Συνελήφθη ο διαβόητος διακινητής μεταναστών «Σκορπιός» μετά τη συνέντευξη στο BBC. Τον εντόπισαν στο Κουρδιστάν

Ένας από τους διαβόητες διακινητές μεταναστών με έδρα το ιρανικό Κουρδιστάν συνελήφθη από τις τοπικές αρχές, λίγες ημέρες μετά το ρεπορτάζ του BBC για τη δράση του.

Ο Μπαρζάν Ματζίντ, ο οποίος ήταν γνωστός με το ψευδώνυμο «Σκορπιός», συνελήφθη το πρωί της Κυριακής έξω από το σπίτι του, όπως αναφέρει το βρετανικό δίκτυο.

Το δίκτυο του Ματζίντ είχε φέρει στην Ευρώπη χιλιάδες ανθρώπους, μέσα σε άθλιες συνθήκες και αφού είχαν καταβάλει τεράστια ποσά ο καθένας από αυτούς. Πολλές εκατοντάδες άνθρωποι είχαν περάσει το Στενό της Μάγχης σε βάρκες ή κρυμένοι σε φορτηγά. Σε άλλες περιπτώσεις, τους είχε οδηγήσει από την Τουρκία στην Ελλάδα.

Την περασμένη εβδομάδα δύο συντάκτες του BBC τον είχαν εντοπίσει στη Σουλεϊμανίγια στο Ιράκ. Είπε είχε μεταφέρει χιλιάδες μετανάστες στη Μάγχη: «Ίσως χίλιους, ίσως 10.000. Δεν ξέρω, δεν μέτρησα», είπε.

Έδειχνε μάλιστα να αδιαφορεί για τα θύματα: «Είναι γραμμένο από τον Θεό πότε θα πεθάνεις, αλλά ο Θεός δεν σου λέει “μπες στη βάρκα”».

Μέλος της περιφερειακής κυβέρνησης του Κουρδιστάν δήλωσε ότι οι αξιωματούχοι μπόρεσαν να χρησιμοποιήσουν τα ευρήματα του BBC για να εντοπίσουν τον Ματζίντ. Εξετάζουν μάλιστα την πιθανότητα να τον ανακρίνουν και αξιωματούχοι από ευρωπαϊκές χώρες.

Παρά το ότι ευρωπαϊκές χώρες είχαν προσπαθήσει να εξαρθρώσουν το δίκτυο του «Σκορπιού», ο ίδιος παρέμενε ασύλληπτος. Πριν μάλιστα από τη συνέντευξη στο BBC ήταν άγνωστο πού ακριβώς ζούσε.

Το ρεπορτάζ του BBC

Για τους δημοσιογράφους του BBC, τη Σου Μίτσελ και τον Μπεν Μιλν η συνάντηση με τον «Σκορπιό» αυτή φαινόταν αδιανόητη λίγους μήνες νωρίτερα, όπως εξηγούν σε εκτενές άρθρο τους.

Για αρκετά χρόνια, αυτός και η συμμορία του είχαν σχεδόν τον πλήρη έλεγχο της εμπορίας ανθρώπων – χρησιμοποιώντας φορτηγά και λέμβους – κατά μήκος της Μάγχης.

Συνολικά, περισσότεροι από 70 μετανάστες έχουν χάσει τη ζωή τους διασχίζοντας με αυτοσχέδιες βάρκες τη διαδρομή αυτή από το 2018. Τον περασμένο μήνα, μάλιστα, πέντε άνθρωποι πνίγηκαν στα ανοιχτά των γαλλικών ακτών, μεταξύ των οποίων ένα επτάχρονο κορίτσι.

Mόνο στις 6 Μαρτίου φέτος, 60 μετανάστες κατάφεραν να διασχίσουν τη Μάγχη με ένα μικρό σκάφος.

Όπως σχολιάζει το βρετανικό δίκτυο, δεκάδες χιλιάδες μετανάστες προσπαθούν να διασχίσουν τη Μάγχη κάθε χρόνο.

Πρόκειται για ένα επικίνδυνο ταξίδι, αλλά για όσους ασχολούνται με την εμπορία ανθρώπων μπορεί να είναι αρκετά προσοδοφόρο. Μπορούν να χρεώσουν 6.000 λίρες το άτομο (περίπου 7.000 ευρώ) για την διέλευση με σκάφος. Αν σκεφτούμε ότι το 2023 επιχείρησαν αυτό το ταξίδι σχεδόν 30.000 άτομα, μπορούμε να πάρουμε μία γεύση από το κέρδος τους.

Στα ίχνη του «Σκορπιού»

Το ενδιαφέρον τους για τον «Σκορπιό», υποστηρίζουν οι δημοσιογράφοι του BBC, ξεκίνησε όταν συναντήσαμε ένα μικρό κορίτσι σ’ έναν από τους καταυλισμούς μεταναστών κοντά στο Καλαί, στη βόρεια Γαλλία.

