Στα 16 του νίκησε τους Δανούς εισβολείς, στα 17 του έγινε Βασιλιάς της Σουηδίας. Το «Λιοντάρι του Βορρά» που νίκησε τους Γερμανούς, αν και είχε σκοτωθεί

Tου  Michael Lee Lanning

Ο Γουστάβος Αδόλφος οργάνωσε τον ισχυρότερο στρατό των αρχών του 17^ου αιώνα, οδήγησε θαρραλέα τις δυνάμεις του από την πρώτη γραμμή και κέρδισε τον τίτλο του «Πατέρα του Σύγχρονου Πολέμου».

Ήταν εκσυγχρονιστής στον συντονισμό του πεζικού, του ιππικού, του πυροβολικού και της επιμελητείας. Η ανάπτυξη της στρατιωτικής επιστήμης από τον Γουστάβο ανέδειξε τη Σουηδία ως την κυρίαρχη δύναμη της Βαλτικής για έναν αιώνα.

Από τη γέννηση του γιου του το 1594 στη Στοκχόλμη, ο βασιλιάς Κάρολος 9^ος ανέθρεψε τον Γουστάβο με σκοπό να τον διαδεχθεί στον θρόνο. Ο μελλοντικός βασιλιάς διδάχθηκε τις ευθύνες της Αυλής, αλλά η εκπαίδευσή του εστιάστηκε στη στρατιωτική διοίκηση.

Σε ηλικία 16 χρόνων ο Γουστάβος διοίκησε τις σουηδικές δυνάμεις εναντίον των Δανών εισβολέων στην Ανατολική Γιουτλάνδη.

Όταν πέθανε ο Κάρολος το 1611, το Σουηδικό Κοινοβούλιο είχε τόσο εντυπωσιαστεί από τον 17χρονο Γουστάβο, ώστε αγνόησε το νεαρό της ηλικίας του και επέτρεψε στον νεαρό πολέμαρχο να αναλάβει ενεργά τη βασιλική εξουσία.

Ο Γουστάβος δικαίωσε την τολμηρή απόφαση του Κοινοβουλίου διορίζοντας καγκελάριο τον έμπειρο κυβερνήτη Άξελ Οξιεστιέρνα. Τις επόμενες δεκαετίες οι δύο τους συνεργάστηκαν αρμονικά, με τον Οξιεστιέρνα να κυβερνά τη χώρα και τον Γουστάβο να διοικεί το στράτευμα.

Μάχες με Δανία, Ρωσία και Πολωνία

Μαζί με τον θρόνο, ο Γουστάβος κληρονόμησε πολέμους σε εξέλιξη με την Πολωνία, τη Ρωσία και τη Δανία. Στην αρχή έστρεψε τις δυνάμεις του εναντίον του πιο κοντινού και ισχυρότερου εχθρού, τη Δανία, με την οποία υπέγραψε συνθήκη ειρήνης το 1613.

Έως το 1617, ο Γουστάβος πολέμησε εναντίον των Ρώσων και πέτυχε μια νίκη η οποία χάρισε νέα εδάφη στη Σουηδία και απέκοψε τελείως τους Ρώσους από τη Βαλτική Θάλασσα. Χρειάστηκαν ακόμη οκτώ χρόνια πολέμου, από το 1621 μέχρι το 1629, για να νικήσει την Πολωνία και να προσθέσει νέες περιοχές στην κατοχή της Σουηδίας στις νότιες και ανατολικές ακτές της Βαλτικής.

