Τα αιωνόβια πλατάνια πεθαίνουν πριν γεράσουν. Ποιος είναι ο μύκητας που τα “σκοτώνει”. Δείτε αποκαλυπτικά πλάνα από την Ήπειρο (drone)

Μία από τις μεγαλύτερες απειλές που αντιμετωπίζουν τα δέντρα είναι οι ασθένειες που τους προκαλούν οι μύκητες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το λεγόμενο “μεταχρωματικό έλκος του πλατάνου” που οφείλεται στον μύκητα Ceratocystis platani.

Από το 2003, όταν εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, ο μύκητας έχει προσβάλλει και νεκρώσει χιλιάδες πλατάνια στην Πελοπόννησο, στη Θεσσαλία και στην Ήπειρο. Ειδικά όσον αφορά την Ήπειρο, η ασθένεια καταγράφηκε για πρώτη φορά το καλοκαίρι του 2010, στους νομούς Ιωαννίνων και Θεσπρωτίας.

Το πλέον εμφανές σύμπτωμα είναι ο ξαφνικός μαρασμός ενός τμήματος της κόμης. Εμφανίζεται συνήθως την άνοιξη και το καλοκαίρι που οι ανάγκες του δέντρου σε νερό είναι αυξημένες.

Τα φύλλα κιτρινίζουν πρόωρα και μαραίνονται. Πολύ συχνά την άνοιξη, ένα κλαδί ή ολόκληρο το δέντρο μπορεί να μην αναβλαστήσει καθόλου. Οι νέοι οφθαλμοί μπορούν ξαφνικά να μαραθούν και να νεκρωθούν πριν ακόμη αναπτυχθούν.

Ο συνεργάτης μας Chris.P-Life After Gravity έκανε αυτοψία στην Ήπειρο και κατέγραψε στο ακόλουθο βίντεο drone τα πλατάνια που έχουν προσβληθεί από το μεταχρωματικό έλκος του πλατάνου. Οι εικόνες προκαλούν θλίψη και προβληματισμό:

Ποιος είναι ο μύκητας που καταστρέφει τα πλατάνια

Ο Ceratocystis platani αποτελεί μια τεράστια απειλή για τα φυσικά οικοσυστήματα πλατάνου, αλλά και για τα δέντρα που φύονται σε πλατείες, πάρκα και χώρους αναψυχής. Θεωρείται αυτόχθον είδος της Βόρειας Αμερικής και πιθανότατα εισήχθη από τις ΗΠΑ στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.

Το συγκεκριμένο παθογόνο αναπτύσσεται μέσα στο ξύλο των δέντρων και προσβάλλει τις ρίζες, τον κορμό και τα κλαδιά τους. Προξενεί νέκρωση του φλοιού και δημιουργία ελκών. Έχει τη δυνατότητα να νεκρώσει δέντρα οποιουδήποτε μεγέθους και ηλικίας.

 Τα νεαρά δέντρα “πεθαίνουν” σε χρόνο μικρότερο των δύο ετών. Τα μεγαλύτερα επιβιώνουν περισσότερο, ωστόσο ο “θάνατός” τους είναι αναπόφευκτος.

Οι προειδοποιήσεις των επιστημόνων

Σύμφωνα με τους ειδικούς, ο σημαντικότερος παράγοντας διασποράς του παθογόνου είναι τα μηχανήματα εκσκαφής και τα εργαλεία κοπής κλάδων. Το μεταχρωματικό έλκος του πλάτανου έχει προκαλέσει τεράστιες καταστροφές σε χώρες όπως η Ιταλία και η Γαλλία.

Χωρίς τη λήψη άμεσων και δραστικών μέτρα, μία τεράστια οικολογική καταστροφή θα βρίσκεται προ των πυλών, προειδοποιούν οι επιστήμονες.

Σύμφωνα με τον δασολόγο, Παναγιώτη Τσόπελα, “η αντιμετώπιση της ασθένειας είναι εφικτή όταν γίνει έγκαιρη διάγνωση και ο αριθμός των προσβεβλημένων δένδρων είναι περιορισμένος. Επειδή η ασθένεια είναι θανατηφόρος, ο μόνος τρόπος αντιμετώπισης είναι η άμεση υλοτομία και καταστροφή όλων των προσβεβλημένων δένδρων, αλλά και των γειτονικών τους υγιών.

Σε αυτά επιπλέον πρέπει να νεκρωθεί το ριζικό τους σύστημα με τη χρήση χημικών σκευασμάτων (ζιζανιοκτόνων). Έτσι εμποδίζεται η διάδοση του παθογόνου στα γειτονικά δένδρα διαμέσου των ριζών, διότι ο μύκητας δεν μπορεί να αποικίσει τις νεκρές από το ζιζανιοκτόνο ρίζες“.

Με πληροφορίες από: Αποθετήριο Θεόφραστος, Δασαρχείο και Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων

Πηγή κεντρικής φωτογραφίας:  πάρκο Αγίου Γεωργίου Φιλιππιάδας δίπλα στο Ρωμαϊκό υδραγωγείο Νικόπολης. Φωτο: Μηχανή του Χρόνου