Την Κυριακή 13 Ιουλίου 1964 μία πρωτοφανής τραγωδία έπληξε το χωριό Στύλια της ορεινής Ναυπακτίας. Ένα μνημόσυνο εξελίχθηκε σε εφιάλτη, καθώς άπαντες δηλητηρίαστηκαν από κατάποση παραθείου, ενώ 17 άνθρωποι πέθαναν, ανάμεσά τους και παιδιά.
Για την άμεση διάσωση όσων δηλητηριάστηκαν επιστρατεύτηκαν δύο ελικόπτερα, τα οποία δημιούργησαν “αερογέφυρα” μεταξύ του χωριού και της Πάτρας. Μετά το τραγικό συμβάν απαγορεύτηκε η εισαγωγή, εμπορία, κυκλοφορία και χρήση του τοξικού γεωργικού φάρμακου παραθείου με απόφαση του Υπουργείου Γεωργίας.
Το μοιραίο μνημόσυνο
Όλα ξεκίνησαν στις 10 το πρωί στο ναό της Αγίας Τριάδας. Φίλοι και συγγενείς μαζεύτηκαν για το μνημόσυνο του Νικόλαου Αποστολόπουλου. Συλλυπήθηκαν την οικογένεια και φεύγοντας πήραν μαζί τους παραδοσιακά κόλλυβα που μοίρασαν στην εκκλησία. Το παραδοσιακό γλύκισμα περιέχει σιτάρι, ξηρούς καρπούς, μπαχαρικά και ζάχαρη άχνη. Το σιτάρι, συμβολίζει το θάνατο, την ταφή και την ανάσταση των σωμάτων.
Μία ώρα αργότερα κάποιοι από τους παρευρισκόμενους έπεφταν νεκροί. Όλοι είχαν γευτεί το γλύκισμα, χωρίς να γνωρίζουν την δηλητηριώδη σύστασή του: αντί για ζάχαρη, περιείχε το δηλητηριώδες φυτοφάρμακο, παραθείο που μοιάζει με την ζάχαρη και είναι πολύ ισχυρό εντομοκτόνο.
Από τα 150 άτομα που έφαγαν τα μοιραία κόλλυβα, περισσότεροι από 90 δηλητηριάστηκαν. Δεκαεπτά άτομα απεβίωσαν από πνευμονικό οίδημα. Άφησαν την τελευταία τους πνοή σφαδάζοντας απ’ τους πόνους. Το χωριό βυθίστηκε στο πένθος. Μανάδες μοιρολογούσαν τα παιδιά τους και τα παιδιά θρηνούσαν τους γονείς τους. Ολόκληρες οικογένειες ξεκληρίστηκαν.
«Όταν τέλειωσε το μνημόσυνο, ο νεωκόρος μaς μοίρασε τα κόλλυβα. Όλοι πήραμε. Μετά από λίγο, το κοριτσάκι μου, η Ελευθερία, μου είπε: “Μητέρα, με πονά η κοιλιά μου”! Δεν έδωσα σημασία στα λόγια της. Σχεδόν ταυτοχρόνως, τα ίδια λόγια μού είπε και ο Αριστείδης μου. Φύγαμε αμέσως και πήγαμε στο σπίτι, όπου τους έβρασα ρίγανη. Μα σε λίγο, πρώτος ο Αριστείδης και μετά η Ελευθερία μου ξεψύχησαν στην αγκαλιά μου…», αφηγήθηκε η Χρυσούλα Αποστολοπούλου που έχασε δύο παιδιά.
Το χωριό δεν είχε γιατρό
Καθώς στην Στύλια Ναυπακτίας δεν υπήρχε ιατρικό προσωπικό, οι απελπισμένοι κάτοικοι αναζήτησαν βοήθεια από τις γειτονικές περιοχές. Δεδομένου ότι το χωριό απέχει 31 χιλιόμετρα από την πόλη της Ναυπάκτου και ελλείψει οδικού δικτύου, η άμεση μεταφορά ιατρών από τα γύρω χωριά αποτελούσε ιδιαίτερα δύσκολη υπόθεση.
Κάποιοι κάτοικοι ξεκίνησαν για τη Σύμη σε μια απέλπιδα προσπάθεια να καλέσουν τον κοινοτικό ιατρό της περιοχής. Κανένας, όμως, δεν κατάφερε να φτάσει. Μετά τα πρώτα τους βήματα, οι περισσότεροι σωριάζονταν στο δρόμο από τους σφοδρούς πόνους. Ο Τύπος της εποχής περιέγραψε την “έξοδο” των χωρικών ως “σπαρακτική λιτανεία“.
“Ξαφνικά ένιωσα τη γλώσσα μου να μπερδεύεται, μου ήρθε σκοτοδίνη, άρχισα να νιώθω πόνους που μεγάλωναν διαρκώς, κρατήθηκα να μην πέσω. Είχα φάγει από τους πρώτους κόλλυβα, ένιωσα πρώτος το δηλητήριο… Με έσωσε ο εμετός που έκαμα…», ανέφερε ένας από τους επιζήσαντες, ο Κωνσταντίνος Κουκούτσης.
Η “αερογέφυρα” διάσωσης
“Οι κάτοικοι του χωριού μας πεθαίνουν ο ένας μετά τον άλλον. Βοήθεια!“, ήταν τα λόγια της τηλεφωνήτριας του ορεινού χωριού προς το Υπουργείο Πρόνοιας. Μέσα σε λίγες ώρες το Υπουργείο, το Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας (ΓΕΑ) και οι τοπικές υγειονομικές και στρατιωτικές αρχές ρίχτηκαν στη μάχη για τη διάσωση των χωρικών.
