«Σώσατε τις ψυχές μας». Το τελευταίο δραματικό σήμα του αλιευτικού «Ιάσονα» που χάθηκε στα παγωμένα νερά της Σικελίας. Στην προσπάθεια διάσωσης πνίγηκαν μαζί τους και οι Άγγλοι διασώστες ενός υπερωκεανείου

Το ναυάγιο του αλιευτικού «Ιάσονα», στις 16 Μαρτίου του 1955 συγκλόνισε όχι μόνο την ελληνική κοινή γνώμη, αλλά και την Ευρώπη. Η διπλή ναυτική τραγωδία εκτυλίχθηκε στη θάλασσα της Σικελίας όταν το αλιευτικό έμεινε ακυβέρνητο και βυθίστηκε. Σε βοήθεια έσπευσε ένα αγγλικό υπερωκεάνειο. Όμως η φουρτουνιασμένη θάλασσα δεν χαρίστηκε σε κανέναν. Διασώστες και ναυαγοί πνίγηκαν μαζί στα νερά της Ιταλίας.

Το μικρό αλιευτικό ανοιχτής θαλάσσης «Ιάσονας» ξεκίνησε βράδυ από την ιχθυόσκαλα του Πειραιά με τελικό προορισμό τον Ατλαντικό, όπου θα έκανε ψάρεμα βακαλάου.  Το ψάρι αυτό υπήρξε για χρόνια το ψάρι του λαού, καθώς ο υγρανάλατος ή παστός μπακαλιάρος είχε προσιτή τιμή. Την εποχή εκείνη ήταν πολύ διαδεδομένη η αλιεία του, η οποία μάλιστα προκάλεσε ακόμα και σοβαρό διπλωματικό επεισόδιο μεταξύ Αγγλίας και Ισλανδίας για το δικαίωμα αλίευσης εντός και εκτός των εθνικών χωρικών ύδατων. Έμεινε στην ιστορία ως “Cod War” δηλ. Πολέμος του Μπακαλιάρου από την παράφραση του “Cold War”.

Το μοιραίο ταξίδι

Το ελληνικό αλιευτικό θα έκανε ενδιάμεση στάση στην Σικελία ώστε να προμηθευτεί το απαραίτητο αλάτι για να παστώσει τα ψάρια που θα έπιανε  στο Λας Πάλμας του Ατλαντικού. Την μεθεπομένη το μεσημέρι όμως έπεσε σε σφοδρή θαλασσοταραχή και έστειλε δραματικό σήμα κινδύνου. Το αρχικό στίγμα όμως θεωρήθηκε λανθασμένα ότι εστάλη από την περιοχή του Ιονίου και έτσι η βοήθεια δεν έφτασε στην ώρα της. Όταν αργότερα διαπιστώθηκε ότι το σήμα ήρθε από τα Ιταλικά χωρικά ύδατα, υπήρξε κινητοποίηση από ξένα πλοία, μεταξύ των οποίων το αγγλικό «Στράθεντεν». Η τραγική σύμπτωση είναι ότι το συγκεκριμένο πλοίο λίγα χρόνια αργότερα τα Χριστούγεννα του 1963, έσπευσε να βοηθήσει και ένα ακόμα ελληνικό πλοίο , το “Λακωνία” που καιγόταν γεμάτο επιβάτες. Σε εκείνη την δραματική υπόθεση χάθηκαν 128 επιβάτες!

Ο “Ιάσονας” είχε μείνει ακυβέρνητο λόγω μηχανικής βλάβης και χάθηκε ανοιχτά του ακρωτηριού Σπαρτιβέντο, όπου έπνεαν θυελλώδεις άνεμοι.

«Σώσατε τις ψυχές μας» ήταν το τελευταίο σήμα από τον ασύρματο του «Ιάσονα», που βυθίστηκε μέσα σε 40 λεπτά.

Η διάσωση που έγινε τραγωδία

Ο άγγλος καπετάνιος του υπερωκεάνειου έδωσε εντολή να κατέβει σωσίβια λέμβος με 8 ναύτες για να αναζητήσουν τους 15 ναυαγούς του ελληνικού σκάφους. Μέσα σε αντίξοες συνθήκες και ενώ τα κύματα τους απειλούσαν κατάφεραν να περισυλλέξουν σώα όλα τα μέλη του Ιάσονα.  Όταν όμως η λέμβος έφτασε σε απόσταση τριάντα μέτρων από το υπερωκεάνειο η θαλασσοταραχή την ανέτρεψε και παρέσυρε στο βυθό 11 από τους Έλληνες ναυαγούς και 8 από τους Άγγλους ναύτες.

Τελικά κατάφεραν να σωθούν μόνο 4 ναυαγοί από το ελληνικό πλήρωμα. Ο καπετάνιος Κριπαράκος, ο ανθυποπλοίαρχος Διόλης και οι Θωμάς Κουτούφης και Βλαδίμηρος Γκαλντένκος, οι οποίοι μεταφέρθηκαν στο λιμάνι της Μασσαλίας. Η επιστροφή τους στην Ελλάδα έγινε πρωτοσέλιδη είδηση, το ίδιο και η φωτογραφία τους στην αγκαλιά των οικογενειών τους.

Η τραγωδία εκτυλίχθηκε μπροστά στα μάτια  εκατοντάδων επιβατών. Αυτόπτες μάρτυρες θυμούνται « είδαμε ένα κύμα να αρπάζη την λέμβον» και τους ναύτες διασώστες να κραυγάζουν τραγικά και να κάνουν εκκλήσεις προς το Θεό για τη σωτηρία τους”.

Ο καπετάνιος του Βρετανικού πλοίου που έσπευσε σε βοήθεια και είδε να χάνονται και οι δικοί του ναύτες που μπήκαν στην σωσίβια λέμβο δήλωσε φανερά συγκινημένος στους δημοσιογράφους: “Ο Θεός να αναπαύσει τις ψυχές των Άγγλων και των Ελλήνων ναυτών. Οι ναύτες μου χάθηκαν κατά την εκτέλεση του υψηλού καθήκοντος και έδωσαν υψηλό παράδειγμα αλληλεγγύης”.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ: Γιατί ο παστός μπακαλιάρος Ατλαντικού έγινε δημοφιλής στην θαλασσινή Ελλάδα; Τι ρόλο έπαιξαν οι Βίκινγκς στην διάδοσή του και πως οι Έλληνες ναυτικοί τον αντάλλασσαν με σταφίδα…