“Οι Ναζί είχαν φέρει ακόμα και χειροπέδες για παιδιά”. Η σφαγή ενός ανυπότακτου χωριού μετά από πρόσκληση του διορισμένου Νομάρχη

Ο γερμανικός στρατός κατοχής αιματοκύλισε την δυτική Μακεδονία με απίστευτη σκληρότητα. Με πρόσχημα τις αντιστασιακές ομάδες που είχαν βρει καταφύγιο στα βουνά του Βερμίου, στοχοποίησαν τα χωριά της περιοχής ως ανταρτοχώρια και τα εξαφάνισαν.

Η μεγαλύτερη θυσία έγινε στο  προσφυγικό ποντιακό χωριό Μεσόβουνο Κοζάνης που βρέθηκε στο στόχαστρο δύο φορές. Κεντρικό πρόσωπο που πυροδότησε τον κύκλο αίματος ήταν ο διορισμένος Νομάρχης Γεωργαντάς.

Ήταν στην ίδια θέση και επί Μεταξά και είχε πολιτική αντιπαλότητα με κάποιους κατοίκους πριν από τον πόλεμο. Επρόκειτο για μια μικρή ομάδα πέντε κομμουνιστών που τους είχε στείλει εξορία και μετά την κήρυξη του πολέμου κατάφεραν να δραπετεύσουν και να επιστρέψουν στα σπίτια τους.

Στη συνέχεια ξεσήκωσαν τους συγχωριανούς τους και όλοι μαζί αντιτάχθηκαν στους Γερμανούς. Αρνήθηκαν να τους παραδώσουν την αγροτική σοδειά τους.

Η αντιστασιακή ομάδα προχώρησε στην εκτέλεση του, του διορισμένου από τις κατοχικές αρχές, προέδρου του χωριού τους,  οποίος πίεζε για εφαρμογή της γερμανικής εντολής. Ως απάντηση ο νομάρχης Κ. Γεωργαντάς και η διοίκηση της Χωροφυλακής κάλεσαν τους Γερμανούς να τιμωρήσουν το χωριό.

Έτσι την 23η Οκτωβρίου 1941 πολυπληθές απόσπασμα της Βέρμαχτ πυρπόλησε το χωριό και εκτέλεσε 165 Μεσοβουνιώτες.

Στη συνέχεια τα περίπου 900 γυναικόπαιδα μεταφέρθηκαν σε δύο στρατόπεδα συγκέντρωσης στην Πτολεμαϊδα, όπου εγκαταλείφθηκαν για παραδειγματισμό.

Οι κάτοικοι του Μεσόβουνου επέστρεψαν στο κατεστραμένο χωριό το 1942 και έχτισαν στοιχειώδεις κατοικίες. Στις 22 Απριλίου 1944, τα σπίτια πυρπολήθηκαν ξανά και εκτελέστηκαν άλλοι 150.

Η επιδρομή του έγινε στα πλαίσια της επιχείρησης Μαγιάτικη Καταιγίδα (Maigewitter), την οποία είχε διατάξει ο Γερμανός διοικητής Καρλ Σύμερς.

Η “Μηχανή του Χρόνου” βρέθηκε στο μαρτυρικό Μεσόβουνο και κατέγραψε τις συγκλονιστικές μαρτυρίες των κατοίκων, που βίωσαν την ωμότητα των Ναζί, οι οποίοι έκαψαν ζωντανούς τους κατοίκους του χωριού, βίασαν ανήλικες κοπέλες και δεν δίστασαν να εκτελέσουν ακόμα και νεογέννητα βρέφη, έχοντας βοήθεια από “ελληνικά προδοτικά χέρια”, όπως έλεγαν.

