Sunday, Monday, Tuesday…Πώς πήραν το λατινικό όνομά τους οι ημέρες της εβδομάδας από την ελληνική μυθολογία και τους Βίγκινγκς. Ο ρόλος των πλανητών και των θεών του Ολύμπου στην ονοματοδοσία

Το κείμενο είναι του αναγνώστη μας, Χρήστου Βαρθαλίτη

Δευτέρα κάτι έχω, την Τρίτη δεν αντέχω… απ’ όλες τις ημέρες η Κυριακή μ’ αρέσει λέει το γνωστό τραγούδι των στρουμφ.

Από τα πρώτα χρόνια της ύπαρξής του στον κόσμο, ο άνθρωπος έκανε τα πάντα για να μπορέσει να ελέγξει τις δυνάμεις της φύσης.

Για να το καταφέρει αυτό έπρεπε να «δαμάσει» και τον χρόνο.

Παρατηρώντας, λοιπόν, τον Ήλιο, τη Σελήνη και φυσικά φαινόμενα που επαναλαμβάνονταν σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα ο άνθρωπος δημιούργησε την έννοια του έτους, των μηνών και των εποχών, καθώς και της εβδομάδας, των ημερών, των ωρών κ.ο.κ.

Ο χρονικός προσδιορισμός της εβδομάδας άρχισε να χρησιμοποιείται από τους Χαλδαίους, τους Βαβυλώνιους, τους Ασσύριους, τους Αιγύπτιους και τους Εβραίους.

Ο χωρισμός όμως του μήνα σε εβδομάδες διέφερε από πολιτισμό σε πολιτισμό.

Για παράδειγμα, στην αρχαία Ελλάδα, την Αίγυπτο και την Κίνα διαιρούσαν τον μήνα σε τρία δεκαήμερα.

Οι Πέρσες όμως χρησιμοποιούσαν ένα κύκλο πέντε ημερών για να προσδιορίσουν την εβδομάδα, ενώ οι Ρωμαίοι ένα κύκλο οχτώ ημερών.

Πώς όμως οι ημέρες που ξέρουμε εμείς σήμερα ως Δευτέρα, Τρίτη, Τετάρτη κτλ πήραν το όνομά τους;

Η απάντηση βρίσκεται στους πλανήτες και στην ενέργεια που πίστευαν ότι εξέπεμπαν, καθώς και στην αστρολογία.

Οι Χελδαίοι και οι Βαβυλώνιοι φαίνεται να αντιστοίχισαν τις ημέρες της εβδομάδας με τον Ήλιο, τη Σελήνη και τους πλανήτες που φέρουν το όνομα των Ολύμπιων θεών (και των αντίστοιχων Ρωμαϊκών), Δία, Ερμή, Αφροδίτη, Άρη, και Κρόνο. Άρα πίσω από την αστρολογία βρίσκεται και η μυθολογία.

Κατά αυτόν τον τρόπο η Κυριακή, η πρώτη μέρα της εβδομάδας, ήταν αφιερωμένη στον Ήλιο, ενώ η Δευτέρα στη Σελήνη. Έπειτα η Τρίτη ήταν η μέρα προς τιμήν του Θεού του πολέμου Άρη, η Τετάρτη προς τιμή του αγγελειαφόρου Ερμή, η Πέμπτη ήταν η ημέρα του πατέρα όλων των θεών, Δία, η Παρασκευή της όμορφης Αφροδίτης και το Σάββατο του Κρόνου. Έτσι κάθε θεός ήταν κυρίαρχος μιας ημέρας.

Εύκολα, λοιπόν, καταλαβαίνει κανείς γιατί Κυριακή και Δευτέρα ονομάστηκαν Sunday και Mo(o)nday αντίστοιχα. Η Τρίτη όμως αντί για Marsday ονομάστηκε Tuesday και αυτό εξαιτίας των επιρροών που δέχθηκε η αγγλο-σαξονική παράδοση από τη σκανδιναβική μυθολογία, λόγω των ταξιδιών των Βίκινγκς. Έτσι τη θέση του Άρη (Mars) πήρε ο αντίστοιχος (μονόχειρ) θεός του πολέμου και της δικαιοσύνης της σκανδιναβικής μυθολογίας, Τυρ (Tyr), που στα αρχαία αγγλικά προφέρεται Τίου (Tiw).

