Με αφορμή την συζήτηση που γίνεται για την ατιμωρησία στην Ελλάδα, ας δούμε τη δικαστική εξέλιξη τεσσάρων από τις μεγαλύτερες τραγωδίες και των τελευταίων ετών που κόστισαν τη ζωή σε εκατοντάδες ανθρώπους.
Τα χάρτινα εργοστάσια στο σεισμό του 1999
Ο σεισμός της Πάρνηθας των 5,9 Ρίχτερ, σημειώθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1999, στις 14:56:50 μετά το μεσημέρι. Η Αθήνα άντεξε αλλά κατέρρευσαν τα λεγόμενα χάρτινα κτίρια, που στην πλειοψηφία τους ήταν εργοστάσια στην περιοχή του Μενιδίου και της Μεταμόρφωσης,
Ο απολογισμός ήταν 143 νεκροί και δεκάδες τραυματίες. Οι υλικές ζημιές έφτασαν τα 3 δισεκατομμύρια ευρώ. Ήταν ο φονικότερος σεισμός των τελευταίων 50 ετών με χαρακτηριστικό ότι πολλά από τα θύματα σκοτώθηκαν εν ώρα εργασίας.
85 άνθρωποι ανασύρθηκαν μέσα από τα συντρίμμια, 2.000 τραυματίστηκαν και 50.000 έμειναν άστεγοι.
Οι περισσότεροι από τους θανάτους οφείλονταν σε καταρρεύσεις κτιρίων στα εργοστάσια Ρικομέξ, Φαράν, Φιαλοπλάστ και Φουρλής.
Οι υπεύθυνοι για την Ρικομέξ παραπέμφθηκαν σε δίκη για κακούργημα, αλλά μετά από δέκα χρόνια οι κατηγορίες μετατράπηκαν σε πλημμέλημα και οι ποινές που επιβλήθηκαν ήταν ελαφρότερες και από τροχαίο ατύχημα.
Κανείς δεν φυλακίστηκε και οι κατηγορούμενοι μηχανικοί συνέχισαν το επάγγελμά τους, καθώς δεν υπήρξε καμία επίπτωση ούτε στην άδεια ασκήσεως επαγγέλματος. Μάλιστα οι ιδιοκτήτες της Ρικομέξ αποζημιώθηκαν όταν το δεύτερο εργοστάσιο της εταιρείας βγήκε σε πλειστηριασμό, αφού εμφάνισαν τους εαυτούς τους ως εργαζόμενους της εταιρείας…
Η Ρικομέξ πριν και μετά. Αρχείο: Μηχανή του Χρόνου
Η δικαστική περιπέτεια για τα θύματα και τους συγγενείς κράτησε μια ολόκληρη δεκαετία με αλλεπάλληλες ενστάσεις και αναβολές.
Οι όποιες αποζημιώσεις που δόθηκαν, προέκυψαν κυρίως από την καταδίκη των υπηρεσιών της Νομαρχίας για τους πλημμελείς ελέγχους και τις παράνομες αδειοδοτήσεις των επιχειρήσεων.
Δηλαδή οι ιδιώτες έμειναν ατιμώρητοι και το Δημόσιο πλήρωσε για τα “στραβά μάτια” των αρμοδίων. Φυσικά το Δημόσιο δεν στράφηκε κατά των εντεταλμένων προϊσταμένων και υπαλλήλων του, που ήλεγχαν τα κτίρια και υπέγραφαν ότι πληρούν τις προδιαγραφές.