Η εισβολή των Σουηδών στη Γερμανία 

Το 1630 ο Γουστάβος που ήταν τώρα πια γνωστός με το προσωνύμιο «το Λιοντάρι του Βορρά» έστρεψε τον στρατό του στη Γερμανία και πήρε μέρος στον Τριακονταετή Πόλεμο, εναντίον των επεκτατικών βλέψεων της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Αν και η προτεσταντική πίστη χωρίς αμφιβολία επηρέασε τον Γουστάβο, ο κύριος λόγος για τη συμμετοχή του στον πόλεμο ήταν η επιθυμία του να προστατεύσει τα σύνορα της χώρας του. Αφού συμμάχησε πρώτα με τη Γαλλία, ο Γουστάβος αποβιβάστηκε στα παράλια της Πομερανίας με 16.000 άνδρες και πέτυχε να διώξει τις αυτοκρατορικές δυνάμεις από τη Βαλτική. Προχωρώντας στο εσωτερικό της Γερμανίας νίκησε τον Γιόχαν Τσερκλαες Φον Τίλι, στη μάχη του Μπράιτενφελντ, κοντά στη Λειψία, το 1631.

Μετά από αυτή τη νίκη ο Γουστάβος στράφηκε δυτικά και κατέλαβε τις πλούσιες κοιλάδες του Μάιν και του Ρήνου. Αφού πέρασε τον χειμώνα στο Μάιντς, ο Γουστάβος συγκρούστηκε και πάλι με τους λεγεώνες του Τίλι, την άνοιξη του 1632. Η μάχη της Βαυαρίας έληξε με νίκη του Γουστάβου και τον θάνατο του Τίλι.

Ο αντικαταστάτης του Τίλι, Βαλενστάιν, ανέλαβε τη διοίκηση του ηττημένου στρατεύματος και μέχρι το φθινόπωρο ήταν έτοιμος να ξαναδώσει μάχη. Ο αυτοκρατορικός στρατός του Βαλενστάιν και οι δυνάμεις του Γουστάβου συγκρούστηκαν τον Νοέμβριο του 1632 στη μάχη του Λίντσεν.

Ο Γουστάβος σκοτώθηκε οδηγώντας μια επέλαση ιππικού εναντίον του κέντρου του εχθρού, λίγες εβδομάδες πριν κλείσει τα 39 του χρόνια. Ο πειθαρχημένος σουηδικός στρατός δεν υποχώρησε ούτε παραδόθηκε μετά την απώλεια του ηγέτη του. Αντίθετα ανασυγκροτήθηκε, επιτέθηκε και πέτυχε την τελευταία νίκη για το Λιοντάρι του Βορρά.

Η τόλμη και η ανδρεία που προκάλεσαν τον θάνατο του Γουστάβου, χαρακτήρισαν ολόκληρη τη στρατιωτική του σταδιοδρομία. Το θάρρος του έπαιξε μικρό ρόλο στις επιτυχίες του. Από τις μεθόδους στρατολόγησης μέχρι τη γενικότερη οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων, ο Γουστάβος ανέπτυξε αντιλήψεις για τη διεξαγωγή του πολέμου οι οποίες αποτέλεσαν πρότυπο που ακολούθησαν στρατηγοί για αρκετούς αιώνες.

Εκτός από έξυπνες στρατιωτικές πρακτικές, ο Γουστάβος άφησε σημαντική κληρονομιά ισχύος. Ούτε η κυβέρνησή του ούτε ο στρατός του κατέρρευσαν μετά τον πρόωρο θάνατό του. Στον σουηδικό θρόνο τον διαδέχθηκε η κόρη του Χριστίνα και ο Οξιεστιέρνα συνέχισε την ισχυρή και δίκαιη διακυβέρνηση του τόπου. Στο πεδίο της μάχης ο Γουστάβος άφησε μια σειρά από ικανούς και αποτελεσματικούς ηγέτες που διατήρησαν την πειθαρχία και τη φιλοσοφία του και συνέβαλαν στη συνέχιση της στρατιωτικής ισχύος της Σουηδίας επί πολλές δεκαετίες.

Πηγή χαρακτηριστικής εικόνας: PicRepo

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Μέσα σε 15 λεπτά σκοτώθηκαν 1.400 Γάλλοι και οι Βρετανοί κέρδισαν τη βόρεια Αμερική. Πως η μάχη του Κεμπέκ επηρέασε τα κινήματα ανεξαρτησίας και οδήγησε στη δημιουργία των ΗΠΑ