Η Τετάρτη επίσης αφιερώθηκε στον Όντιν, τον ανώτατο (αξιακά) θεό της σκανδιναβικής μυθολογίας και θεό της οργής (άρα και του πολέμου) και της ποίησης, που συναντάται και ως Γουόνταν (Wodan).

Πώς γίνεται να συγχέεται ο Ερμής με τον Όντιν. Κι όμως γίνεται, γιατί και οι δύο παρουσιάζονται ως οι ψυχοπομποί θεοί που μεταφέρουν τις ψυχές των νεκρών στον κάτω κόσμο.

Η Πέμπτη, η μέρα προς τιμήν του Δία (Jupiter) θεού του κεραυνού, έγινε ημέρα προς τιμήν του άλλου θεού του κεραυνού Θορ (Thor) και ονομάστηκε Thursday (Donnerstag στα γερμανικά, δηλαδή ημέρα του κεραυνού). Η Παρασκευή που ήταν αφιερωμένη στη θεά του έρωτα Αφροδίτη (Venus), πήρε το όνομά της από την αντίστοιχη θεά του έρωτα της σκανδιναβικής μυθολογίας και σύζυγο του Όντιν, Φριγκ (Frigg), η οποία συγχέεται με τη Φρίγια (Freyja) της γερμανικής μυθολογίας και τη Φριτζ (Frige) της αγγλοσαξονικής παράδοσης.

Το Σάββατο, προς τιμή του Κρόνου (Saturn), δεν δέχθηκε αλλαγές και έτσι κράτησε το Saturday ως επίσημη ονομασία του.

Όσο αφορά τώρα στην ελληνική ονοματοδοσία των ημερών της εβδομάδας, αυτή έχει τις ρίζες της στη χριστιανική και την εβραϊκή παράδοση. Η πρώτη μέρα της εβδομάδας Κυριακή είναι ημέρα αφιερωμένη στον Κύριο και την Ανάστασή Του.

Οι επόμενες μέρες ονομάστηκαν με βάση τη σειρά τους από αυτή τη πρώτη ημέρα. Έτσι πήραν το όνομά τους η Δευτέρα, η Τρίτη, η Τετάρτη και η Πέμπτη. Η Παρασκευή ως έκτη ημέρα στη σειρά ονομάστηκε έτσι από τους Εβραίους, οι οποίοι εκείνη την μέρα παρασκεύαζαν δηλαδή προετοίμαζαν ό,τι χρειαζόταν για την επόμενη, έβδομη και ιερή, μέρα του Σαββάτου. Την ημέρα αυτή, η οποία παίρνει το όνομά της από το εβραϊκό όρο sabbat που σημαίνει σταματώ να εργάζομαι, συνήθιζαν να ξεκουράζονται όπως έκανε ο Θεός. Ωστόσο, οι Χριστιανοί αργότερα μετατόπισαν την αργία αυτή για την Κυριακή. Κυριακή γιορτή και σχόλη να ταν η ζωή μου όλη που λέει άλλο τραγούδι.

Όσοι αναγνώστες επιθυμούν να στέλνουν κείμενα μπορούν να μας τα στέλνουν στη διεύθυνση: [email protected] Εφόσον τηρούνται κάποιες προϋποθέσεις, που έχουν να κάνουν με το ύφος της ιστοσελίδας, θα δημοσιεύονται. Η ΜτΧ δεν ευθύνεται για τυχόν ανακρίβειες στα κείμενα των αναγνωστών.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Τσικνοπέμπτη της Κρεατινής. Πως βγήκε το όνομα της και τι σημαίνει για τους Χριστιανούς. Οι αρχαίοι Έλληνες θεωρούσαν ότι το φαγοπότι ενισχύει την ευφορία της Άνοιξης. Με ποιο τρόπο γιορτάζεται σε κάθε πόλη