Ο πρώην πρόεδρος της κοινότητας Μεσόβουνου και πρώην δήμαρχος Βερμίου, Σοφοκλής Σιδηρόπουλος, αποκάλυψε σοκαριστικά γεγονότα από τα αντίποινα των Γερμανών για τη δολοφονία του κατοχικού κοινοτάρχη Κωνσταντινίδη από στελέχη τοπικής κομματικής οργάνωσης του ΚΚΕ.

Όπως διηγήθηκε: 

“Από τον Φεβρουάριο του 1941 υπήρξε μία προστριβή του κατοχικού νομάρχη Γεωργαντά και των κατοίκων της κοινότητας Μεσόβουνου. Ο λόγος ήταν ότι επιδίωκε την αλλαγή του κοινοτικού συμβουλίου γιατί δεν συμφωνούσαν με τις υποδείξεις του.

Αυτό σταμάτησε για ένα χρονικό διάστημα μέχρι να καταλαγιάσουν τα πράγματα και αφού οι Γερμανοί μπήκαν πλέον στην Ελλάδα στις 6 Απριλίου και εδραιώθηκε ο Γεωργαντάς με την κυβέρνηση Τσολάκογλου, η προστριβή αυτή συνεχίστηκε. Αρχικά, ο νομάρχης Γεωργαντάς επιχείρησε να βάλει τριμερή επιτροπή με πρόεδρο τον Παύλο Κωνσταντινίδη, το καλοκαίρι του 1941.

Οι κάτοικοι αντιδρούσαν στον διορισμένο πρόεδρο και στο τριμελές συμβούλιο, αλλά αντέδρασαν ακόμα περισσότερο όταν κλήθηκαν να δώσουν μέρος της σοδειάς τους για τη συντήρηση του κατοχικού στρατού. Αυτή ήταν και η πρώτη αφορμή που δόθηκε επισήμως.

Ο Γεωργαντάς είχε πάντα στις προθέσεις του την αποπομπή του κοινοτάρχη Μαυρενά, τον οποίο αποκαλούσε κομμουνιστή. Τελικά τον απέλυσε και στη συνέχεια διόρισε τον Κωνταντινίδη ως πρόεδρο μαζί με ένα τριμελές κοινοτικό συμβούλιο. Αυτό δεν άρεσε στους κατοίκους οι οποίοι άρχισαν να λαμβάνουν τα μέτρα τους.

Από το καλοκαίρι του 1941 έως τις 23 Οκτωβρίου όταν συνέβησαν τα γεγονότα υπήρχαν συνεχώς διενέξεις μεταξύ του κατοχικού νομάρχη και των κατοίκων.

Η αντίστροφη μέτρηση άρχισε τον Σεπτέμβριο. Στις αρχές του μήνα ο Γεωργαντάς έστειλε την αστυνομία να επιβάλει την τάξη, αλλά μάταια. Δεν μπόρεσε να επιβληθεί. Οι κάτοικοι είχαν πλέον προειδοποιήσει τον διορισμένο πρόεδρο να μη δεχτεί τη θέση γιατί θα υποστεί τις συνέπειες.

Έτσι, τον Οκτώβριο του 1941 κάλεσε πλέον εγγράφως ο Γεωργαντάς να επιβάλουν την τάξη οι κατοχικές δυνάμεις. Οι Γερμανοί έδρασαν αστραπιαία. Αρχές Σεπτεμβρίου ήρθε ένα μικρό απόσπασμα των ναζιστικών στρατευμάτων και συνέλαβαν έναν μικρό νεαρό βοσκό ο οποίος κουβαλούσε όπλο.

Ήταν ο Θόδωρος Ακριτίδης, τον οποίο μπροστά στα μάτια των γονιών του και όλων των κατοίκων τον εκτέλεσαν στην πλατεία του χωριού. Αυτή ήταν η πρώτη προειδοποίηση.

Οι Γερμανοί διαπίστωσαν ότι και με αυτό το γεγονός δε μπορούσαν να επιβάλλουν την τάξη. Η τότε τοπική κομματική οργάνωση του ΚΚΕ εδώ στο χωριό ήταν διασυνδεδεμένη με την πρώτη οργάνωση “Ελευθερία”.

