“Δίψα”, το νησί εξορία που έγινε καταφύγιο για 96 ναυαγούς. Ο ηρωικός επιβάτης που κολύμπησε μέχρι την Εύβοια για να βρει βοήθεια (drone)

Το νησάκι «Δίψα» βρίσκεται στον Ν. Ευβοϊκό και απέχει 6 ν.μ από την παραλία του Μαραθώνα και 6 ν.μ από τα Ν. Στύρα της Εύβοιας. Είναι βραχώδες και αλίμενο. Στην αρχαιότητα ήταν τόπος εξορίας και τιμωρίας. Επειδή οι εκτοπισμένοι συνήθως πέθαιναν από τη δίψα, το νησί λέγεται ότι ονομάστηκε έτσι. Στις ημέρες μας οι ψαράδες το αποκαλούν και «Λάμψη», λόγω του φάρου που τοποθετήθηκε εκεί μετά το ναυάγιο του ατμόπλοιου «Κλειώ» το 1904.

Τρίτη 6 Ιανουαρίου 1904, ανήμερα των Φώτων. Αντί για σταυρό στη θάλασσα, οι επιβάτες του ατμόπλοιου είδαν να βυθίζεται στο μέσο του Ν. Ευβοϊκού το πλοίο τους, μήκους 60 μέτρων. Οι ναυαγοί αναζήτησαν καταφύγιο πάνω σε μια βραχονησίδα, χωρίς προμήθειες, χωρίς τρόπο επικοινωνίας και μέσο διαφυγής. Ένας επιβάτης σκοτώθηκε, ενώ ένας άλλος αποφάσισε να βουτήξει στα παγωμένα νερά και να αναζητήσει βοήθεια.

Το ατμόπλοιο «Κλειώ» κατασκευάστηκε το 1870 στη Μεγάλη Βρετανία. Η είσοδός του στα ελληνικά νερά έγινε μόλις το 1899, όταν αγοράστηκε από την «Ελληνική Ατμοπλοΐα Μακ Δούαλλ και Βαρβούρ». Ήταν ένα σπουδαίο απόκτημα. Το πλοίο θεωρούταν ένα από τα γρηγορότερα της εποχής, με ταχύτητα που έφτανε τους 12 κόμβους, ενώ παράλληλα είχε μήκος 58,1 μέτρα και πλάτος 8.

Το «Κλειώ» πραγματοποιούσε ως επί το πλείστον επιβατικά δρομολόγια. Κατά τα πρώτα χρόνια έκανε τη διαδρομή Πειραιάς-Κρήτη, ενώ αργότερα χρησιμοποιήθηκε περισσότερο για δρομολόγια από και προς τη βόρεια και την κεντρική Ελλάδα. Ένα από τα δρομολόγια αυτά ήταν προγραμματισμένο για την 5^η Ιανουαρίου του 1904. Με αφετηρία τον Πειραιά και τελικό προορισμό το Βόλο, το πλοίο θα έκανε τέσσερις ενδιάμεσες στάσεις: στο Λαύριο, στην Χαλκίδα, στη λίμνη Ευβοίας και τη Στυλίδα. Το «Κλειώ» έφτασε πρώτα στο Λαύριο και με ταχύτητα 11,5 μιλίων έπλεε προς την Χαλκίδα. Πέρα από μερικά μέλη του πληρώματος και φυσικά τον καπετάνιο, οι περισσότεροι στο πλοίο είχαν αποκοιμηθεί. Ήταν ήδη ξημερώματα της Τρίτης 6 Ιανουαρίου, όταν τον ύπνο τους διέκοψε μια ισχυρή σύγκρουση.

