“Όταν εμείς χτίζαμε Παρθενώνες, εσείς τρώγατε βελανίδια”. Ποιος υπουργός είπε την περίφημη ατάκα σε αξιωματούχο της ΕΟΚ που διερευνούσε το σκάνδαλο του καλαμποκιού

Στην πρώτη περίοδο της διακυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ (1981 – 1989) η υπόθεση Κοσκωτά ήταν αυτή που προκάλεσε πολιτικό σεισμό στην Ελλάδα. Ωστόσο τρία χρόνια πριν είχε ξεσπάσει το «σκάνδαλο του καλαμποκιού» που είχε ως αποτέλεσμα την παραπομπή του τότε αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ, Νίκου Αθανασόπουλου.

Στις 8 Μαϊου 1986 το πλοίο «Αλφοσίνα» κατέπλευσε στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης φορτωμένο με 9 τόνους καλαμπόκι, προερχόμενο από το Κόπερ της Γιουγκοσλαβίας. Το καράβι παρέμεινε στο λιμάνι όπου και εφοδιάστηκε, αλλά όπως αποδείχθηκε αργότερα, αυτό έγινε με πλαστά έγγραφα τα οποία έδειχναν ότι το καλαμπόκι είχε φορτωθεί στην Καβάλα και όχι στην Γιουγκοσλαβία. Έτσι, φαινόταν πως το φορτίο ήταν ελληνικό.

«Βαφτίζοντας» το καλαμπόκι ελληνικό, οι εμπλεκόμενοι επιχείρησαν να αποφύγουν την εισφορά ύψους 182 εκ. δραχμών προς την ΕΟΚ και παράλληλα να επωφεληθούν από την υψηλή τιμή της πώλησης και την καταβολή κοινοτικών επιδοτήσεων. Το φορτίο ανήκε σε κρατική εμπορική εταιρεία η οποία είχε ιδρυθεί επί ΠΑΣΟΚ, με σκοπό να διαμορφώνονται οι τιμές στην αγορά. Λίγες μέρες αργότερα η εταιρεία πούλησε το φορτίο σε μία άλλη ελβετική, η οποία ήταν συμφερόντων ενός Έλληνα επιχειρηματία με διασυνδέσεις στον χώρο του κυβερνώντος κόμματος.

Η εμπλοκή του υπουργού του ΠΑΣΟΚ και οι ευρωπαϊκές διαστάσεις του σκανδάλου

Το σοβαρό περιστατικό «έφτασε» στις Βρυξέλλες – πιθανόν μετά από καταγγελία – και στις 17 Αυγούστου κλιμάκιο της ΕΟΚ ήρθε στην Ελλάδα για να ελέγξει την επίμαχη συναλλαγή. Οι ελληνικές αρχές είχαν διαβεβαιώσει τους ευρωπαίους ελεγκτές ότι το καλαμπόκι ήταν ελληνικό, φροντίζοντας όμως πριν να πλαστογραφήσουν τα έγγραφα που θα το αποδείκνυαν.

Όλα αυτά ήταν εν γνώσει του τότε αναπληρωτή Υπ. Οικονομικών του ΠΑΣΟΚ Νίκου Αθανασόπουλου, του πολιτικού ο οποίος είπε την ατάκα σε Βέλγο αξιωματούχο της ΕΟΚ, «όταν εμείς οι Έλληνες χτίζαμε Παρθενώνες, εσείς οι βάρβαροι τρώγατε βελανίδια»

Τον Οκτώβριο του 1986 η υπόθεση έφτασε στο ελληνικό κοινοβούλιο μετά από επερώτηση βουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, ωστόσο η απάντηση που πήρε από τον Υφυπουργό Εμπορίου Χρήστο Φωτίου ήταν ότι μετά από έλεγχο που πραγματοποίησε ο ίδιος δεν προέκυψε κάποια εγκληματική πράξη, αποδίδοντας την καταγγελία σε συκοφαντίες. Της υπόθεσης επιλήφθηκε η ελληνική Δικαιοσύνη μετά από μήνυση ξένης εταιρείας, ενώ οι Ευρωπαίοι πίεζαν την Ελλάδα να δώσει εξηγήσεις για το διαφαινόμενο σκάνδαλο. Η ελληνική κυβέρνηση αρνήθηκε και τρία χρόνια αργότερα το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο καταδίκασε ερήμην την Ελλάδα, καθώς δεν παρουσιάστηκε στη διαδικασία. Η συνολική ζημία του δημοσίου από την υπόθεση ανήλθε στα 600.000.000 δραχμές.

