“Η πιο άρρωστη και σιχαμένη ταινία”. Ο Ηδονοβλεψίας, η ταινία που πρώτη παρουσίασε την ιστορία ενός serial killer και σόκαρε το κοινό. Ο ήρωας φωτογράφιζε γυμνά και σκότωνε τα θύματά του

Ο “Ηδονοβλεψίας” είναι η πρώτη σλάσερ ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου. Πρόκειται για ένα είδος των ταινιών τρόμου, που συνήθως έχει ως κεντρικό χαρακτήρα έναν ψυχοπαθή δολοφόνο. 

Η ταινία ήταν δημιούργημα του σκηνοθέτη Μάικλ Πάουελ, ενός από τους πιο διάσημους και διακεκριμένους Βρετανούς κινηματογραφιστές της δεκαετίας του 1940 και του 1950.

Ο “Ηδονοβλεψίας” όμως, έμελλε οδηγήσει στο τέλος της καριέρας του.

Η ταινία θεωρήθηκε “νοσηρή” για τα δεδομένα της εποχής. Σόκαρε, προκάλεσε αντιδράσεις, ενώ πολλοί έλεγαν ότι “αηδίασαν”. Αποσύρθηκε λίγες μέρες μετά την κυκλοφορία της. Έμεινε για πολλά χρόνια κλεισμένη στο συρτάρι του Πάουελ μέχρι που τελικά αναγνωρίστηκε. Αναδείχθηκε σε μια από τις καλύτερες σλάσερ ταινίες, η οποία άνοιξε τον δρόμο στους σύγχρονους κινηματογραφιστές ταινιών τρόμου, ένα cult αριστούργημα.

Η “νοσηρή” πλοκή που σόκαρε κοινό και κριτικούς 

Η ταινία περιστρέφεται γύρω από τη ζωή ενός νεαρού φωτογράφου από τη Βρετανία, του Μαρκ Λιούις. Ο Λιούις είναι ένας ντροπαλός νέος που εργάζεται ως τεχνικός σε ένα κινηματογραφικό συνεργείο. Περιστασιακά, τραβά πορνογραφικές φωτογραφίες όμορφων νεαρών κοριτσιών, ενώ παράλληλα προσπαθεί να γυρίσει τη δική του ταινία.

Αυτό όμως, που κανείς δεν ξέρει, είναι ότι ο ντροπαλός νέος είναι ένας κατά συρροή δολοφόνος.

Καλεί ανυποψίαστες ιερόδουλες στο στούντιό του, με την πρόφαση ότι θα τους γυρίσει ένα δοκιμαστικό. Ενώ τις κινηματογραφεί, τις σκοτώνει με ένα μαχαίρι που κρύβεται στο τρίποδο της κάμερας. Θέλει να αποτυπώσει τον τρόμο στο πρόσωπό τους, αφού πρώτα έχει απολαύσει μέσα από το φακό της κάμεράς του τα ημίγυμνα κορμιά των γυναικών. Σκοπός του είναι να γυρίσει ένα ντοκιμαντέρ που δεν έχει προηγούμενο.

Οι σκληρές εικόνες, η συμπάθεια που έδειχνε προς το πρόσωπο του δολοφόνου και το γεγονός ότι κεντρικό θέμα της ταινίας ήταν η ηδονοβλεψία σόκαραν όχι μόνο το κοινό, αλλά και τους κριτικούς.

Ο Πάουελ έδωσε στον πρωταγωνιστή του ελαφρυντικά και ίσως, αυτό ήταν που του κόστισε την καριέρα του. Απέδωσε τις πράξεις του στην άσχημη παιδική του ηλικία και δικαιολόγησε κατά κάποιο τρόπο τον κατά συρροή δολοφόνο. Ο πατέρας του Λιούις, που υποδύθηκε ο ίδιος ο Πάουελ, ήταν ένας επιστήμονας που χρησιμοποιούσε τον γιο του ως “πειραματόζωο”.

Τον υπέβαλλε σε σκληρές ψυχολογικές δοκιμασίες στο πλαίσιο της έρευνάς του για τον φόβο και το νευρικό σύστημα. Έβαζε σαύρες στο κρεβάτι του και κατέγραφε την αντίδρασή του όταν τον έβαλε να κάτσει στο νεκροκρέβατο της μητέρας του. Ο Πάουελ δείχνει πως όλα αυτά επηρέασαν την ψυχολογία του νέου και τον μετέτρεψαν σε έναν “μανιακό μπανιστηρτζή”.

Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 7 Απριλίου του 1960 στο Λονδίνο. Πήρε τις χειρότερες κριτικές και προκάλεσε δημόσια κατακραυγή. “Είχα πολύ καιρό να νιώσω αηδία με ταινία”, είχε γράψει η κριτικός Καρολίν Λεζούν. “Είναι η πιο άρρωστη και σιχαμένη ταινία που θυμάμαι να έχω δει”, είχε πει η θεωρητικός του κινηματογράφου, Λάουρα Μάλβει.

Σε διάστημα μόλις πέντε ημερών, η ταινία αποσύρθηκε από τους κινηματογράφους. Δημοσιεύματα έγραφαν ότι είναι μια από τις πιο επικίνδυνες ταινίες.

