“Οι Γερμανοί είναι φίλοι μας”. Σε ποιον πολιτικό, ανήκει η φράση που όλοι νομίζουν ότι είναι κινηματογραφική ατάκα

“Μας αγαπάνε οι Γερμανοί. Σαν φίλοι ήρθανε”. Η διάσημη ατάκα έγινε γνωστή από τον “Γερο-Λαδά” του ελληνικού κινηματογράφου, Δήμο Σταρένιο, και έκτοτε χρησιμοποιείται συχνά τόσο στη τέχνη όσο και στην πολιτική.

Ακούστηκε για πρώτη φορά το 1971 στην ελληνική ταινία “Η χαραυγή της νίκης”, η οποία διαδραματίζεται στην Κρήτη, την περίοδο της γερμανικής κατοχής.

Στην επίμαχη σκηνή, o δωσίλογος Φραντζέσκος Πετράκης, τον οποίο ενσάρκωνε ο Σταρένιος, κατεβαίνει από τα γερμανικά άρματα και απευθυνόμενος στον λαό της Κρήτης, ζητά να παραδοθούν.

“Καταλαβαίνετε, θα έχουμε καινούριες εκτελέσεις. Δεν τους λυπάστε τους δικούς σας; Θα κάψουνε την Κρήτη. Όποιος ξέρει ας μιλήσει. Πρέπει να πιάσουμε τους προδότες. Μας αγαπάνε οι Γερμανοί. Σαν φίλοι ήρθανε”

Αμέσως μετά οι Γερμανοί άνοιξαν πυρ, σκοτώνοντας δεκάδες Κρητικούς.

Αρχικά, το ελληνικό κοινό αποδοκίμασε την ταινία. Τόσο που οι παραγωγοί απείλησαν με διακοπή της προβολής της. Ωστόσο κάτι τέτοιο δεν έγινε. Μάλιστα, το έργο τιμήθηκε με το βραβείο β΄ γυναικείο ρόλου στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης ενώ αργότερα προβλήθηκε και στις Κάννες, με σκοπό την αγορά του από ξένες κινηματογραφικές εταιρείες.

Σταδιακά, η φράση του Σταρένιου πέρασε στην καθημερινότητα. Η ατάκα “οι Γερμανοί είναι φίλοι μας” χρησιμοποιείται μέχρι και σήμερα, άλλοτε για να κατακρίνει τους προδότες της περιόδου και άλλοτε για να στηλιτεύσει τις επιλογές πολιτικών της σύγχρονης ιστορίας. Την περίοδο του μνημονίου, ακούγονταν ειρωνικά, σε κάθε ευκαιρία, ανάμεσα σε όσους διαφωνούσαν για την πολιτική διαχείριση της κρίσης.

Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι η φράση ανήκει στον σεναριογράφο της ταινίας, Γιώργο Λαζαρίδη.

Στην πραγματικότητα, όμως, ο λαός διάβασε για πρώτη φορά τη φράση στο εναρκτήριο διάγγελμα του δωσίλογου πρωθυπουργού Τσολάκογλου, όταν ανέλαβε να ηγηθεί της χώρας στην κατοχή. Η συνεργασία του με τους κατακτητές, στιγμάτισε την καριέρα του μέχρι τότε άξιου αξιωματικού που πολέμησε σε πολλά μέτωπα, αρχής γενομένης από τους Βαλκανικούς πολέμους.

Ο Τσολάκογλου στο διάγγελμά του που δημοσίευσαν οι εφημερίδες ανέφερε:

“Ο γερμανικός στρατός δεν ήλθεν ως εχθρός, ως πολέμιος. Ήλθεν ως φίλος. Κατέλαβε τα εδάφη μας δια να εκδιώξη εκ της ηπειρωτικής Ελλάδος τους Άγγλους..”

Και συνεχίζει παρακάτω:

“‘Εχομεν υποχρώσιν να δείξωμεν τα φιλικά μας αισθήματα, να συμμορφωθώμεν προς την νέαν τάξιν πραγμάτων, και να ενστερνισθώμεν τα μεγάλα δόγματα και τας υψηλάς αρχάς του εθνικοσοσιαλισμού και της νέας αυτής πολιτικής θρησκείας, την οποίαν η φωτεινή διάνοια και η μεγάλη ψυχή του Φύρερ εδημιούργησε”

Για άλλη μια φορά αποδεικνύεται ότι η τέχνη αντλεί την έμπνευσή της από την πραγματική ζωή.