Μετά τον σχηματισμό της κυβέρνησης Τζανετάκη το 1989 με την σύμπραξη ΝΔ και Συνασπισμού, 144 βουλευτές της ΝΔ κατέθεσαν πρόταση για σύσταση προανακριτικής επιτροπής κατά του Νίκου Αθανασόπουλου με την αιτιολογία της ζημιάς που προκάλεσε στο δημόσιο η υπόθεση του καλαμποκιού. Το καλοκαίρι του 1989 η βουλή αποφάσισε την παραπομπή του πρώην Υφυπουργού Οικονομικών ενώπιον Ειδικού Δικαστηρίου, με τις κατηγορίες της ηθικής αυτουργίας σε έκδοση ψευδών βεβαιώσεων, πλαστογραφίας και συνέργειας σε πλαστογραφία.

Η ομολογία και η δήλωση του Άκη Τζοχατζόπουλου

Στην απολογία του στη Βουλή, ο Αθανασόπουλος ομολόγησε προς έκπληξη πολλών, κυρίως στελεχών του ΠΑΣΟΚ, ότι αποφάσισε τη συγκάλυψη του σκανδάλου, μαζί με άλλους συναδέλφους του, τους οποίους δεν κατονόμασε, για λόγους «εθνικού συμφέροντος». Σε παρέμβασή του, ο πρώην Υπουργός του ΠΑΣΟΚ Άκης Τζοχατζόπουλος δήλωσε σχετικά με το σκάνδαλο ότι «η υπόθεση του καλαμποκιού βγήκε στον αέρα λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού των πολυεθνικών που έχουν συμφέροντα από τη διακίνησή του…». Τον Ιανουάριο του 1990 ο Νίκος Αθανασόπουλος προφυλακίστηκε, μαζί και ο πρώην πρόεδρος της εταιρείας στην οποία ανήκε το φορτίο των 9 τόνων καλαμποκιού.

Οι ποινές, η επανεκλογή και η χάρη

Μετά από διαδικασία δυόμισι μηνών και 54 συνεδριάσεις, η απόφαση εκδόθηκε στις 11 Αυγούστου 1990. Ο Νίκος Αθανασόπουλος καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης 3,5 ετών, ενώ στον πρόεδρο της εταιρείας επιβλήθηκε η ποινή των 3 ετών και 8 μηνών. Στους άλλους τέσσερις κατηγορούμενους επιβλήθηκαν ποινές από 16 μήνες φυλακιση με αναστολή εώς 10 μήνες φυλάκιση επίσης με ανασταλτικό χαρακτήρα.

Κατά τη διάρκεια της δίκης, αλλά και μετά την ετυμηγορία των δικαστών, πλήθος υποστηρικτών του ΠΑΣΟΚ που είχαν συγκεντρωθεί έξω από τον Άρειο Πάγο εξέφρασαν την αντίθεσή τους προς την καταδικαστική απόφαση, φωνάζοντας «αίσχος», ενώ στη συνέχεια τραγούδησαν το «Πότε θα κάνει ξαστεριά».

Ο Νίκος Αθανασόπουλος παρά την καταδίκη του, επανήλθε στην πολιτική και το 1990, ενώ εξέτιε την ποινή του, εξελέγη στην Κεντρική Επιτροπή του ΠΑΣΟΚ. Στις εκλογές του 1993, με τις οποίες το ΠΑΣΟΚ επανήλθε στην εξουσία, ο πρώην Υφυπουργός Οικονομικών εξελέγη βουλευτής της Β΄ Αθηνών με 116.474 σταυρούς.

Η αυλαία του σκανδάλου του «γιουγκοσλαβικού καλαμποκιού» έπεσε στις 17 Ιανουαρίου 1994, όταν η Βουλή με πλειοψηφία του ΠΑΣΟΚ απένειμε χάρη στον πρώην Υπουργό.

Πηγή αρχικής φωτογραφίας: Youtube

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Η οικουμενική κυβέρνηση και η αθώωση του Ανδρέα Παπανδρέου από το Ειδικό Δικαστήριο. Η «κάθαρση» και το «βρώμικο ΄89»