Γιατί όπως χαρακτηριστικά κατέθεσε μηχανικός πραγματογνώμονας στο δικαστήριο:
“η κατάσταση του κτιρίου της Ρικομέξ ήταν τέτοια που θα έπεφτε και χωρίς σεισμό”
Η Ρικομέξ κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος. Στα ερείπια έχασαν τη ζωή τους 39 άνθρωποι και το κτίρο έγινε συνώνυμο της αυθαιρεσίας και της ατιμωρησίας
Αθώοι όλοι οι κατηγορούμενοι
Το Μάιο του 2010 αποφασίστηκε από το Συμβούλιο της Επικρατείας ότι η Νομαρχία έχει αυτοτελείς ευθύνες, καθώς δεν διενήργησε σωστά τους προληπτικούς και κατασταλτικούς ελέγχους στην κατασκευή του εργοστασίου και πρέπει να αποζημιώσει τα θύματα με 18 εκατομμύρια ευρώ. Τελικά το 2012 αποφασίστηκε από το Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής η καταβολή 13 εκατομμυρίων ευρώ σε συγγενείς των θυμάτων από τους πόρους της περιφέρειας.
Ο ιδιοκτήτης της ΦΙΑΛΟΠΛΑΣΤ, όπου πέθαναν 3 γυναίκες, βρέθηκε ένοχος σε α΄ βαθμό για ανθρωποκτονία από αμέλεια, με ποινή φυλάκισης οχτώ μηνών, αλλά πέθανε.
Για την κατάρρευση του εργοστασίου Faran, όπου έχασαν τη ζωή τους 4 άνθρωποι, οι τέσσερις κατηγορούμενοι αθωώθηκαν. Στη δίκη τους υπερασπίστηκε ως πραγματογνόμωνας του εργοστασίου, ο σεισμολόγος Άκης Τσελέντης!
Για την κατάρρευση πολυκατοικίας στην οδό Ψυχάρη, στη Μεταμόρφωση τα αδικήματα παραγράφηκαν.
Η δίωξη του ιδιοκτήτη, του πολιτικού μηχανικού και του αρχιτέκτονα του εργοστασίου Φουρλής, όπου έχασαν τη ζωή τους 6 εργαζόμενοι, για ανθρωποκτονία από πρόθεση με ενδεχόμενο δόλο, παύτηκε το 2001 ύστερα από βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών.
Το ναυάγιο του Σάμινα
Το πολύνεκρο ναυάγιο του «Εξπρές Σάμινα» ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη μεταπολεμική ναυτική τραγωδία, που έπληξε την ελληνική ακτοπλοΐα. Είχε προηγηθεί εκείνη του επιβατηγού-οχηματαγωγού πλοίου «Ηράκλειο» στη Φαλκονέρα, στις 8 Δεκεμβρίου 1966, με τους 224 νεκρούς.
Στις 22:15 της 26ης Σεπτεμβρίου του 2000 το πλοίο προσέκρουσε στη βραχονησίδα «Πόρτες» ανοιχτά της Πάρου, υπέστη μεγάλο ρήγμα και βυθίστηκε.
81 άνθρωποι ανασύρθηκαν νεκροί, ενώ ο αριθμός των διασωθέντων έφτασε στους 457. Μεταξύ των νεκρών και ο υπολιμενάρχης Πάρου Δημήτρης Μάλαμας, ο οποίος υπέστη καρδιακή προσβολή κατά την επιχείρηση διάσωσης. Το πλοίο ανήκε στην εταιρία «Minoan Flying Dolphins».
Το μνημείο των θυμάτων στην Πάρο. Ο Άρειος Πάγος αποφάσισε ότι τα κατώτερα δικαστήρια έκαναν νομικά σφάλματα. Φωτογραφία: ΜτΧ
Ασκήθηκε ποινική δίωξη για ανθρωποκτονία με ενδεχόμενο δόλο σε βάρος του πλοιάρχου, του υποπλοιάρχου, του χειριστή πηδαλίου και του δόκιμου πλοιάρχου και κατά παντός υπευθύνου. Στο στόχαστρο της έρευνας βρέθηκε και η πλοιοκτήτρια εταιρία, στους εκπροσώπους της οποίας ασκήθηκε κακουργηματική δίωξη για έκθεση επιβατών σε κίνδυνο, καθώς και οι κρατικές Αρχές, αρμόδιες για τη διάσωση των ναυαγών.
