Ρόζα Εσκενάζυ. Η “βασίλισσα του ρεμπέτικου” που παράτησε το παιδί της για να κάνει καριέρα. Στην κατοχή έσωσε την οικογένεια της από τους Ναζί, χάρη στη σχέση της με γερμανό αξιωματικό

Το 1943 η Εβραία τραγουδίστρια Ρόζα Εσκενάζυ, συνελήφθη από τους Γερμανούς και πέρασε τρεις μήνες στη φυλακή.

Αιτία αποτέλεσε το γεγονός ότι συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση και έκρυβε στο σπίτι της κοινωνικές ομάδες που αναζητούσαν οι ναζί.

Η «βασίλισσα του ρεμπέτικου», όπως την αποκαλούσαν, είχε γλιτώσει πολλούς εβραίους από τη μανία των Γερμανών.

Ανάμεσα σε αυτούς και τη δική της οικογένεια, που θα μεταφερόταν στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Άουσβιτς.

Η επιτυχία των ενεργειών της Εσκενάζυ οφειλόταν στη σχέση της με γερμανό αξιωματικό.

Χάρη σε εκείνον είχε εκδώσει πλαστό πιστοποιητικό γεννήσεως, προκειμένου να αποκρύψει την καταγωγή της.

Εκείνη την εποχή μάλιστα που το ένα μαγαζί έκλεινε μετά το άλλο, η Ρόζα Εσκενάζυ είχε ανοίξει το δικό της μουσικό κέντρο «Κρυστάλ», όπου και εμφανιζόταν.

Ο Τούρκος γείτονας και η πρώτη πρόταση για τραγούδι

Η Ρόζα Εσκενάζυ γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη ως Σάρα Σκιναζί, από φτωχική οικογένεια εβραϊκής καταγωγής.

Ο πατέρας της Αβραάμ Σκιναζί ήταν παλιατζής και η μητέρα της Φλώρα, ασχολείτο με τα οικιακά.

Παρόλο που η τραγουδίστρια δεν αποκάλυψε ποτέ την ηλικία της, υπολογίζεται ότι γεννήθηκε μεταξύ 1895 και 1897.

Η Σάρα είχε δύο αδέρφια, τον Νισίμ και τον Σάμη.

Σύντομα η οικογένεια της μετακόμισε στη Θεσσαλονίκη, προκειμένου να αναζητήσει ένα καλύτερο μέλλον.

Τότε ο πατέρας εργάστηκε σε ένα εργοστάσιο επεξεργασίας βαμβακιού, κάνοντας παράλληλα κι άλλες δουλειές που θα ενίσχυαν την οικονομική του κατάσταση.

Η μικρή Σάρα διδάχτηκε γραφή και ανάγνωση από μια κοπέλα της γειτονιάς.

Η παραμονή της όμως στη Θεσσαλονίκη δεν θα διαρκούσε για πολύ.

Ο ένας μισθός αποδείχθηκε ανεπαρκής για την οικογένεια, με αποτέλεσμα η μητέρα να αναζητήσει την τύχη της σε άλλη πόλη.

Πήρε τα παιδιά της και πήγε στην Κομοτηνή, όπου εργάστηκε ως υπηρέτρια σε σπίτι πλουσίων.

Η Σάρα συνήθιζε να βοηθά τη μητέρα της στο συγύρισμα της πολυτελούς κατοικίας, τραγουδώντας παράλληλα τα αγαπημένα της μουσικά κομμάτια.

Μια από αυτές τις ερμηνείες άκουσε ένας Τούρκος περαστικός, ιδιοκτήτης τοπικής ταβέρνας.

Η φωνή της μικρής του άρεσε τόσο πολύ, που της ζήτησε να εμφανιστεί στο κέντρο του για να ψυχαγωγεί τους πελάτες.

Η ιδέα δεν άρεσε καθόλου στη Φλώρα Σκιναζί και παρόλο που είχαν ανάγκη τα χρήματα, αρνήθηκαν την πρόταση για δουλειά.

