Σαλβαντόρ Νταλί: “ένας καλός σχεδιαστής και ένας αηδιαστικός άνθρωπος”. Ο απαξιωτικός χαρακτηρισμός του Όργουελ για τον Νταλί

Ο Σαλβαντόρ Νταλί ήταν αναμφισβήτητα ένας από τους μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών και έχει επηρεάσει την παγκόσμια ιστορία και τέχνη με πολλούς τρόπους.

Παρόλα αυτά πολλοί τον θεωρούν μία από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της ιστορίας, και όχι αδικαιολόγητα, αφού ο εκκεντρικός του χαρακτήρας και οι ακραίες πεποιθήσεις του δεν γίνονταν αρεστές στο ευρύ κοινό, πόσο μάλλον στους συναδέλφους και το περιβάλλον του.

Η ομάδα σουρεαλιστών στην οποία συμμετείχε, οι Μονπαρνάς, που είχαν πάρει το όνομά τους από την συνοικία του Παρισιού στην οποία συγκεντρώνονταν, τον αποκήρυξαν κατηγορώντας τον για φιλοναζιστικές πεποιθήσεις, τις οποίες ο Νταλί αρνήθηκε, λέγοντας: «δεν είμαι χιτλερικός ούτε στην πραγματικότητα, ούτε στην πρόθεση». Όταν όμως ο Φράνκο εγκαθίδρυσε το φασιστικό καθεστώς του ο Νταλί το χαιρέτησε, προκαλώντας την κοινή γνώμη και κυρίως την οργή άλλων Ισπανών καλλιτεχνών, οι οποίοι μάλιστα παρέμειναν στην εξορία.

Όσο για το ιδιαίτερο του χαρακτήρα του οι πράξεις του μιλoύν από μόνες τους. Το 1936 συμμετείχε στην ιμπεριαλιστική έκθεση London International. Στη διάλεξή του με τίτλο: «Φαντάσματα παρανοϊκές αυθεντίες», τον έφεραν κυριολεκτικά στην αίθουσα με κλασική στολή καταδύσεων βαθυσκάφους, μπροστά από δύο ρώσικα λυκόσκυλα. Ζήτησε μάλιστα να του βγάλουν τη μάσκα διότι δεν μπορούσε να αναπνεύσει. Για την εμφάνισή του είπε χαρακτηριστικά: «ήθελα απλά να δείξω ότι «βυθιζόμουν βαθιά» στον ανθρώπινο νου».

Η κριτική από τον Όργουελ

Όταν ξέσπασε ο ισπανικός εμφύλιος του ‘36, ο Νταλί λιποτάκτησε από τον πόλεμο, αρνούμενος να πάρει θέση με κάποια πλευρά. Το ίδιο έκανε στον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο πράγμα για το οποίο του ασκήθηκε αυστηρή κρητική.

Ο Τζορτζ Όργουελ όταν πια άρχισε να εδραιώνει το όνομά του στη Γαλλία, τα χρόνια πριν από τον πόλεμο, τον κατηγόρησε ότι: «έφυγε σαν ποντίκι μόλις η Γαλλία βρέθηκε σε κίνδυνο». «Όταν πλησίαζε ο ευρωπαϊκός πόλεμος είχε μόνο μια έννοια: να βρει ένα μέρος με καλή κουζίνα απ’ όπου θα μπορεί να τρέξει γρήγορα αν προκύψει πόλεμος κοντά», παρατήρησε ο Όργουελ.

Χαρακτηριστικά, ο συγγραφέας του «1984» σχολιάζει για τον ζωγράφο ότι: «θα πρέπει κανείς να έχει στο μυαλό ότι ο Νταλί είναι δύο πράγματα ταυτόχρονα, ένας καλός συντάκτης και ένας αηδιαστικός άνθρωπος».

Τα περίεργα παιδικά χρόνια

Αυτό που δεν ξέρουν πολλοί για τον Νταλί είναι πως όταν ήταν μικρός τα παιδικά του χρόνια δεν ήταν και τα πιο ομαλά. Εννιά μήνες περίπου πριν γεννηθεί, ο μεγαλύτερος αδελφός του πέθανε από γαστρεντερίτιδα. Ο μεγάλος του αδελφός ήταν μόλις δύο ετών όταν πέθανε.

Το αγοράκι που γεννήθηκε στις 11 Αυγούστου του 1904 πήρε το όνομα του νεκρού αδελφού του και οι γονείς του το έκαναν να πιστεύει, ότι ήταν η μετενσάρκωσή του. Ο σπουδαίος σουρεαλιστής μεγάλωσε στη σκιά του νεκρού αδελφού του και οι γονείς του, τους θεωρούσαν το ίδιο πρόσωπο. Είναι λογικό λοιπόν η ψυχοσύνθεση και ο χαρακτήρας αυτού του ανθρώπου να είναι κάθε άλλο παρά ομαλή.

Το 1963 ο Νταλί ζωγράφισε το «Πορτραίτο του νεκρού αδελφού μου».

Ο Νταλί έζησε 85 χρόνια και πέθανε στις 23 Ιανουαρίου του 1989.

Διαβάστε επίσης στη “ΜτΧ” για τα σεξουαλικά όργια του Νταλί και της συζύγου του Γκαλά, η οποία τον ωρίμασε καλλιτεχνικά.