Κρίθηκαν προφυλακιστέοι, με ομόφωνη απόφαση ανακριτή και εισαγγελέα, ο πλοίαρχος και ο υποπλοίαρχος, ενώ ελεύθεροι με χρηματική εγγύηση αφέθηκαν ο πηδαλιούχος και ο δόκιμος πλοίαρχος.
Στις 21 Ιουλίου 2003 εκδόθηκε το πόρισμα του Ανώτατου Συμβουλίου Ναυτικών Ατυχημάτων, το οποίο επέρριπτε βαριές κατηγορίες στον πλοίαρχο, τον υποπλοίαρχο, τον ύπαρχο και τον Α’ μηχανικό. Στο πόρισμα υπογραμμιζόταν ότι το πλοίο δεν θα βούλιαζε, εάν οι στεγανές θύρες του μηχανοστασίου δεν ήταν ανοιχτές και η διάσωση θα ήταν επιτυχέστερη αν οι επιβάτες είχαν ενημερωθεί έγκαιρα.
Δύο χρόνια αργότερα, άρχισε η δίκη των κατηγορουμένων στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων Πειραιά και στις 27 Φεβρουαρίου 2006 εκδόθηκε η απόφαση.
Ο πλοίαρχος καταδικάσθηκε σε κάθειρξη 16 ετών και ο υποπλοίαρχος σε κάθειρξη 19 ετών. Οκτώ χρόνια επιβλήθηκαν στον ύπαρχο 8,5 χρόνια στον πρώτο μηχανικό και 15 μήνες στον ασυρματιστή.
Οι δύο εκπρόσωποι της εταιρίας καταδικάσθηκαν σε φυλάκιση τεσσάρων ετών έκαστος. Οι καταδικασθέντες, εκτός του πλοιάρχου και του υποπλοιάρχου, άσκησαν έφεση και αφέθηκαν ελεύθεροι.
Το Express Samina στον Πειραιά το 2000. Η φωτογραφία τραβήχτηκε τον Ιούλιο, 2 μήνες πριν το δυστύχημα. Φωτο :
“Νομικά σφάλματα από τα κατώτερα δικαστήρια”
Η δίκη σε δεύτερο βαθμό έγινε το 2007 στο Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων Πειραιά. Στις 25 Ιουνίου εκδόθηκε η απόφαση, σύμφωνα με την οποία στον πλοίαρχο του «Εξπρές Σάμινα» επεβλήθη κάθειρξη 11 ετών και 14 μηνών και στον υποπλοίαρχο κάθειρξη 12 ετών και 9 μηνών.
Τρία χρόνια επέβαλε το δικαστήριο στον ύπαρχο, ένα χρόνο στον πρώτο μηχανικό και 10 μήνες στον ασυρματιστή.
Οι εκπρόσωποι της εταιρείας Νικόλαος Β. και Κωνσταντίνος Κ. καταδικάστηκαν σε φυλάκιση δύο ετών έκαστος.
Οι πλοίαρχος και υποπλοίαρχος οδηγήθηκαν στη φυλακή και οι υπόλοιποι αφέθηκαν ελεύθεροι με αναστολή ή εξαγορά των ποινών τους. Στις 17 Ιουνίου 2010, ο Άρειος Πάγος μείωσε την ποινή του πλοιάρχου στα 5,5 χρόνια.
Δέκα χρόνια μετά το τραγικό ναυάγιο του «Εξπρές Σαμίνα» ο Άρειος Πάγος αποφάσισε τελεσίδικα ότι τα κατώτερα δικαστήρια που είχαν χειριστεί την υπόθεση έκαναν νομικά σφάλματα ως προς τα αδικήματα που απέδωσαν στους βασικούς κατηγορούμενους, γεγονός που οδηγεί στην ευμενέστερη ποινική μεταχείρισή τους.
Το σκάνδαλο των τηλεφωνικών υποκλοπών το 2004-05
Ήταν ένα από τα μεγαλύτερα σκάνδαλα των τελευταίων δεκαετιών στην Ελλάδα, αφορούσε τηλεφωνικές υποκλοπές σε βάρος σημαντικών δημοσίων προσώπων, μελών της κυβέρνησης, συμπεριλαμβανομένου του τότε πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή.