Στις 4.30 απογειώθηκαν δύο ελικόπτερα από το αεροδρόμιο της Ελευσίνας με προορισμό την Στύλια Ναυπακτίας. Οι ισχυροί άνεμοι καθυστέρησαν την επιχείρηση διάσωσης, η οποία κατάφερε να ξεκινήσει λίγο μετά τις έξι το απόγευμα. Ωστόσο, χάριν στην αερογέφυρα που δημιούργησαν τα ελικόπτερα, μεταφέρθηκαν συνολικά 39 άτομα στο Γενικό Νοσοκομείο της Πάτρας, κυρίως αυτοί που έχρηζαν άμεσης βοήθειας.
Στην περιοχή έσπευσε επίσης ο νομίατρος Μεσολογγίου και ο αγροτικός ιατρός Ι. Σιδέρης, ο οποίος κινδύνεψε να χάσει τη ζωή του από τις αναθυμιάσεις των ασθενών. Ο ίδιος δήλωσε στον Τύπο της εποχής:
“Ήταν κάτι το τρομερό. Όταν έφτασα βρήκα το χωριό πνιγμένο στο μοιρολόι. 15 ήσαν κιόλας νεκροί. Τους άλλους μόνον ένας Θεός μπορούσε να τους γλιτώσει. Άρχισα αμέσως τον αγώνα. Ενέσεις, άνθρακας, τεχνητές αναπνοές, πλύσεις στομάχων, ακόμη και αφαίμαξη. Όταν αργότερα ήλθαν δύο άλλοι γιατροί από τη Ναύπακτο, χωρισθήκαμε σε συνεργεία και το έργο μας ήταν περισσότερο αποτελεσματικό. Κάναμε περί τις 700 ενέσεις με τους άλλους γιατρούς”.
Στύλια Ναυπακτίας. Ο μοιραίος απολογισμός ήταν 17 νεκροί. Σχεδόν οι μισοί ήταν παιδιά.
Η δικαστική διερεύνηση
Από τις ανακρίσεις της Χωροφυλακής και τις έρευνες που διεξήχθησαν, προέκυψε ότι η πολύνεκρη τραγωδία συνέβη από απροσεξία της οικογένειας του θανόντος. Ο εισαγγελέας Μεσολογγίου διέταξε τη σύλληψη της συζυγού του αποθανόντος, του γιου της και της κόρης της. Χαρακτηριστικά ανέφερε:
«Οι ανωτέρω παρεσκεύασαν κόλλυβα εις τα οποία ανεμίχθη αντί συμπληρωματικής ζακχάρεως, δια να “γλυκάνουν τα σπερνά”, ποσότης παραθείου».
Στις 16 Φεβρουαρίου 1964, το Τριμελές Εφετείο της Πάτρας καταδίκασε σε 4 χρόνια φυλάκισης τον 35χρονο γιο του θανόντα για ανθρωποκτονία εξ αμελείας. Ο ίδιος, την προηγούμενη του μνημόσυνου, στις 12 Ιουλίου 1964, αγόρασε από το παντοπωλείο του χωριού τα απαραίτητα υλικά για τα κόλλυβα και 70 γραμμάρια παραθείου για τα κτήματά του.
Ωστόσο, δεν φύλαξε το δηλητηριώδες φυτοφάρμακο σε ασφαλή θέση, με αποτέλεσμα να μπερδευτεί με την ζάχαρη. Ο παντοπώλης ο οποίος πούλησε το παραθείο αθωώθηκε.
Στον απόηχο του τραγικού δυστυχήματος, ο υφυπουργός Γεωργίας, Ν. Μαλλιάκας απαγόρευσε με τηλεγραφική διαταγή το εμπόριο, την κυκλοφορία και τη χρήση του τοξικού γεωργικού φαρμάκου. Μέχρι σήμερα είναι απαγορευμένο σε όλη την Ευρώπη.
Το Παραθείο παρασκευάστηκε από τη ναζιστική φαρμακευτική κοινοπραξία “IG Farben” το 1940. Πρόκειται για ιδιαίτερα τοξική ουσία με ισχυρή δηλητηριώδη δράση σε όλους τους ζωικούς οργανισμούς, συμπεριλαμβανομένου και του ανθρώπου.
Κατατάσσεται τόσο από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας όσο και από την Υπηρεσία Περιβάλλοντος των Ηνωμένων Εθνών ως “ιδιαίτερα επικίνδυνο”, καθώς προκαλεί θάνατο στις μέλισσες και θανατώνει πτηνά, ψάρια και άλλες μορφές άγριας ζωής. Για τους λόγους αυτούς έχει αντικατασταθεί από λιγότερο τοξικά εντομοκτόνα, ιδιαίτερα το μαλαθείο.
Χρησιμοποιήθηκε επίσης ως Πολεμική Χημική Ουσία κατά τον πόλεμο της Ροδεσίας (1964 – 1979)
Διαβάστε ακόμα στη “ΜτΧ”: Οι χωρικοί που ξαφνικά τρελάθηκαν. Πέντε πέθαναν και 30 τραυματίστηκαν από τα συμπτώματα. Τα σενάρια για την ομαδική δηλητηρίαση και το πείραμα της CIA την εποχή του ψυχρού πολέμου
Ακολουθήστε την mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr