Στο «πι και φι». Γιατί η έκφραση που σημαίνει γρήγορα, έχει σχέση με τα μεσαιωνικά βασανιστήρια και τις εκτελέσεις. Ήξερες ότι η αγγλική λέξη «pain» προέρχεται από την «ποινή»;

«Πι και Φι» είναι η έκφραση που χρησιμοποιούμε για να δηλώσουμε ότι κάτι θα γίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα. H έκφραση προέρχεται από τον Μεσαίωνα και τα γράμματα πι και φι είχαν αρνητική έννοια.

Το «π» ήταν το αρχικό τη λέξης παλούκι με το οποίο πραγματοποιούταν ο ανασκολοπισμός, δηλαδή το παλούκωμα και το «φ» ήταν το αρχικό της λέξης φούρκα δηλαδή η αγχόνη.

Όσοι καταδικάζονταν σε θάνατο οδηγούνταν στο Πι και στο Φι με συνοπτικές διαδικασίες, δηλαδή σε παλούκωμα ή σε θάνατο δι’ απαγχονισμού.

Η λέξη «απαγχονισμός» προέρχεται από το ρήμα «άγχω» που στα αρχαία ελληνικά σήμαινε «σφίγγω στο λαιμό». Από αυτό το ρήμα προέρχεται και η λέξη «άγχος» που είναι η ψυχολογική πίεση που νιώθουν οι άνθρωποι από το βάρος των υποχρεώσεών τους.

Pain από την Ποινή

Η αγγλική λέξη «pain» σημαίνει πόνος και προέρχεται από την ελληνική λέξη «ποινή», η οποία παλαιότερα ήταν η τιμή αίματος. Αργότερα σήμαινε την τιμωρία που επιβαλλόταν από το δικαστήριο σε κάποιον που διέπραξε ένα αδίκημα. Η λέξη πέρασε στα λατινικά ως «poena» και στα γαλλικά ως «peine» που ήταν τα βασανιστήρια των μαρτύρων.

Στα αγγλικά η λέξη «pain» είχε την έννοια του πόνου που ένιωθαν οι άνθρωποι από τα βασανιστήρια που τους επέβαλλαν.

Κτήριο ή κτίριο

Σύμφωνα με τον καθηγητή Γλωσσολογίας Γεώργιο Μπαμπινιώτη, η σωστή γραφή της λέξης είναι «κτήριο» γιατί δεν προέρχεται από το ρήμα κτίζω αλλά από τις λέξεις «οικητήριον» που είναι ο τόπος διαμονής ή το “ευκτήριον” που ήταν ο οίκος προσευχής και ο τόπος λατρείας του θεού.

«Κυριακόν δώμα»

Στην αγγλική γλώσσα η εκκλησία είναι «church» και προέρχεται από την ελληνική λέξη «κυριακόν δώμα», που ήταν ο οίκος του κυρίου. Η λέξη πέρασε μέσα από τη λατινική γλώσσα στα γερμανικά ως “kirche”, στα μεσαιωνικά χρόνια έγινε “chirche” και αργότερα έγινε“church”.

Λεωφορείο ή μπούσι

Στην αρχαιότητα ή λέξη «λεωφόρος» ήταν ο δημόσιος δρόμος που κινούταν ο λαός.

Όταν κατασκευάστηκε στο εξωτερικό το πρώτο ιππήλατο όχημα, το οποίο είχε τη δυνατότητα να μεταφέρει πολλά άτομα, ονομάστηκε “omnibus” και αργότερα “bus”.

Στην Ελλάδα όταν κυκλοφόρησαν τα ιππήλατα οχήματα τα λέγανε «μπούσι» από την αγγλική λέξη «bus». Ο Αδαμάντιος Κοραής μετέφρασε την αγγλική λέξη «omnibus» σε λεωφορείο από τη λέξη «λαός» και το ρήμα «φέρω».

Το κείμενο βασίστηκε στην εκπομπή «5 λεπτά με τον καθηγητή Γλωσσολογίας, Γιώργο Μπαμπινιώτη» στον Βήμα FM 99.5

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Γιατί η λέξη κυβίστηση βγαίνει από τον τύμβο, ο τουρισμός από τον τόρνο και το μπαλέτο από το βαλλίζω. Η συναρπαστική περιπέτεια των λέξεων