Το παιδί κόντεψε να πεθάνει προσπαθώντας να διασχίσει τη Μάγχη με μια φουσκωτή λέμβο. Η βάρκα ήταν μεταχειρισμένη και φθηνή. Αγοράστηκε στο Βέλγιο και τα 19 άτομα που επέβαιναν σε αυτήν, δεν είχαν σωσίβια.

Ποιος θα έστελνε ανθρώπους στη θάλασσα να ταξιδέψουν έτσι, διερωτώνται οι Βρετανοί δημοσιογράφοι

Κάθε φορά που οι αρχές του Ηνωμένου Βασιλείου συλλαμβάνουν παράνομους μετανάστες, κατάσχουν τα κινητά τους για να τα επιθεωρήσουν. Από το 2016 και μετά, ο αριθμός αυξάνεται συνεχώς.

Η δημοσιογράφος του BBC Σου Μίτσελ και ο εθελοντής υπερασπιστής ανθρωπίνων δικαιωμάτων Ρομπ Λόρι έκαναν τεράστιες προσπάθειες για να εντοπίσουν τον πλέον καταζητούμενο διακινητή μεταναστών στην Ευρώπη.

Ο γενειοφόρος άνδρας με το κωδικό όνομα «Σκορπιός» κατάφερε να περάσει παράνομα πολλούς μετανάστες στο Ηνωμένο Βασίλειο και εν συνεχεία τράπηκε σε φυγή.

Ο Μάρτιν Κλαρκ, ανώτερος αξιωματικός ερευνών στην Εθνική Υπηρεσία Εγκλήματος (NCA) του Ηνωμένου Βασιλείου δήλωσε στο BBC ότι οι αρχές άρχισαν να συνειδητοποιούν περισσότερα προσωπικά στοιχεία για τον «Σκορπιό», δηλαδή ότι είναι Κούρδος από το Ιράκ και κυκλοφορεί με το όνομα Μπαρζάν Ματζίντ.

Το 2006, ο 20χρονος τότε Ματζίντ ταξίδεψε παράνομα στην Αγγλία αφού κατάφερε να κρυφτεί στο πίσω μέρος ενός φορτηγού.

Παρά το γεγονός ότι οι αρχές του αρνήθηκαν την άδεια παραμονής του στο Ηνωμένο Βασίλειο, τελικά έμεινε αρκετά χρόνια εκεί – μερικά από αυτά τα πέρασε στη φυλακή για αδικήματα περί όπλων και ναρκωτικών.

Τελικά απελάθηκε στο Ιράκ το 2015. Λίγους μήνες αργότερα, πιστεύεται ότι ο Ματζίντ «κληρονόμησε» μια επιχείρηση εμπορίας ανθρώπων από τον μεγαλύτερο αδερφό του, ο οποίος εξέτιε ποινή φυλάκισης στο Βέλγιο.

Από το 2016 έως το 2021, η συμμορία του «Σκορπιού» πιστεύεται ότι είχε τον έλεγχο μεγάλου μέρους της εμπορίας ανθρώπων μεταξύ Ευρώπης και Ηνωμένου Βασιλείου μέσω της Μάγχης.

Οι βρετανικές αρχές άρχισαν να προβληματίζονται για την ταυτοποίηση του «Σκορπιού», όταν, από το 2016 και μετά, ένας αριθμός εμφανιζόταν συνέχεια στα κινητά τηλέφωνα των παράνομων μεταναστών που βρίσκονταν στα χέρια των αστυνομικών.

Συχνά στα τηλέφωνα ήταν αποθηκευμένο το όνομα «Σκορπιός». Μερικές φορές όμως ήταν αποθηκευμένος ένας αριθμός με την εικόνα ενός σκορπιού.

Μια διετής διεθνής αστυνομική επιχείρηση είχε ως αποτέλεσμα την καταδίκη 26 μελών της συμμορίας σε δικαστήρια στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία και το Βέλγιο. Ωστόσο, ο «Σκορπιός» είχε γίνει καπνός. Ερήμην καταδικάστηκε σε βελγικό δικαστήριο για 121 κατηγορίες εμπορίας ανθρώπων.

Τον Οκτώβριο του 2022 καταδικάστηκε σε 10 χρόνια φυλάκιση και του επιβλήθηκε πρόστιμο 968.000 ευρώ.

Από τότε, τα ίχνη του είχαν εξαφανιστεί.