Το ναυάγιο είχε θύμα έναν επιβάτη

Λέγεται ότι ο υποπλοίαρχος Αργύρης Παππάς, ο οποίος είχε αναλάβει τη διακυβέρνηση του πλοίου, αποκοιμήθηκε πάνω στο πηδάλιο, με αποτέλεσμα να παρεκκλίνει της πορείας. Αναπόφευκτα, το «Κλειώ» καρφώθηκε με δύναμη πάνω στη Δίψα, τη μικρή βραχονησίδα του Ευβοϊκού κόλπου. Η ισχύς της πρόσκρουσης ήταν τέτοια που η συντριβή ήταν δεδομένη. Το μεγάλο ατμόπλοιο άρχισε να γεμίζει νερά και να βυθίζεται αργά και σταθερά στο σκοτεινό πέλαγος.

Όπως ήταν φυσικό, επικράτησε πανικός. Ο πλοίαρχος διέταξε τους ναύτες να δημιουργήσουν μια τεχνητή γέφυρα ανάμεσα στο πλοίο και τη βραχονησίδα έτσι ώστε να μεταφερθούν με ασφάλεια οι επιβάτες και το πλήρωμα. Δυστυχώς, ήταν ήδη αργά. Πολλοί από τους επιβάτες, μη μπορώντας να διατηρήσουν την ψυχραιμία τους, είχαν πηδήξει στη θάλασσα και προσπαθούσαν να ανέβουν στα κοφτερά βράχια της Δίψας. Έτσι έχασε τη ζωή του και το μοναδικό θύμα του ναυαγίου.

Ο Βασίλης Κουρουσόπουλος ήταν από τους πρώτους που βούτηξε στη θάλασσα για να σωθεί, με αποτέλεσμα το πλοίο να τον συνθλίψει πάνω στα βράχια. Κατά τη δημοσιευμένη εκδοχή ο άτυχος επιβάτης της Α΄ θέσεως κρεμάστηκε από τον κάβο για να κατέβει, αλλά την κρίσιμη στιγμή τινάχτηκε απότομα και εκσφενδονίστηκε πάνω στα βράχια και τραυματίστηκε θανάσιμα. Οι υπόλοιποι επιβαίνοντες, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, κατάφεραν να αποβιβαστούν σώοι στο νησάκι. Εκεί, το πλήρωμα ενταφίασε τον Κουρουσόπουλο με μία άτυπη «τελετή».

Η διάσωση

Ύστερα, επικράτησε και πάλι αναταραχή. Οι 96 εναπομείναντες ναυαγοί δεν είχαν προμήθειες, ούτε σωστικές λέμβους ώστε να ειδοποιήσουν για βοήθεια. Προσπάθησαν να συγκεντρώσουν οτιδήποτε μπορούσε να καεί και άναψαν φωτιές σε διάφορα σημεία της βραχονησίδας, ελπίζοντας πως κάποιος θα τους δει. Μάλιστα, μπόρεσαν και μετέφεραν ένα σπασμένο κατάρτι από το πλοίο και χρησιμοποιώντας μια μικρή κόκκινη παιδική κουβέρτα, το έστησαν εν είδει σημαίας ώστε να γίνει ευκολότερος ο πιθανός εντοπισμός τους από τα περαστικά πλοία.

Ωστόσο, ένας από τους ναυαγούς, ονόματι Ντοβάνος, δεν μπορούσε να δεχθεί ότι μοίρα τους ήταν αφημένη στα χέρια της τύχης. Σε μια έξαρση ηρωισμού, βούτηξε στα παγωμένα νερά του Ευβοϊκού και άρχισε να κολυμπά προς την απέναντι ακτή. Κολύμπησε ασταμάτητα και διένυσε 5,5 ναυτικά μίλια μέχρι τα Ν. Στύρα, όπου στη μία το μεσημέρι κατάφερε να ειδοποιήσει τις τοπικές αρχές για τη βύθιση της «Κλειούς».

Παράλληλα, ένα ψαροκάικο είδε από μακριά τις φωτιές στην Δίψα και πλησίασε το νησί. Λόγω των συνθηκών, ήταν αδύνατο να το προσεγγίσει ώστε να επιβιβαστούν όσοι άνθρωποι πιθανώς χωρούσαν. Έτσι, μόνο ο δεύτερος πλοίαρχος, Αργύρης Παππάς, μαζί με τον λοστρόμο κατάφεραν να ανέβουν στο πλοιάριο και να φύγουν προς ανεύρεση βοήθειας.

