Ρεντζαίοι, οι λήσταρχοι που έγιναν χωροφύλακες. Πως έκαναν την πρώτη ληστεία χρηματαποστολής τραπέζης στην Ελλάδα. Νέα εκπομπή

Τη ζωή και τη δράση των αδερφών Ρεντζαίων, των διαβόητων λησταρχων, που έδρασαν στην Ήπειρο τη δεκαετία του 1920, παρουσιάζει η «Μηχανή ου Χρόνου» με τον Χρίστο Βασιλόπουλο, τη Δευτέρα 30 Μαΐου στις 21:00 από το COSMOTE HISTORY.

Η εκπομπή προβάλλεται σε επανάληψη την Κυριακή 5 Ιουνίου στις 5 το απόγευμα.

Οι λήσταρχοι Ρετζαίοι σημάδεψαν με τη δράση τους την περίοδο του μεσοπολέμου. Δολοφόνησαν περίπου 80 άτομα, τα περισσότερα ήταν αθώα θύματα.

Έκαναν απαγωγές επιφανών πολιτών για λύτρα, εκβίαζαν, «πούλαγαν προστασία», τρομοκρατούσαν μια τεράστια περιοχή και έκαναν την πρώτη ληστεία χρηματαποστολής τράπεζας στην Ελλάδα.

Η ιστορία τους είναι σταθμός στην ελληνική εγκληματικότητα, καθώς η δράση τους παρουσιάζει  μια πολυτάραχη περίοδο της Ελλάδας, όπου η ανομία ήταν σχεδόν ανεξέλεγκτη.

Η χαοτική δράση τους όμως κινητοποίησε το κράτος να λάβει δραστικά μέτρα και σταδιακά να εξοντώσει τους Ρεντζαίους και να αντιμετωπίσει οριστικά το μείζον πρόβλημα της ληστοκρατίας.

Η εκπομπή παρουσιάζει τον τρόπο που τα δύο αδέρφια βγήκαν στην παρανομία, για λόγους αντεκδίκησης. Ιστορικοί και ερευνητές περιγράφουν πώς οι λήσταρχοι σκότωσαν τους δολοφόνους του πατέρα τους, μια ενέργεια που αποτέλεσε και την αρχή της ληστρικής τους δράσης.

Μιας δράσης καταιγιστικής, γεμάτη απαγωγές, ληστείες και δολοφονίες.

Η έρευνα της εκπομπής αποκαλύπτει τις απαγωγές των Ρεντζαίων που τους έκαναν διάσημους, όχι μόνο στην Ήπειρο, αλλά και σε ολόκληρη την Ελλάδα.

Η αρχή έγινε με τον έμπορο Χρήστο Παπαγιαννόπουλο, αλλά και τον ανήλικο Ελιά Μαραμένο, γιο πλούσιου εμπόρου υφασμάτων στα Ιωάννινα.

Το συμβόλαιο θανάτου και η διαπλοκή

Ιστορικοί και ερευνητές περιγράφουν τη σχέση των Ρεντζαίων με επιφανή πρόσωπα των Ιωαννίνων, κυρίως με τον Βασίλη Κολοβό, πολιτευτή και μεγαλοπαράγοντα της πόλης. Ο Κολοβός προσέγγισε τους Ρεντζαίους για ένα συμβόλαιο θανάτου.

Έκτοτε, οι λήσταρχοι συνεργάστηκαν με τον Βασίλη Κολοβό, και βρήκαν μια ευκαιρία για επεκτείνουν τα ληστρικά τους σχέδια.

Ιστορικοί και ερευνητές αποκαλύπτουν πως βγήκε το προσωνύμιο που κέρδισαν οι Ρεντζαίοι: οι «Βασιλείς της Ηπείρου». Στην πραγματικότητα οι δύο λήσταρχοι δρούσαν ως «κράτος εν κράτει», συχνά με την ανοχή των χωροφυλάκων και των πολιτικών.

Άλλωστε, η πολιτική διαπλοκή τον 20^ο αιώνα υπήρξε ένα συχνό φαινόμενο.

Από λήσταρχοι χωροφύλακες

Ιστορικοί μιλούν στην εκπομπή και τον Χρίστο Βασιλόπουλο και περιγράφουν πώς οι λήσταρχοι χρησιμοποίησαν ένα νόμο του δικτάτορα Θεόδωρου Πάγκαλου και αμνηστεύτηκαν για την εγκλήματα τους.