Οι υποκλοπές αποκαλύφθηκαν στις 4 Μαρτίου 2005, έπειτα από έναν έλεγχο ρουτίνας, που διεξήγαγε η εταιρία Vodafone στο λογισμικό της.
Η κυβέρνηση ενημερώθηκε στις 10 Μαρτίου και αποκάλυψε το γεγονός στην κοινή γνώμη στις 2 Φεβρουαρίου 2006, με κοινή συνέντευξή τύπου που έδωσαν οι υπουργοί Επικρατείας, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης, Θ. Ρουσόπουλος, Γ. Βουλγαράκης και Αν. Παπαληγούρας, αντίστοιχα.
Ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, ήταν ανάμεσα στα πρόσωπα που βρέθηκαν υπό τηλεφωνική παρακολούθηση. Πηγή φωτογραφίας: Wikimediamtx Commons
Αποκαλύφθηκε πως μέσω ειδικού λογισμικού που είχε εγκατασταθεί στην εταιρία, παρακολουθούνταν την περίοδο 2004-05 περίπου 100 τηλέφωνα με τη χρήση 14-16 καρτοκινητών «τηλεφώνων-σκιών», τα οποία κατέγραφαν τις συνομιλίες. Μετά από δικαστική έρευνα δύο ετών που δεν απέδωσε αποτελέσματα, η υπόθεση μπήκε στο αρχείο τον Αύγουστο του 2008.
Δύο χρόνια μετά, το 2010 η υπόθεση ξανάνοιξε με την εμφάνιση νέων στοιχείων που υποδείκνυαν υπόθεση κατασκοπείας με ανάμιξη της αμερικανικής πρεσβείας.
Με την υπόθεση των υποκλοπών συνδέεται και η υπόθεση του θανάτου του υπαλλήλου της Vodafone Κώστα Τσαλικίδη.
Ο Τσαλικίδης που ήταν υπεύθυνος για την ανάπτυξη του δικτύου της εταιρείας Vodafone, βρέθηκε νεκρός στις 9 Μαρτίου 2005 μία μέρα πριν γνωστοποιηθεί στις αρχές η ύπαρξη του ύποπτου λογισμικού.
Ο θάνατός του, αποδόθηκε αρχικά σε αυτοκτονία, εκδοχή που υποστηρίχτηκε από το πρώτο δικαστικό πόρισμα. Η υπόθεση όμως άνοιξε ξανά το 2010 καθώς νέα στοιχεία αποκάλυψαν στενή διασύνδεση του θανάτου με την υπόθεση των υποκλοπών και ενίσχυσαν την εκδοχή της δολοφονικής ενέργειας
Φωτιές Ηλείας 2007
Το καλοκαίρι του 2007 μια σειρά από δασικές πυρκαγιές σε πολλούς νομούς της Ελλάδας είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 84 άνθρωποι και να καούν 1.500 σπίτια και περισσότερα από 2.700 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης, 4,5 εκατομμύρια ελαιόδεντρα και 60.000 ζώα.
Από τις πυρκαγιές επλήγησαν οι νομοί: Μεσσηνίας, Αρκαδίας, Ηλείας (όπου έχασαν τη ζωή τους 49 άνθρωποι), Αχαΐας, Λακωνίας, Αργολίδας, Κορινθίας, Αττικής και Ευβοίας και Φθιώτιδας. Το ύψος των καταστροφών αποτιμήθηκε σε περισσότερα από 3,5 δις ευρώ.
Τα Κρέστενα, ο Γρύλλος, η Ολυμπία, ο Καϊάφας, το Νεοχώρι, το Βρεστό, η Καλλιθέα, το Σάμικο, η Πλατιάνα, η Ζαχάρω, η Ανδρίτσαινα, η Κλινδία, το Μουζάκι, το Φανάρι, η Μάκιστος και πολλοί μικρότεροι οικισμοί επλήγησαν ανεπανόρθωτα. Η φωτιά έφτασε μέχρι τον χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας, θέτοντας σε άμεσο κίνδυνο τον αρχαιολογικό χώρο που τελικά απετράπη.