Πριν προλάβουν να φτάσουν σε κάποια ακτή της Εύβοιας, συνάντησαν μια θαλαμηγό. Επρόκειτο για την «Άννα Σερπιέρη», που ανήκε στα ορυχεία του Λαυρίου. Το μικρό καΐκι έγινε αντιληπτό από το πλήρωμα της θαλαμηγού και ο Παππάς μαζί με τον λοστρόμο επιβιβάστηκαν σε αυτή. Το ψαροκάικο επέστρεψε στη Δίψα και με τη βοήθεια μερικών ναυαγών ξεκίνησε να κάνει διαδρομές προς τα Ν. Στύρα για τη μεταφορά προμηθειών μέχρι την έλευση της βοήθειας.

Όταν έφτασε η βοήθεια, οι ναυαγοί είχαν ήδη συμπληρώσει 30 ώρες πάνω στο νησί. Το εντυπωσιακό είναι ότι η διάσωση έγινε από πλοίο του Σερπιέρη. Οι ατμομυοδρόμωνες (είδος πολεμικού σκάφους) που εστάλησαν στο ναυάγιο, έφτασαν αρκετές ώρες μετά τη διάσωση των ναυαγών. Οι επιβάτες μεταφέρθηκαν στη Χαλκίδα, όπου φιλοξενήθηκαν σε ξενοδοχείο της περιοχής. Έγινε μάλιστα έρανος υπέρ τους έτσι ώστε να προμηθευτούν τα στοιχειώδη αγαθά. Αρκετοί από τους ναυαγούς δεν έχασαν χρόνο. Πήραν άμεσα την απόφαση να κινηθούν νομικά έναντι της εταιρείας στην οποία ανήκε το ατμόπλοιο, το οποίο, όπως μαθεύτηκε, δεν ήταν καν ασφαλισμένο.

Η Δίψα και η Κλειώ σήμερα

Σε πολλά σημεία της Δίψας και κυρίως στην πλευρά που «βλέπει» προς το σημείο βύθισης του πλοίου, υπάρχουν ακόμα συντρίμμια που θυμίζουν το μοιραίο ξημέρωμα της 6^ης Ιανουαρίου του 1904. Μάλιστα, εξαιτίας του ναυαγίου τοποθετήθηκε φάρος στη βραχονησίδα.

Το ναυάγιο της «Κλειούς» απέχει 3 μίλια από το ακρωτήρι του Σχοινιά και βρίσκεται στα 27 μέτρα βάθος. Όσοι έχουν καταδυθεί στο σημείο διαπίστωσαν ότι λίγα πράγματα έχουν απομείνει από το πλοίο στον βυθό. Το «Κλειώ» είχε την ίδια μοίρα με τα περισσότερα ναυάγια της εποχής με το μεγαλύτερο μέρος της να έχει πουληθεί για παλιοσίδερα. Ωστόσο, το φουγάρο του πλοίου, ο καυστήρας και μερικά φινιστρίνια, έχουν διατηρηθεί και αποτελούν υποβρύχιο αξιοθέατο.

Δείτε το βίντεο από την Δίψα και το ναυάγιο. Χρησιμοποιήθηκε υποβρύχια λήψη από την κατάδυση του Αντώνη Γράφα:

Για το θέμα μπορείτε να διαβάσετε μια ενδιαφέρουσα καταγραφή από τον Παναγιώτη Τασιαδάμη και τους “Υδροναύτες” .

Δείτε και την δεύτερη “εκδοχή” με την φώκια στην Δίψα. Εδώ έβαλε το χεράκι του… ο Up Drones:

Διαβάστε στη “ΜτΧ”: «Ο ελληνικός Τιτανικός». Η βύθιση του πλοίου «Χειμάρρα» υπήρξε το μεγαλύτερο ναυάγιο της ελληνικής ακτοπλοΐας. Γιατί προσπάθησαν να το αποδώσουν σε σαμποτάζ κομμουνιστών