τη τεράστια απόσταση που διανύουν τα χελιδόνια κάθε χρόνο αντιμετωπίζουν προβλήματα που κάνουν το ταξίδι τους πιο δύσκολο.

Σκεφτείτε ότι πρέπει να έρθουν αντιμέτωπα με αρπακτικά πουλιά, καταιγίδες και δυνατούς ανέμους. Πρέπει να διασχίσουν τεράστιες ερήμους, όπως τη Σαχάρα και ανεμοδαρμένες θάλασσες όπως το Αιγαίο. Η λίστα με τις δυσκολίες δε σταματά όμως εδώ, πολλά από τα μέρη που θα μπορούσαν να ξεκουραστούν έχουν καταστραφεί ή ρυπανθεί με αποτέλεσμα πολλά από τα χελιδόνια να μη τα καταφέρουν, αλλά ακόμη και αυτά που φτάνουν στο προορισμό τους συναντούν όλο και λιγότερα μέρη που θα μπορούσαν να φωλιάσουν.

Ποια είναι η σχέση του ανθρώπου με τα χελιδόνια;

Από παλιά οι άνθρωποι είχαν συνδυάσει την άφιξη των χελιδονιών με την άνοιξη. Αυτό και μόνο θα αρκούσε για να καταλάβουμε γιατί τα χελιδόνια είναι τόσο αγαπητά στους ανθρώπους. Δεν είναι όμως μόνο αυτό… Κάντε έναν απλό υπολογισμό: ένα μικρό χελιδόνι σε μια μπουκιά τρώει παραπάνω από 50 κουνούπια και μύγες! Φανταστείτε πόσα έντομα τρώει μια χελιδονο-οικογένεια με 3 – 6 μικρά σε μία ολόκληρη ημέρα. Τι θα γινόταν αν δεν έρχονταν τα χελιδόνια μια χρονιά.

Τι μπορούμε να κάνουμε εμείς γι’ αυτά;

• Φτιάχνουμε και τοποθετούμε ταΐστρες και ποτίστρες
• Προσέχουμε και δε ρυπαίνουμε τους ανοιχτούς χώρους που επισκεπτόμαστε
• Οργανώνουμε εθελοντικές δράσεις καθαρισμού των κοντινών μας πάρκων
• Φτιάχνουμε φωλιές και τις τοποθετούμε σε σημεία όπου οι άνθρωποι δεν έχουν εύκολη πρόσβαση
• Προσπαθούμε να κάνουμε το σχολείο ή την αυλή του σπιτιού μας όσο πιο φιλόξενη για τα μικρά πουλιά
• Ενημερώνουμε τους φίλους και την οικογένεια μας για τα προβλήματα αυτά και τους τρόπους αντιμετώπισής τους

Πηγή: Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία 

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ”: Τι σχέση έχουν οι σπίνοι με τη θεωρία της εξέλιξης; Το ταξίδι του Δαρβίνου στα νησιά Γκαλάπαγκος και τα πουλιά που τον ενέπνευσαν να διατυπώσει τη θεωρία της εξέλιξης …