Οι τοπικοί παράγοντες αποφάσισαν να σκοτώσουν τον διορισμένο πρόεδρο Κωνσταντινίδη. Πράγμα το οποίο και έγινε”.

Οι Γερμανοί στις 23 Οκτωβρίου καλά οργανωμένοι περικύκλωσαν το χωριό και πλέον είχαν την πρόθεση να επιβάλουν την τάξη δια των όπλων.

Στην αρχή οι εντολές από την κεντρική γερμανική διοίκηση ήταν να εκτελεστούν άπαντες. Και οι 1.200 κάτοικοι. Στη συνέχεια όμως βλέποντας τα πράγματα πιο ρεαλιστικά, αποφάσισαν να εκτελέσουν τους άντρες ηλικίας 16 έως 60 ετών.

Έκαψαν ζωντανούς τους κατοίκους. Τους βάζανε μέσα σε στάβλους και τους καίγανε αγκαλιά με τα παιδιά τους.

Όσους δεν καίγονταν ολοσχερώς τους άφηναν να σαπίζουν και να τους τρώνε τα όρνεα.

Το μακάβριο εύρημα

Τρεις χειροπέδες από τα παιδιά που εκτέλεσαν οι Γερμανοί μέσα στο σπίτι τους βρέθηκαν στα ερείπια του σπιτιού της οικογένειας Τσοπανίδη. Οι χειροπέδες αυτές βρέθηκαν μαζί με τα οστά των παιδιών κατά τη διάρκεια κατεδάφισης για να χτίσει νέο σπίτι η οικογένεια.

“Είναι ολοφάνερο ότι οι Γερμανοί φοβόντουσαν ακόμη και τα μικρά παιδιά γι΄αυτό και χρησιμοποίησαν χειροπέδες, τα έδεσαν και τα έκαψαν μαζί με τη μάνα τους μέσα στο ίδιο τους το σπίτι”, αποκάλυψε ο κος Σιδηρόπουλος.

Κάψανε γυναίκες μέσα σε ξυλόφουρνους “σαν ψωμιά”

Οι εναπομείναντες κάτοικοι του Μεσόβουνου είχαν να διηγηθούν και από μια προσωπική ιστορία βίας. .Άνθρωποι αναγκάστηκαν να βάλουν κάρβουνα στο στόμα τους για να μπορέσουν να συγκρατήσουν το τρέμουλο. Έμειναν έτσι μέρες ολόκληρες από φόβο μήπως τους βρουν οι Γερμανοί και τους εκτελέσουν.

Όπως σε κάθε μεγάλη επιδρομή των Ναζί δεν έλειψαν και οι βιασμοί. Ατίμασαν ανήλικες κοπέλες μέσα στις εκκλησίες, ενώ δεν δίστασαν να σκοτώσουν και νεογέννητα δίδυμα στην αγκαλιά της μάνας τους μαζί με την υπόλοιπη οικογένεια.

Τα χωριά αυτά καταστράφηκαν επειδή αντιστάθηκαν και είχαν κατοίκους με αριστερό παρελθόν. Οι Γερμανοί σε αυτή τους την προσπάθεια είχαν Έλληνες βοηθούς. Αρκετοί από αυτούς δεν τιμωρήθηκαν, καθώς ο εμφύλιος που ακολούθησε έδωσε σε πολλούς τη δυνατότητα να μη λογοδοτήσουν ποτέ για τη συμμετοχή τους στα εγκλήματα που διέπραξαν.

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: Οι Γερμανοί στήνουν παγίδα θανάτου στα Κερδύλια κοντά στην Αμφίπολη. Εκτελούν 230 κατοίκους και εξαφανίζουν από το χάρτη δύο χωριά. Ο σκοτεινός ρόλος του προδότη που εξαπάτησε τους αντάρτες