Η «ασύμμετρη απειλή» και ο «Στρατηγός Άνεμος»
Για “ανείπωτη εθνική τραγωδία» έκανε λόγο ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, κηρύσσοντας τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης την επόμενη της τραγωδίας.
Όπως ανέφερε η απόφαση του Τριμελούς Εφετείου Πατρών “Χωρίς κανένα σχέδιο αντιμετώπισης του κινδύνου και της σωτηρίας των πολιτών, χωρίς καμία ενημέρωση του πληθυσμού και κυρίως χωρίς κανένα συντονισμό των τότε Νομάρχη Ηλείας, Χαράλαμπου Κ., και Δημάρχου Ζαχάρως, Πανταζή Χ., άρχισε αυτοβούλως η εγκατάλειψη οικισμών από διάφορες εξόδους τους και η κάθοδος προς την παραλία της Ζαχάρως».
Χαρακτηριστικές ήταν οι δηλώσεις του τότε υπουργού Δημόσιας Τάξης, Βύρωνα Πολύδωρα, περί «ασύμμετρης απειλής» και «Στρατηγού Ανέμου», με την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας να αποδίδει την τραγωδία σε οργανωμένο σχέδιο, επικηρύσσοντας τους εμπρηστές. Φωτογραφία: ΜτΧ
Ένοχοι για εμπρησμό εξ αμελείας, εμπρησμό δάσους εξ αμελείας, και ανθρωποκτονία από αμέλεια κατά συρροή κρίθηκαν οι Χαράλαμπος Καφύρας – νομάρχης Ηλείας το 2007, Πανταζής Χρονόπουλος – πρώην δήμαρχος Ζαχάρως, Σοφία Νικολοπούλου κάτοικος Παλαιοχωρίου Ζαχάρως, Παναγιώτης Τσούρας πυροφύλακας Μίνθης το 2007 και Νίκος Μιχαλόπουλος, επικεφαλής του Πυροσβεστικού κλιμακίου Κρεστένων το 2007.
Στους Χαράλαμπο Καφύρα, Σοφία Νικολοπούλου και Νίκο Μιχαλόπουλο αναγνωρίστηκε το ελαφρυντικό του πρότερου εντίμου βίου. Το δικαστήριο αθώωσε τον Φώτη Παππά τότε υπαρχηγό του Πυροσβεστικού Σώματος. Ο εισαγγελέας πρότεινε να μην καταδικαστεί, καθώς «έκανε ότι μπορούσε» για να αντιμετωπιστεί η πυρκαγιά.
Κανείς τους δεν οδηγήθηκε στη φυλακή, καθώς οι πράξεις που τους βάραιναν ήταν πλημμεληματικού χαρακτήρα.
Ειδήσεις σήμερα:
- Ο Μητσοτάκης διέγραψε από τη ΝΔ τον Αντώνη Σαμαρά. Τι του καταλογίζει o πρωθυπουργός. Η απάντηση Σαμαρά
- Η έκκληση του επικεφαλής του ΟΗΕ για το κλίμα. Σε εξέλιξη η διάσκεψη COP29. Τι αναφέρει
- Συνεχίζονται και κορυφώνονται αύριο οι εκδηλώσεις για την επέτειο του Πολυτεχνείου. Οι κυκλοφοριακές ρυθμίσεις
- Ποιο είναι το ψάρι του «τέλους του κόσμου» που ξεβράστηκε για δεύτερη φορά στις ακτές της Καλιφόρνιας
Ακολουθήστε τη mixanitouxronou.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις
Διαβάστε τις σημαντικότερες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, στη mixanitouxronou.gr
ΠΡΟΣΘΗΚΗ ΣΧΟΛΙΟΥ