Τα αδέλφια Μc Donalds πούλησαν όλα τα δικαιώματα της επιχείρησης όταν είχαν μόλις 8 καταστήματα. Ποιος είναι ο άνθρωπος που τα αγόρασε και δημιούργησε μια τεράστια οικονομική αυτοκρατορία

Μέχρι τα 52 του πουλούσε μηχανές μιλκσέικ. Το 1954 επισκέφθηκε ένα ταχυφαγείο που ήταν από τους καλούς πελάτες του και ήθελε να γνωρίσει τους ιδιοκτήτες του.

Η αλυσίδα εστιατορίων τότε είχε 8 καταστήματα. Σήμερα η εταιρεία αποτελεί τη μεγαλύτερη αλυσίδα εστιατορίων ταχείας εστίασης στον κόσμο. Ο Ρέι Κροκ δημιούργησε μια αυτοκρατορία δισεκατομμυρίων. Δεν έφτιαξε τα εστιατόρια, αλλά τα βρήκε στο δρόμο του, κατάφερε να τα εξαπλώσει από το τοπικό σε εθνικό επίπεδο και στη συνέχεια στο παγκόσμιο φαινόμενο των Μac Donalds.

Στην Αμερική μετά τη μεγάλη οικονομική ύφεση τα σημεία που πουλούσαν χάμπουργκερ ήταν συνήθως βρώμικα καταγώγια στα οποία τριγυρνούσαν κακοποιοί και μαζεύονταν για να καπνίσουν. Όταν τα αδέρφια Mc Donald άνοιξαν το δικό τους χώρο το 1937 κοντά στη Μονρόβια της Καλιφόρνιας αποφάσισαν να αλλάξουν την εικόνα και να πρωτοτυπήσουν. Η οικογενειακή επιχείρηση ήταν καθαρή, οι πάγκοι πάντα συμμαζεμένοι και το γρήγορο φαγητό που ετοίμαζαν ζεστό και φθηνό. Το 1940 το εστιατόριο μεταφέρθηκε στην Πασαντίνα και τότε μετονομάστηκε σε Mc Donalds. Το μενού δεν είχε πολλές επιλογές. Περιόριζε τους πελάτες σε τηγανητές πατάτες και χάμπουργκερ στην τιμή των 15 λεπτών.

Yπηρέτησε στον Ερυθρό Σταυρό μαζί με τον Γουολτ Ντίσνευ

Η επιχείρηση έμελλε να αλλάξει πρόσωπο όταν τα αδέρφια Μακ και Ντικ ΜακΝτόναλντ συνάντησαν έναν πωλητή από το Ιλινόις. Ο Ρέι Κροκ πάλευε με κάθε μέσο να ζήσει την οικογένειά του. Μεγαλωμένος σε μία οικογένεια μεταναστών είχε μάθει από μικρός να αγωνίζεται για να επιβιώνει. Στα 15 του, κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, δήλωσε ψεύτικη ηλικία και υπηρέτησε τον Ερυθρό Σταυρό ως οδηγός ασθενοφόρου. Εκεί συνάντησε έναν ακόμη νεαρό που δήλωσε μεγαλύτερος από όσο ήταν για να καταταχθεί. Αυτός ήταν ο Γουόλτ Ντίσνευ. Οι δύο νέοι κράτησαν επαφή μέχρι που σταμάτησαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στον Ερυθρό Σταυρό όταν ο πόλεμος σταμάτησε. Στα μεταπολεμικά χρόνια ο Ρέι Κροκ ξεκίνησε να δουλεύει ως πωλητής μηχανών για μιλκσέικ.

Καθώς οι πωλήσεις στην εταιρεία που εργαζόταν έπεφταν κατακόρυφα, υπήρχε μια επιχείρηση που συνέχιζε να αγοράζει τα προϊόντα του μαζικά. Ο Ρέι Κροκ αποφάσισε να γνωρίσει τους ιδιοκτήτες της. Πήγε στην Καλιφόρνια και συνάντησε τα αδέρφια Μακ Ντόναλντ. Εντυπωσιάστηκε από το ταχύτατο σύστημα παρασκευής φαγητού που είχαν αναπτύξει και πίστεψε ότι υπήρχε η προοπτική για την εκκίνηση ενός “franchise”. Κατόρθωσε λοιπόν να πάρει την εταιρία από τα αδέρφια Μακ Ντόναλτ και να δημιουργήσει μια αυτοκρατορία δισεκατομμυρίων.

Ο χωρισμός, η εμμονή με τη δουλειά και η εξάπλωση των εστιατορίων

Η αλυσίδα εστιατορίων είχε ήδη 8 καταστήματα. Ο Ρέι Κροκ ξεκίνησε να επισκέπτεται τα εστιατόρια συχνά, να μιλά στους πελάτες του και έτσι να διαπιστώνει ότι όλοι τους προτιμούσαν την επιχείρηση επειδή προσέφερε φθηνά και λαχταριστά μπέργκερ. Ονειρεύτηκε μια τεράστια αλυσίδα εστιατορίων το καθένα από τα οποία θα χρησιμοποιούσε 5-8 από τις μηχανές μιλκσέικ που πουλούσε. Αρχικά αγόρασε ένα από τα καταστήματα των αδερφών Μακ Ντόναλντ μέχρι που κατάφερε να τους πείσει να του πουλήσουν τα αποκλειστικά δικαιώματα της εταιρείας.

