Η σβάστικα ήταν ιερό σύμβολο με ιστορία 12.000 ετών, αλλά ο Χίτλερ την έκανε σύμβολο του ναζισμού και του θανάτου

Η σβάστικα είναι ένα σύμβολο που έχει ταυτιστεί με την πιο μαύρη σελίδα της ιστορίας, το ναζισμό και με έναν από τους πιο μισητούς αρχηγούς, τον Χίτλερ. Όμως, ο αποκαλούμενος Φύρερ δεν ήταν ο πρώτος που χρησιμοποίησε τη σβάστικα ως σύμβολο.

Η σβάστικα είναι ένα από τα αρχαιότερα και πιο γνωστά σύμβολα, το οποίο χρησιμοποιήθηκε από διάφορους πολιτισμούς χιλιάδες χρόνια πριν από τους Ναζί.

Για τους βουδιστές και τους ινδουιστές  στην Ινδία, αλλά και σε άλλες Ασιατικές χώρες είναι ένα σύμβολο χιλιάδων ετών, που το συναντάμε ακόμα και σήμερα σε ναούς, λεωφορεία, ταξί ή εξώφυλλα βιβλίων.

Στην αρχαία Ελλάδα βρίσκουμε τη σβάστικα στην Τροία 4.000 χρόνια πριν,  όπως αποδείχτηκε με τις ανασκαφές και τα ευρήματα του Σλήμαν. Οι αρχαίοι Κέλτες το χρησιμοποίησαν σε πολλά έργα τέχνης που έχουν διασωθεί. Οι πρώτοι χριστιανοί είχαν τη σβάστικα ως ένα από τα σύμβολά τους και αργότερα τη συναντάμε στους Τεύτονες Ιππότες, ένα γερμανικό ιπποτικό μεσαιωνικό τάγμα το οποίο πρέσβευε το καθολικό δόγμα.

Αλλά τι το ιδιαίτερο έχει αυτό το σύμβολο για να το επιλέξει ο Αδόλφος Χίτλερ;

Η λέξη σβάστικα είναι σανσκριτική “svasktika” και σήμαινε ευημερία και τύχη. Σε διάφορες χώρες η σβάστικα είναι γνωστή με άλλη ονομασία. Στην Κίνα  ονομάζεται “Wan”, στην Ιαπωνία “Manji”, στην Αγγλία “flyfot”, στη Γερμανία “Hakenkreuz” και στην αρχαία Ελλάδα τετρασκέλιον ή τετραγαμμάδιον.

Ο P.R. Sarkar, λόγιος μελετητής  της σανσκριτικής γλώσσας, είπε το 1979 ότι η βαθύτερη έννοια της λέξης είναι η αδιαμφισβήτητη νίκη και ολοκληρωτική επικράτηση, η νίκη κατά κράτος.  Είπε επίσης ότι όπως κάθε σύμβολο έτσι και η σβάστικα, μπορεί να έχει θετική ή αρνητική σημασία ανάλογα με το πώς σχεδιάστηκε. Έτσι π.χ στον Ινδουισμό, η δεξιόστροφη σβάστικα είναι σύμβολο του θεού Vishnu και του ήλιου, ενώ η αριστερόστροφη συμβολίζει την σκοτεινή θεά kali και τη μαγεία. Η διπλή έννοια των συμβόλων συνηθίζεται στους αρχαίους πολιτισμούς όπως  π.χ το σύμβολο της πεντάλφα. Αν η πέμπτη γωνία που συμβολίζει το πνεύμα  δείχνει προς τα κάτω έχει αρνητικό συμβολισμό, ενώ προς τα πάνω  έχει θετικό.

Η παλαιότερη σβάστικα βρέθηκε στην πόλη Mezine της Ουκρανίας, σκαλισμένη σε αγαλματίδιο από ελεφαντόδοντο και χρονολογείται 12.000 χρόνια πριν. Ο αρχαιότερος πολιτισμός που χρησιμοποίησε τη σβάστικα ως σύμβολο ήταν ο Βίντσα, πριν από 8.000 χρόνια στην περιοχή που σήμερα βρίσκεται η Σερβία και η Κροατία.

Στον βουδισμό η σβάστικα είναι σύμβολο τύχης, ευημερίας, αφθονίας και αιωνιότητας. Σχετίζεται άμεσα με τον Βούδα και είναι σκαλισμένη στα αγάλματα στο σημείο της καρδιάς.

Στις χριστιανικές κατακόμβες η σβάστικα εμφανίζεται δίπλα από τις λέξεις ΖΟΤΙΚΟ ΖΟΤΙΚΟ που σημαίνει η υπέρτατη ζωή. Επίσης, τη συναντάμε στα παράθυρα των  εκκλησιών Lalibela Rock στην Αιθιοπία.

Στην αρχαία Ελλάδα ο Πυθαγόρας την ονόμασε τετρακτύς και αποτελούσε την ουσία της διδασκαλίας του.

Οι Φοίνικες χρησιμοποιούσαν τη σβάστικα ως σύμβολο του ήλιου και διακοσμούσαν τα άμφια των ιερέων με αυτή.

Μυστήριο είναι το πώς και το γιατί τόσοι πολλοί και διαφορετικοί πολιτισμοί στο πέρασμα των αιώνων, χρησιμοποιούσαν το ίδιο σύμβολο με την ίδια σημειολογία .

Ωστόσο, δεν μπορούμε  να αγνοήσουμε  ότι ένας άνθρωπος, ο Χίτλερ, κατάφερε  να ταυτίσει αυτό το ιερό σύμβολο με τον θάνατο εκατομμυρίων ανθρώπων και τον όλεθρο  του Β´ Παγκόσμιου Πολέμου.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: Wikimediamtx Commons 

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η σβάστικα, ο φοίνικας, το σφυροδρέπανο, τα φίδια με τη φτερωτή ράβδο και ο πανεπόπτης οφθαλμός. Τι εκφράζουν τα σύμβολα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα και ποια μεταλλάχθηκαν με σκοπιμότητα