Οι εμφανίσεις στη Θεσσαλονίκη και ο γάμος που δεν κράτησε πολύ

Όταν η μητέρα της Σάρας συγκέντρωσε ένα ικανοποιητικό χρηματικό ποσό, επέστρεψε με τα παιδιά της στη Θεσσαλονίκη, κοντά στον άντρα της.

Το σπίτι που νοίκιασε εκεί η οικογένεια Σκιναζί βρισκόταν κοντά στο θερινό θέατρο Γκράντ Οτέλ.

Η Σάρα θέλοντας να είναι σε επαφή με τις γυναίκες που έπαιρναν μέρος στις παραστάσεις, τις βοηθούσε μεταφέροντας τα ρούχα τους και κάνοντας μικροθελήματα.

Στόχος της ήταν να βρεθεί και εκείνη κάποτε στη σκηνή, όπως και έγινε.

Με τις γνωριμίες που απέκτησε κατάφερε να εμφανιστεί στο Γκραν Οτέλ ως χορεύτρια, λέγοντας που και που μερικά τραγούδια.

Έφηβη τότε ερωτεύτηκε έναν πλούσιο και μεγαλύτερο της άντρα, τον Γιάννη Ζαρντινίδη.

Οι δυο τους κλέφτηκαν το 1913 επειδή οι οικογένειες τους δεν ενέκριναν αυτή τη σχέση.

Την περίοδο εκείνη η νεαρή τραγουδίστρια άλλαξε το όνομα της σε Ρόζα Εσκενάζυ, με το οποίο έγινε γνωστή.

Το 1917 ο Ζαρντινίδης πέθανε και η Ρόζα έμεινε χήρα με ένα μικρό παιδί, τον Παράσχο.

Η επιθυμία της να κάνει καριέρα υπερίσχυσε του ρόλου της μητέρας και έτσι αποφάσισε να αφήσει το γιο της σε οικοτροφείο της Ξάνθης και να μετακομίσει στην Αθήνα.

Η ακριβοπληρωμένη τραγουδίστρια

Χρησιμοποιώντας τις διασυνδέσεις της, η Ρόζα Εσκενάζυ βρήκε δουλειά σε καμπαρέ της Αθήνας ως χορεύτρια και τραγουδίστρια.

Εκεί την ανακάλυψε ο συνθέτης Παναγιώτης Τούντας, ο οποίος την γνώρισε στον Βασίλη Τουμπακάρη της δισκογραφικής εταιρίας Columbia Records.

Το 1928 έκανε τις δύο πρώτες της ηχογραφήσεις, το «Μαντίλι Καλαματιανό» και το «Κόφτηνε Ελένη την Ελιά» που σημείωσαν επιτυχία.

Μέχρι το τέλος της δεκαετίας ακολούθησαν πολλά ακόμη τραγούδια, κάνοντας τη Ρόζα Εσκενάζυ σταρ της ρεμπέτικης μουσικής.

Υπέγραψε αποκλειστικό συμβόλαιο με την Columbia, σύμφωνα με το οποίο θα ηχογραφούσε 40 τραγούδια το χρόνο και θα λάμβανε ποσοστό 5% για κάθε δίσκο που πουλιόταν.

Παράλληλα εμφανιζόταν σε νυχτερινά κέντρα της Αθήνας, κερδίζοντας 200 δραχμές τη βραδιά.

«Θα είχα γίνει πλουσιότερη μόνο και μόνο από τις εμφανίσεις μου, αλλά είχα αδυναμία στα ακριβά κοσμήματα και ξόδευα μεγάλο μέρος από το εισόδημα μου σε αυτά», εξομολογήθηκε έπειτα από χρόνια η τραγουδίστρια στον βιογράφο της Κώστα Χατζηδουλή.

Τα τελευταία χρόνια της ζωής της παρέμεινε καθηλωμένη στο σπίτι, ύστερα από ατύχημα στο οποίο έσπασε το γοφό της.

Η Ρόζα Εσκενάζυ άφησε την τελευταία της πνοή τον Δεκέμβριο του 1980 σε ιδιωτική κλινική.