Τα ανθρωπάκια του Γαΐτη, που τον συνέκριναν με τον Πικάσο και τον Βαν Γκόγκ. Έλεγε ότι “ο κόσμος δεν θέλει να βλέπει τον εαυτό του ανθρωπάκι, αλλά είναι”

Ενάντια στο κατεστημένο και σε κάθε μορφή καταπίεσης της ανθρώπινης υπόστασης. Ο Γιάννης Γαΐτης υπήρξε καλλιτέχνης με ιδιαίτερες ευαισθησίες.

Γεννήθηκε στην Αθήνα, στις 4 Μαρτίου 1923 – με καταγωγή από την Τήνο.

Δεν συμβιβάστηκε ποτέ με την “μαζική κονσερβοποίηση” της κοινωνίας και αντιδρούσε μέσα από τα έργα του.

“Φροντίστε να σωθείτε, να σωθούμε. Οι άνθρωποι, πλέον, έχουν γίνει ένας αριθμός”, τόνιζε στις σπάνιες συνεντεύξεις του.

Με 80 προσωπικές εκθέσεις σε όλο τον κόσμο και 4.500 έργα, από τα οποία, όπως έλεγε, αναγκάστηκε να πουλήσει τα 4.000 για να μπορέσει να ζήσει και να εξελίξει την τέχνη του.

Το 1942, ξεκίνησε τις σπουδές του στη Σχολή Καλών Τεχνών, με δάσκαλο τον Κωνσταντίνο Παρθένη. Ύστερα από δυο χρόνια σταμάτησε, επειδή δεν του άρεσε ο τρόπος με τον οποίο δίδασκαν κάποιοι καθηγητές. Κατά τη γνώμη του υπήρχε στασιμότητα και καμία διάθεση για δημιουργία.

Συνέχισε να πηγαίνει έργα του στον Παρθένη, τον οποίο εκτιμούσε απεριόριστα.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: “Η τέχνη και η ποίηση δεν μας βοηθούν να ζήσουμε, αλλά μας βοηθάνε να πεθάνουμε”. Η συναρπαστική ζωή του Ν. Εγγονόπουλου, που πολέμησε στην πρώτη γραμμή και δραπέτευσε από τoυς Γερμανούς 

Την περίοδο της κατοχής, εντάχθηκε στην ΕΠΟΝ. Στον εμφύλιο, λόγω πολιτικών πεποιθήσεων, αναγκάστηκε να κρυφτεί στο εξοχικό θείου του στην Κηφισιά για να μην τον πιάσουν. Έπειτα, έφυγε στο Παρίσι. Εκεί, επηρεασμένος και από άλλα καλλιτεχνικά ρεύματα, παρακολούθησε μαθήματα στην Académie de la Grande Chaumiére και πειραματίστηκε με τον αφηρημένο εξπρεσιονισμό, τον σουρεαλισμό και τον κυβισμό.

Στους φίλους στην Ελλάδα έγραφε: «Στην Ελλάδα ήμουν είκοσι χρόνια μπροστά, εδώ είμαι είκοσι χρόνια πίσω». Στην πόλη του φωτός έμεινε για 20 χρόνια. Ο Γάλλος κριτικός Ζακ Υστ, έγραφε:

«Με τον Γαΐτη, όπως στον Βαν Γκογκ, τα πράγματα έχουν νόημα βασανιστικό και, όπως στον Πικάσο και τους σουρεαλιστές, παραμορφώνονται έτσι που με το να γίνονται παράξενα μας αγγίζουν περισσότερο».

Σταδιακά, στράφηκε στο γεωμετρικό σχέδιο. Στα τέλη της δεκαετίας του 1960, δημιουργεί το πρώτο του “ανθρωπάκι”, με το οποίο έγινε γνωστός στο ευρύ κοινό. Έγινε το σύμβολο της εικαστικής του γλώσσας. Μια ανδρική μορφή με γραβάτα, κοστούμι και καπελάκι. Για τον δημιουργό, εξέφραζε την υπαρξιακή μοναξιά των ανθρώπων.

«Σήμερα κάνω το ανθρωπάκι. Δεν έχω τη δύναμη να το αλλάξω, γιατί το ανθρωπάκι με αντιπροσωπεύει απόλυτα… Τώρα, αν αυτά τα έργα μου αρέσουν ή δεν αρέσουν, αυτό είναι άλλη παράγραφος. Γιατί ο κόσμος δεν θέλει να βλέπει τον εαυτό του ανθρωπάκι. Γιατί σου λέει: εγώ δεν είμαι αυτός…Και όμως είναι». 

Ο Γιάννης Γαΐτης, έφυγε στις 22 Ιουλίου 1984, χτυπημένος από τον καρκίνο, έξι μόλις μέρες μετά τα εγκαίνια της έκθεσής του στην Εθνική Πινακοθήκη.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Σκόπας. Ο σπουδαίος γλύπτης από την Πάρο που έζησε στη «σκιά» του Πραξιτέλη. Φιλοτέχνησε τη Νίκη της Σαμοθράκης, τον ναό της Αλέας Αθηνάς στην Τεγέα και το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού, που υπήρξε ένα από τα 7 θαύματα του κόσμου