Πέρα από το γεγονός ότι ήταν μια από τις πρώτες βρετανικές ταινίες που έδειξε γυμνό, ο Πάουελ δημιούργησε ένα πολυεπίπεδο παιχνίδι ηδονοβλεψίας, για το οποίο το κοινό δεν ήταν προετοιμασμένο.

Πέρα από τον ηδονοβλεψία πρωταγωνιστή, υπονόησε ότι οι θεατές που παρακολουθούν την ταινία είναι εν δυνάμει ηδονοβλεψίες. Μέσα από την ταινία του υποστήριξε ότι ο θεατής απομονωμένος σε μια σκοτεινή αίθουσα κάθεται και παρατηρεί τη ζωή άλλων ανθρώπων.

Έδειξε ότι ο κάθε θεατής ικανοποιείται με το να παρακολουθεί τα γυμνά σώματα και τον θάνατο.

Και αυτό το κατάφερε γιατί η ταινία εκτυλισσόταν μέσα από τα μάτια του δολοφόνου που κρατά την κάμερα. Οι θεατές όμως, ένιωθαν ότι έβλεπαν μέσα από τον φακό της κάμερας, με αποτέλεσμα να μπαίνουν κατά κάποιο τρόπο στη θέση του ηδονοβλεψία.

Στην Ιταλία η ταινία θεωρήθηκε ακατάλληλη για ανηλίκους κάτω των 16 ετών και πολλές από τις σκηνές κόπηκαν ως ακατάλληλες. Στην Αμερική παρόλο που κυκλοφόρησε, δεν τράβηξε την προσοχή των θεατών και θεωρήθηκε σαδιστική.

Δυο μήνες μετά την κυκλοφορία του “Ηδονοβλεψία” κυκλοφόρησε και το διάσημο Ψυχώ του Άλφερντ Χίτσκοκ που επίσης, συνδύαζε τη βία με τη διαστροφή. Σε αντίθεση με τον “Ηδονοβλεψία”, η ταινία έκανε μεγάλη επιτυχία, απέφερε  50 εκατομμύρια δολάρια έσοδα και ανέδειξε τον Χίτσκοκ σε έναν από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες. Πολλοί απέδωσαν την επιτυχία του Ψυχώ και την αποτυχία του Ηδονοβλεψία στο γεγονός ότι ο Χίτσκοκ αποφάσισε να μην παρουσιάσει την ταινία στον Τύπο πριν την κυκλοφορία της.

Η πτώση ενός μεγάλου σκηνοθέτη και η αναγνώριση της ταινίας μετά από χρόνια

Ο Μάικλ Πάουελ ήταν ένας από τους μεγαλύτερους σκηνοθέτες της δεκαετίας του 1940 και του 1950. Μεταξύ των ταινιών που τον ανέδειξαν ήταν το A Matter of Life and Death (1946), το Black Narcissus (1947), το The Red Shoes (1948) και το The Tales of Hoffmann (1951). Μετά τον “Ηδονοβλεψία” όμως, δεν κατάφερε να επανέλθει στο προσκήνιο. Προσπάθησε να κάνει κάποιες ταινίες για τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, αλλά καμία δεν κατάφερε να γίνει επιτυχία. Οι ημέρες δόξας είχαν τελειώσει.

Περίπου 20 χρόνια αργότερα, η ταινία επανεξετάστηκε από τους κριτικούς. Μεταξύ εκείνων που εκτίμησαν το έργο του ήταν και ο σκηνοθέτης Μάρτιν Σκορτσέζε. Ο Σκορτσέζε σε συνεργασία με άλλους θαυμαστές του έργου, επανακυκλοφόρησαν την ταινία το 1979 σε ένα ευρύ κοινό.

“Πάντα είχαν την αίσθηση ότι ο Ηδονοβλεψίας και το 8½ του Φελίνι λένε όλα όσα μπορούμε να πούμε για την κινηματογραφική παραγωγή, τη διαδικασία δημιουργίας μιας ταινίας, την αντικειμενικότητα και την υποκειμενικότητα της και τον συνδυασμό αυτών των δυο. Ο Ηδονοβλεψίας δείχνει τον τρόπο που μια κάμερα μπορεί να παραβιάσει ένα σκηνικό” είχε αναφέρει ο Σκορτσέζε.

Πριν από τον θάνατό του το 1990, ο Πάουελ είδε την ταινία του να δέχεται την ανταπόκριση που της αρμόζει. Πλέον θεωρείται μία από τις μεγαλύτερες ταινίες τρόμου όλων των εποχών. “Έκανε μια ταινία που κανένας δεν ήθελε να δει και τριάντα χρόνια αργότερα, όλοι την έχουν δει ή τουλάχιστον θέλουν να την δουν”, είχε αναφέρει ο Πάουελ στην αυτοβιογραφία του.

Δείτε το τρέιλερ της ταινίας:

Διαβάστε επίσης: Ο πρωταγωνιστής του Φρανκεστάιν δεν προσκλήθηκε στην πρεμιέρα της ταινίας που πρωταγωνιστούσε! Πώς ήταν το κανονικό του πρόσωπο (φωτογραφίες)