Επρόκειτο για έναν πρωτοφανή, όσο και αποτελεσματικό νόμο που τέθηκε σε ισχύ το 1925 και ανέφερε πως όσοι ληστές σκότωναν και παρέδιδαν στις αρχές συντρόφους τους, θα αμνηστεύονταν. Το δέλεαρ ήταν μεγάλο για τους Ρεντζαίους, που σκότωσαν τρεις ληστές και αμνηστεύτηκαν.

Η εκπομπή φωτίζει τη μεγαλοπρεπή υποδοχή που επεφύλασσαν στους αμνηστευθέντες αδερφούς οι κάτοικοι των Ιωαννίνων. Αλλοι τους δεχτηκαν από φόβο και άλλοι από θαυμασμό.

Στη συνέχεια οι αδερφοί Ρεντζαίοι, “εξαργύρωσαν” την αμνηστία τους και έγιναν χωροφυλακές ώστε να κυνηγήσουν άλλους ληστές και πρώην συντρόφους τους. Στην πραγματικότητα ετοίμαζαν το επόμενο χτύπημά τους.

Η ληστεία της Πέτρας

Η εκπομπή περιγράφει πως σχεδίασαν την αιματηρή Ληστεία της Πέτρας τον Ιούνιο του 1926. Επρόκειτο για την πρώτη ληστεία χρηματαποστολής τράπεζας στην Ελλάδα, που άφησε πίσω της 8 νεκρούς και 15 εκατομμύρια δραχμές ως κλοπιμαία.

Ιστορικοί φωτίζουν τα σκοτεινά γεγονότα της ληστείας και τους πραγματικούς δράστες. Η αλήθεια αποκαλύφθηκε 10 μέρες αργότερα, όταν η χωροφυλακή αποφάσισε να ψάξει το μοναστήρι του Προφήτη Ηλία, που βρισκόταν μερικά χιλιόμετρα μακριά από το σημείο που έγινε η ληστεία.

Η καταδίωξη και το τέλος των Ρεντζαίων

Μετά την αποκάλυψη των υπεύθυνων για τη ληστεία της Πέτρας, που ήταν οι λήσταρχοι Ρεντζαίοι, τα δύο αδέρφια έφυγαν από την Ελλάδα.

Η έρευνα της εκπομπής αποκαλύπτει ότι οι Ρεντζαίοι μεταμφιέστηκαν σε γυναίκες για να περάσουν τα σύνορα και για δύο χρόνια ζούσαν σε μια πόλη της Βουλγαρίας όπου εργάζονταν ως έμποροι.

Ο εντοπισμός τους ήταν μυθιστορηματικός καθώς αποκαλύφθηκαν από τα γράμματα που έστελνε ο Γιάννης Ρέντζος στην γυναίκα του στο Κιλκίς.

Το 1928, οι λήσταρχοι συνελήφθησαν και επέστρεψαν στην Ελλάδα για τη δίκη τους. Η ποινή ήταν εκτέλεση δια τυφεκισμού.

Ιστορικοί και ερευνητές περιγράφουν τις τελευταίες στιγμές των λήσταρχων Ρεντζαίων, προτού εκτελεστούν στις φυλακές της Κέρκυρας στις 4 Μαρτίου 1930, κλείνοντας έτσι τον αιματηρό κύκλο της ληστοκρατίας στην Ελλάδα που διήρκησε πάνω από έναν αιώνα.

Οι αδερφοί Ρεντζαίοι, ήταν οι τελευταίοι λήσταρχοι που εκτελέστηκαν, επί Κυβέρνησης Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο ίδιος είχε υποσχεθεί ότι πρώτο του μέλημα ήταν να πατάξει τη ληστοκρατία.

Στην εκπομπή μιλούν:

Νίκος Πάνος: Συγγραφέας του βιβλίου «Ρεντζαίοι, οι Βασιλείς της Ηπείρου»

Ευθύμιος Ρέντζος: Εκπαιδευτικός – εκπαιδευτικός  -συγγενής Ρεντζαίων

Νικόλαος Αναστασόπουλος: Επίκουρος καθηγητής νεότερης ελληνικής ιστορίας – Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων

Φιλήμων Καραμήτσος: Δημοσιογράφος Ιωαννίνων

Χάρης Παπακώστας: τραπεζικός, πρώην Διευθυντής Εθνικής Τράπεζας στην Πρέβεζα

Γεράσιμος Λιώλης: Κάτοικος Πρεβέζης – κτηνοτρόφος

Γιάννης Ράγκος: Δημοσιογράφος – συγγραφέας

Ευριπίδης Μακρής:  δάσκαλος – ιστορικός ερευνητής

Στις αναπαραστάσεις συμμετείχαν οι: 

Χρήστος Ζήσης και η ομάδα του

Νικόλαος Πλακίδας και η ομάδα του