Μια επαφή του ενός από τους δύο δημοσιογράφους που τον εντόπισαν, τους σύστησε σε έναν Ιρανό που είπε ότι συναλλάσσεται με τον «Σκορπιό» όταν προσπαθούσε να περάσει τη Μάγχη. Ο «Σκορπιός» είχε αποκαλύψει στον Ιρανό ότι είχε την έδρα του στην Τουρκία, απ’ όπου συντόνιζε τις επιχειρήσεις του εξ αποστάσεως.

Στο Βέλγιο, οι δημοσιογράφοι του ΒΒC εντόπισαν τον μεγαλύτερο αδελφό του Ματζίντ ο οποίος είχε αποφυλακιστεί. Όπως τους είπε, ο «Σκορπιός» ήταν πιθανότατα στην Τουρκία.

Σύμφωνα με το BBC, μια πληροφορία οδήγησε τους δημοσιογράφους του σε μια καφετέρια στην Κωνσταντινούπολη, όπου συχνάζουν διακινητές ανθρώπων. Ο Ματζίντ είχε περάσει πρόσφατα από εκεί. Όταν ρώτησαν τον ιδιοκτήτη της καφετέριας, αυτός και οι θαμώνες τήρησαν σιγή ιχθύος.

Λίγο αργότερα, ένας άνδρας πέρασε από το τραπέζι τους και άνοιξε το φερμουάρ του μπουφάν του για να τους δείξει ότι είχε μαζί του όπλο.

Στη συνέχεια, οι δημοσιογράφοι έμαθαν ότι ο Ματζίντ είχε καταθέσει πρόσφατα το ποσό των 200.000 ευρώ σε ανταλλακτήριο χρημάτων, λίγο πιο κάτω από εκεί που βρίσκονταν. Οι δημοσιογράφοι άφησαν τον αριθμό του τηλεφώνου τους στη καφετέρια με την ελπίδα κάποιος να τους ειδοποιήσει.

Πώς εμπλέκεται η χώρα μας

Σύμφωνα πάντα με τους δημοσιογράφους του BBC, ο «Σκορπιός» εμπλέκεται τώρα στη διακίνηση μεταναστών από την Τουρκία προς την Ελλάδα και την Ιταλία.

«Αυτό που ακούσαμε ήταν ανησυχητικό. Έως και 100 άνδρες, γυναίκες και παιδιά στοιβάζονταν σε μία βάρκα, με χωρητικότητα περίπου 12 ατόμων», είπαν.

Οι επιβάτες λέγεται ότι πλήρωναν περίπου 10.000 ευρώ ο καθένας για μια θέση σε μία από αυτές τις βάρκες. Τα τελευταία 10 χρόνια, περισσότεροι από 720.000 άνθρωποι πιστεύεται ότι επιχείρησαν να διασχίσουν την ανατολική Μεσόγειο για να φτάσουν στην Ευρώπη. Από αυτούς, σχεδόν 2.500 πέθαναν, οι περισσότεροι από πνιγμό.

Η Γιούλια Σαφερμέγιερ, από τη φιλανθρωπική οργάνωση SOS Μεσόγειος, υποστηρίζει ότι οι διακινητές θέτουν τις ζωές των ανθρώπων σε μεγάλο κίνδυνο: «Δεν νομίζω ότι τους ενδιαφέρει αν αυτοί οι άνθρωποι ζουν ή πεθαίνουν».

Οι δημοσιογράφοι του BBC, ύστερα από διαπραγματεύσεις με σύνδεσμο, επισημαίνουν ότι κατάφεραν να πείσουν τον «Σκορπιό» για τη συνάντησή τους αν και ο ίδιος φοβόταν ότι θα τον πάνε πίσω στην Ευρώπη.

Τελικά συμφώνησαν να βρεθούν σε ένα κοντινό εμπορικό κέντρο.

«Τελικά, τον είδαμε. Έμοιαζε με εύπορο παίκτη του γκολφ, κομψά ντυμένος, με καινούργιο τζιν, γαλάζιο πουκάμισο και μαύρο γιλέκο. Για άλλη μια φορά, αρνήθηκε ότι ήταν μεγάλος παίκτης στην κορυφή μιας εγκληματικής οργάνωσης. Μας είπε ότι άλλα μέλη της συμμορίας είχαν προσπαθήσει να τον εμπλέξουν. Φάνηκε επίσης πικραμένος που άλλοι διακινητές ανθρώπων είχαν λάβει βρετανικά διαβατήρια και συνέχισαν το επάγγελμά τους», λένε οι δημοσιογράφοι.

«Μέσα σε τρεις ημέρες, ένας τύπος έστειλε 170 ή 180 άτομα από την Τουρκία στην Ιταλία, έχοντας ακόμα βρετανικό διαβατήριο!» τους είπε ο «Σκορπιός» προσθέτοντας: «Θέλω να πάω σε κάποια άλλη χώρα για να κάνω δουλειές. Δεν μπορώ όμως».