Ήταν 52 ετών, υπέφερε από διαβήτη και αρθρίτιδα. Παρόλα αυτά γνώριζε ότι δεν μπορούσε να χάσει την ευκαιρία που είχε μπροστά του. Αγόρασε από τα αδέλφια την εταιρεία έναντι 2.7 εκατ. δολαρίων. Ο Κροκ ήταν εμμονικός με τη δουλειά του και αναπόφευκτα έλειπε πολλές ώρες από την οικογένειά του. Η πρώτη του γυναίκα είχε αντιταχθεί με την απόφαση του να βγαίνει όλη τη μέρα στους δρόμους και να πουλάει μηχανές μιλκσέικ. Όταν ξεκίνησε να ασχολείται με το φραντσάιζ η κατάσταση επιδεινώθηκε. Η αγορά της εταιρείας το 1961 οδήγησε τη γυναίκα του στην απόφαση να τον χωρίσει.

Η εξάπλωση των εστιατορίων είχε ήδη ξεκινήσει. Ο Ρέι Κροκ έστειλε τότε ένα γράμμα στον παλιό του φίλο Γουόλτ Ντίσνευ. Θέλησε να συμπεριλάβει τα εστιατόριά του στον χώρο της Ντίσνευ. Σύμφωνα με μία εκδοχή, ο Ντίσνευ ήθελε να πουλήσει τις τηγανητές πατάτες 5 λεπτά πιο ακριβές για να βγάζει και εκείνος κέρδος, κάτι το οποίο ο Κροκ δεν δέχτηκε, καθώς δεν θέλησε να επιβαρύνει τους πελάτες του. Ο δημοσιογράφος Έρικ Σλόσσερ έγραψε στο βιβλίο του “Fast Food Nation” ότι η προσφορά των Μακ Ντόναλτ δεν έγινε από την αρχή δεκτή.

Ο Κροκ κατάφερε να κάνει ακόμα μεγαλύτερη την εταιρεία, ανοίγοντας το 1967 το πρώτο κατάστημα εκτός ΗΠΑ, στη Βρετανική Κολομβία του Καναδά, ενώ το 1971 άνοιξε στο Άμστερνταμ το πρώτο κατάστημα στην Ευρώπη. Στην Ελλάδα τα πρώτα Mc Donalds άνοιξαν στις 12 Νοεμβρίου 1991 στην πλατεία Συντάγματος, ενώ λίγους μήνες αργότερα εγκαινιάστηκε το κατάστημα στο Πασαλιμάνι.

To πανεπιστήμιο του Χάμπουργκερ

Για να μπορέσει κανείς να πάρει άδεια φραντσάιζ ήταν υποχρεωμένος να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο του Χάμπουργκερ. Η ιδέα ανήκε στον Ρέι Κροκ. Δεν εκτιμούσε καθόλου όσους είχαν πτυχίο στην Διοίκηση Επιχειρήσεων και έτσι αποφάσισε να διδάξει εκείνος την τεχνική της επιτυχίας. Ο πρώτος μήνας διδασκαλίας απαιτούσε 32 ώρες εκπαίδευσης στους υπαλλήλους των εστιατορίων. Μέσα από τα μαθήματα δημιουργήθηκαν πολλές από τις πιο διάσημες συνταγές των Μακ Ντόναλτ, όπως για παράδειγμα είναι το Big Mac.

Ενίσχυσε την καμπάνια του Νίξον

Ο επιχειρηματίας συνδέθηκε και με την πολιτική ζωή της Αμερικής. Όταν ο πρόεδρος Νίξον άσκησε βέτο για νομοσχέδιο που να ορίζει τον κατώτατο μισθό, κάτι που έπρεπε να περάσει από το Κογκρέσο, ο Κροκ κατηγορήθηκε ότι είχε επηρεάσει τον πρόεδρο με τα λεφτά του. Οι κατηγορίες ήρθαν στην επιφάνεια από το γεγονός ότι ο Κροκ είχε συνεισφέρει στην καμπάνια επανεκλογής του Νίξον 225.000 δολάρια, πριν προχωρήσει το νομοσχέδιο με τον μισθό.

Ως προς τη συνεισφορά του στην κοινωνία, ίδρυσε το “Τhe Kroc Foundation”, το οποίο συνέβαλε στη μάχη κατά του διαβήτη, του αλκοολισμού και άλλων παθήσεων που επιβάρυναν τους πολίτες.

Ο φιλανθρωπικός αυτός οργανισμός οδήγησε στη δημιουργία του Ronald McDonald House, που ακόμα και σήμερα συνεχίζει να φροντίζει παιδιά που υποφέρουν από σοβαρές ασθένειες. Ο Ρέι Κροκ πέθανε στις 14 Ιανουαρίου 1984 και άφησε περιουσία 500 εκατομμυρίων δολαρίων. 

Διαβάστε ακόμη στη “ΜτΧ”: Ποιο ήταν το fast food των Βυζαντινών και τι έπιναν για να ξεδιψάσουν; Ποιο ήταν το πιτεράτο ψωμί και πως υπολόγιζαν τις μερίδες στις ταβέρνες. Οι αρχές τιμωρούσαν τους παραβάτες με κούρεμα και μαστίγωμα